YÖNETİM TEKNOLOJİSİ: YÖNTEMBİLİMSEL BAKIŞ AÇILARI

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 5 - 26, 20.06.2024

Gürcan Papatya

https://doi.org/10.29131/uiibd.1483031

Öz

Yönetimbilim kapsamında yönetim teknolojisi bilimsel araştırma konusu edilmediği gibi, kullanımı noktasında da sorunlar bulunmaktadır. Yalın anlamda yönetim teknolojisi, “yönetim olgusunun teknik bilgisi ve uygulaması hakkında” sözlemde bulunmak ve konuşma yapmak veya yönetim tekniği ve uygulama “logos”unu ifade etmektir. Ziyadesiyle, yönetimbilim üretim bilgisine ve teorisine odaklanmayı önceler. Öte yandan yönetim teknolojisi büsbütün hayatı kolaylaştırıcı araç-gereci üretme ve kullanma mantığı “lojik” olarak da tanınabilir. Ancak öz olarak yönetim teknolojisi, yönetimbilim mantığını ve tekniğini ifade eder. Temel amacı, yönetim tekniğine ve uygulamalarına dair bilgileri düzenleme, denetleme ve değerlendirme olarak nitelendirilebilir. Düzenleme betimlemeleri, tanımlamaları ve sınıflandırmaları; denetleme standartları, ilkeleri ve yönergeleri; değerlendirme araçları, gereçleri ve teknikleri esas alır. Buna bağlı yönetimbilim kapsamını ve içlemini oluşturur. O halde yönetim teknolojisi, yönetimbilimin felsefi ve bilimsel bir çalışma alanı olmayı hak etmektedir.
Yönetimbilim yazınalanında yönetim teknolojisi yönünde özel bir alan bulunmamakta ve yöntembilim çalışmalarıyla karıştırılmaktadır. Hassaten alanda yöntem, teknik, araç-gereç, uygulama vs. gibi kavramların yerli yersiz kullanılmasına ve ifade edilmesine de yol açmaktadır. Doğal olarak bu durum yönetimbiliminde uygulamayı retoriğe, pratiği teoriyi irca etme (eski halinde döndürme) tercihine itmekte, entellektüel kısırlığa sokmakta ve zihinsel çalışmalarda, retorik, felsefe ve teorilerden yadsınamaz kopuşlara yol açmaktadır.
Bu amaçla makale yönetim teknolojisinin yönetimbiliminin kopmaz bir parçası olarak, techne (teknik bilgi) ve uygulamalar hakkında yapılan sözlem (sanat bilimi) gerekleri üzerinden, yöntembilimsel bakış açılarını geliştirme ve açıklama amaçlamaktadır. Böylece yönetim teknolojisi kapsamında yapılanları anlama, söylemleri anlatma, tanıtları açıklama ve kanıtları gösterme hedeflenmektedir

Anahtar Kelimeler

Yönetimbilim, Yönetim Teknolojisi, Yönetim felsefesi, Yöntembilim

Etik Beyan

ETİK BEYAN GEREKMEMEKTEDİR

Destekleyen Kurum

YOK

MANAGEMENT TECHNOLOGY: METHODOLOGICAL PERSPECTIVES

Öz

Management technology is not the subject of scientific research within the scope of managementology, and there are problems in its use. In simple terms, management technology means making statements and speeches “about the technical knowledge and application of management phenomenon” or expressing the “logos” of management technique and practice. Managementology prioritizes focusing on production knowledge and theory. On the other hand, management technology can also be considered “logical”, which is the logic of producing and using tools and equipment that make life easier. However, management technology essentially expresses the logic and technique of managementology. Its main purpose can be defined as the organization, monitoring and evaluation of information regarding management techniques and practices. Regulation descriptions, definitions and classifications; auditing standards, policies and guidelines; It is based on evaluation tools, equipment and techniques. Accordingly, it constitutes the scope and scope of managementology. Therefore, management technology deserves to be a philosophical and scientific field of study in managementology.
There is no specific field for management technology in the managementology literature and it is confused with methodology studies. Especially in the field, methods, techniques, tools, applications, etc. It also leads to inappropriate use and expression of concepts such as. Naturally, this situation pushes practice to rhetoric in managementology, practice to reduce theory (to its former state), leads to intellectual sterility, and leads to undeniable breaks from rhetoric, philosophy and theories in mental studies. For this purpose, the article aims to develop and explain the methodological perspectives of management technology as an inseparable part of management science, through the requirements of discourse (art science) about techne (technical knowledge) and applications. Thus, it is aimed to understand what is done within the scope of management technology, to explain the discourses, to explain the evidence and to show the evidence.

