İklim Değişikliği Yükümlülüklerine Uygunluğun Sağlanması: Kyoto Protokolü Uygunluk Mekanizması

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 31, 69 - 94, 01.09.2011

Şûle Anlar Güneş

Öz

“Kyoto Protokolü’ne Uygunluk Usulleri ve Mekanizmaları”, 2005 yılında Montreal’de, Kyoto Protokolü Birinci Taraflar Toplantısı’nda kabul edilmiş, Sağlayıcı Dal ve Zorlayıcı Daldan oluşan Uygunluk Komitesi, 2006 yılında çalışmalarına başlamıştır. Sağlayıcı Dal tarafından kullanılan yetkiler, Montreal Protokolü başta olmak üzere, çeşitli çevre andlaşmalarında yer alan, Uygunluğun Sağlanması Usullerine benzemektedir. Kyoto Protokolü Uygunluk Mekanizması’nı ilginç kılan, Zorlayıcı Dal tarafından kullanılan yargı-benzeri yetkilerdir. İklim değişikliği rejiminin, ikinci yükümlülük döneminde -2012 sonrasında- ne gibi özellikler taşıyacağı, dolayısıyla Kyoto Protokolü Uygunluk Mekanizması’nda ne türden değişiklikler yapılması gerekeceği, şu an için belirsiz olmakla birlikte, Uygunluk Komitesi’nin mevcut yapı ve özelliklerinin; kullandığı yetkilerin; verilen kararların hukuksal nitelik ve sonuçlarının incelenmesi, ilerdeki uygulamaların daha sağlıklı zeminlerde yürütülmesini açısından gereklidir.

Anahtar Kelimeler

BMİDÇS, Kyoto Protokolü, Uygunluk Komitesi, Sağlayıcı Dal, Zorlayıcı Dal.

Compliance with the Climate Change Obligations: The Kyoto Protocol Compliance Mechanism

Öz

“Procedures and Mechanisma on Compliance Under the Kyoto Protocol” was adopted by the Kyoto Protocol First Meeting of Parties at Montreal in 2005. The Compliance Committee which constitutes of Facilitative Branch and Enforcement Branch, started to operate in 2006. While the Enforcement Branch deserves a special attention due to its innovative quasi-judicial characteristics, the mandate of the Facilitative Branch have many similarities with the Non-Compliance Procedures which is already applicable for various Multilateral Environmental Agreements, predominantly the Montreal Protocol. The outcomes of the ongoing climate change negotiations for post-2012 will possibly shape and guide the necessary changes to the Kyoto Protocol compliance regime as well. Thereupon, the purpose of this article is to shed light on the structure and functioning of the compliance mechanism; the mandates used by the Facilitative and Enforcement Branches; the legal nature of the decisions taken by the Compliance Committee

Anahtar Kelimeler

UNFCCC, Kyoto Protocol, Compliance Committee, Facilitative Branch, Enforcement Branch