Ortadoğu’da Güvenlik ve Topluluk İnşa Etmek: Güvenlik Topluluğu Yaklaşımı ile Arap Baharı’nın Yapı ve Yapanları

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 42, 51 - 74, 01.09.2014

Oğuz Dilek

https://doi.org/10.33458/uidergisi.553300

Öz

Bu çalışmanın temel gayesi, Ortadoğu’da bir “Güvenlik Topluluğu” inşasının ütopik bir

mucize olmanın ötesine neden geçemediğini irdelemektir. Buna göre, güvenlik topluluğunun

en azından iki tane koşul üzerine inşa olduğu savlanmaktadır. Gerekli ama yeterli olmayan

ön-koşul, ulus-devletlere bölünmüş egemenlik alanlarının ötesinde güvenlik coğrafyasının

yeniden tahayyül edilmesidir. Yeterli koşul ise güvenlik topluluğuna doğru ilk itkiyi verecek,

maddi kaynaklara ve ideolojik cazibeye sahip, güçlü bölgesel devletlerin ortaya çıkmasıdır. Bu

çalışmada savunulduğu üzere Arap Baharı ilk koşulu kısmen karşılar niteliktedir. Toplumsal

ayaklanmalar, kısa süreliğine de olsa, sınırlarla bölünmüş Arap coğrafyasını düşünsel olarak

birleştirmiştir. Fakat bu kısa ömürlü ‘bahar’ bölgenin bahsedilen yöne doğru ilerleyebileceği

“o” yolu açmaya pek de yeterli olmadı. Arap dünyasının bildik çekirdek güçleri (Suriye, Irak

ve Mısır) nihai bir çöküntünün eşiğinde iken, ne Israil ne de Iran oluşan bu güç boşluğunu

doldurmaya istekli görünmekte. 

Anahtar Kelimeler

Güvenlik Topluluğu, Arap Baharı, Ortadoğu, İsrail, İran

Constructing Security and Community in the Middle East: A Security Community Approach to the Structure and Agents of the Arab Spring

Öz

The main purpose of this paper is to problematize whether a Middle Eastern Security Community

has ever gone further than a utopian mirage. Accordingly, it is inferred that a regional security

community builds upon, at least, two antecedent conditions. The needed, but not sufficient precondition

arrives when the peoples of a region re-imagine their security geography beyond its

territorialisation among the scattered islands of nation states. Sufficient condition is then the

presence of strong regional states with ideological appeal and material resources so as to build the

first momentum towards a communal sense of security. This paper argues that the Arab Spring

mostly met the first condition. The communal waves, at least briefly, united Arab people divided

across the borders of multitude of states. But this short-lived ‘spring’ was not quite enough to forge

a path from which the region could progress along the said direction. Whereas the classical cores of

strength in the Arab world (Syria, Egypt and Iraq) are currently on the edge of an ultimate collapse;

two non-Arab states (Israel and Iran) seem unwilling to cover this emergent power void.

Anahtar Kelimeler

Security Community, Arab Spring, Middle East, Israel, Iran

Kaynakça

• ..........