Uluslararası İlişkiler Kuramında Anarşi Söylemi

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 29, 71 - 99, 01.03.2011

Faruk Yalvaç

Öz

Bu makale uluslararası ilişkiler kuramındaki anarşi söyleminin gelişmesini, hangi sorunsallar etrafında şekillendiğini ve uluslararası ilişkileri anlamak için hâlâ anlamlı bir kavram olup olmadığını sorgulamaktadır. Yerleşik uluslararası ilişkiler teorisi anarşiye sadece kurumsal bir açıdan bakmakta, anarşiyi tanımlamak için devletler arası ilişkileri temel almanın yeterli olacağı varsayımından hareket etmektedir. Pozitivizm sonrası uluslararası ilişkiler teorisi devlet temelli bu kurumsal söyleme farklı eleştiriler getirmiştir. Bu makale pozitivizm sonrası dönemde postmodernizm, tarihsel sosyoloji, sömürgeci sonrası düşünce ve feminist yaklaşımlar tarafından anarşi kavramına yöneltilen eleştirilere yer vermektedir. Makalenin temel tezi uluslararası anarşinin ancak toplumsal ilişkilerle (ve günümüz uluslararası sisteminin anlaşılması açısından özellikle kapitalizmin toplumsal ilişkileriyle) bir arada düşünüldüğü zaman anlamlı bir kavram olacağıdır. Bu anlamda pozitivizm sonrası birçok eleştiri ile ama özellikle bazı tarihsel sosyolojik yaklaşımlar ve sömürgeci sonrası düşünce ile örtüşmektedir. Makalenin ikinci tezi, anarşi/düzen sorunsalını ortaya çıkaran toplumsal ilişkiler değişmedikçe anarşi/düzen etrafında oluşmuş ikili zıtlığın da ortadan kalkmasının mümkün olmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Anarşi, Gerçekçilik ve Yeni Gerçekçilik, Post-Modernizm, Sömürgecilik Sonrası Söylem, Tarihsel Sosyoloji ve Marksizm.

Discourse of Anarchy in the Theory of International Relations

Öz

This article discusses the development of the anarchy discourse in international relations theory. It questions the main problematiques around which the discourse of anarchy is organised and asks whether anarchy is still a valid concept to understand international relations. The mainstream IR theory analyses anarchy from an institutional framework, and is based on the assumption that state relations is sufficient to describe and understand anarchy. Post-positivist period have developed diverse criticisms to this conceptualisation. The article evaluates the criticisms of postmodernist, historical sociological, postcolonial and feminist approaches to the concept of anarchy. One of the main theses of this article is that the concept of anarchy can meaningfully be used to analyse international relations only if it is connected to social relations (and more specifically to social relations of capitalism with respect to understanding present international system). Therefore, the approach adopted in this article overlaps with many of the criticisms of anarchy by postmodernism, feminism, but more specifically with recent historical sociological approaches and the postcolonial studies. Another argument of the article is that the anarchy/order opposition can not totally be eradicated unless the social relations sustaining them can be altered.

Anahtar Kelimeler

Anarchy, Realism and Neorealism, Postmodernism, Postcolonialism, Historical Sociology, Marxism

Kaynakça

• ....