Kaynakça

• Agazzi, E. (1998). From Technique to Technology: The Role of Modern Science, Philosophy and Technology, 4(2), 80-85.
• Agizza, R. (2001). Antik Yunan’da Mitoloji, Masallar ve Söylenceler (çev. Zühre İlkgelen). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Ya.
• Akbaş, N. ve Taner, B. (2022). Yönetim Alan Yazınında Çağının Ötesindeki Bir İsim: Mary Parker Follett. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(1), 88-108.
• Aksay, B. ve Danışman, A. (2020). Taylor ve Bilimsel Yönetim Sistemi: Efsanevi Anlatılar ve ‘Bilimsel’ Değerlendirmeler. Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-33.
• Artun, A. (2009). Bauhaus: Modernleşmenin Tasarımı. İstanbul: İletişim Ya.
• Artun, A. ve Aliçavuşoğlu, E. (2009). Bauhaus: Modernleşmenin Tasarımı. İstanbul: İletişim Ya.
• Asprem, E. ve Granholm, K. [edt.] (2020). Ezoterizm (çev. Ceren Can). İstanbul: Alfa Ya.
• Baransel, A. (1979). Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi: Klasik ve Neo-Klasik Yönetim ve Örgüt Teorileri. İstanbul: B. 2, İstanbul Ünv. Ya. No. 3295 İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Ya. No. 163/73.
• Başaran, İ. E. (1989). Yönetim. Ankara: B. 2, Gül Yayınları.
• Boas, F., Powell, J. Wesley ve Holder, P. [edt.] (1966). Introduction to Handbook of American Indian Languages; Indian Linguistic Families of America North of Mexico. Nebraska: University of Nebraska Press.
• Ciesielska, M. ve Jemielniak, D. [Eds.] (2018). Qualitative Methodologies in Organization Studies. Cham: Palgrave Macmillan içinde, Bourne, D. ve Jankowicz, D.A. The repertory grid technique, (127-149).
• Cornelissen, J. P. ve Durand, R. (2014). Moving Forward: Developing Theoretical Contributions in Management Studies. Journal of Management Studies, 51: 995-1022.
• Cornelissen, J.P. (2017). Preserving Theoretical Divergence in Management Research: Why the Explanatory Potential of Qualitative Research should be Harnessed rather than Suppressed. Journal of Management Studies, 54, 368-383.
• Dear, P. (2009). Revolutionizing the Sciences: European Knowledge and ıts Ambitions, 1500-1700. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
• Deleuze, G. (2000). İki Konferans (çev. Ulus Baker), İstanbul: Norgunk Ya.
• Descartes (1986). Aklını İyi kullanmak ve İlimlerde Hakikati Aramak için Metot Üzerine Konuşma (çev. Mehmet Karasan). İstanbul: B. 14, MEGSB Ya. No. 522/88.
• Descartes, R. (1998). Felsefenin İlkeleri (çev. Mehmet Karasan). İstanbul: MEB Ya.
• Drucker, P. F. (1996).Yönetim Uygulaması (çev. Sabri Yarmalı). İstanbul: İnkilap Ya.
• Dusek, V. (2006). Philosophy of Technology: An Introduction. Oxford: Blackwell Publishing.
• Duverger, M. (2014). Toplum Bilimlerinde Araştırma Yöntem ve Teknikleri (çev. Özer Ozankaya). İstanbul: Cem Ya.
• Faivre, A. (2010). Western Esotericism: A Concise History (trans. Christine Rhone), Ney York: Suny Press. Fleetwood, S. ve Ackroyd, S. [eds.] (2004). Critical Realist Applications in Organisation and Management Studies. London: Routledge içinde; Ackroyd, S. Methodology for Management and Porganisation Studies: Some İmplications of Critical Realism, (137-163).
• Ferre, F. (1995). Philosophy of Technology. Athens: The University of Georgia Press.
• Follett, M. P. (1924). The Creative Experience. New York, USA: Longmans, Green and Co.
• Freud, S. (2015). Uygarlığa Dair Hoşnutsuzluğumuz (çev. Haluk Barışcan). İstanbul: Metis Ya.
• Freyer, H. (2018). Sanayi Çağı (çev. Bedia Akarsu, Hüseyin Batuhan). Ankara: Doğu Batı Ya. No. 112, Sosyoloji Dizisi-26.
• Gilbreth, F. B. (1914). Primer of Scientific Management. New York: Elibron Classics.
• Graham, P. [edt.] (1995). Mary Parker Follett: Prophet of Management-A Celebration of Writings from the 1920. Boston-MA: Harvard Business School Press içinde; Bennis, W. The Essentials of Leadership, (163-177).
• Gribbins, R. E. ve Hunt, S. D. (1978). Is Management a Science?. The Academy of Management Review, 3(1), 139-144.
• Güler, B. A. (2023). Metodolojinin Serüveni. Bilim Ütopya, 29(346), 12-31.
• Günay, M. ve Gümüş, A. [haz.] (2007). Felsefe, Bilim ve Sanat İlişkileri. Adana: İzdüşüm Yayınları içinde; Nutku, U. Bilimle Sanat Arasında Felsefe, 32-37.
• Hesiodos (2012). İşler ve Günler, Tanrıların Doğuşu (çev. F. Akderin). İstanbul: Say Ya.
• https://felsefe.klu.edu.tr/Sayfalar/829-prof-dr-teoman-durali.klu?sira=525
• https://www.felsefe-bilim.com/post/170220853427/techne-kavram%C4%B1-ve-i-nsan
• İnam, A. (1999). Teknoloji Benim Neyim Olur? Ankara: METU Ya.
• İnam, A. (2013). Efsaneden Bilime Yol var mı?, https://e-dergi.tubitak.gov.tr/edergi/yazi.pdf.
• Küçükberksun, İ. S. (2002). Asimetri. İstanbul. Der Ya. No. 315.
• Koontz, H. (1961). The Management Theory Jungle, Academy of Management Journal, 4(3), 174-188.
• Koontz, H. (1980). The Management Theory Jungle Revisited. Academy of Management Review, 5(5), 175-187.
• Leng, J. vd. (2022). Industry 5.0: Prospect and Retrospect. Journal of Manufacturing System, 65, 279-295.
• Mintzberg, H. (1973). The Nature of Managerial Work. New York: Prentice-Hall, Inc.
• Mintzberg, H. (2009). Managing. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers, Inc.
• Mitcham, C. (1994). Thinking Through Technology: The Path Between Engineering and Philosophy. Chicago: The University of Chicago Press.
• Money, J. D. ve Reiley, A. C. (1931). A Onward Industry. New York: Harper and Brothers.
• Nicolai, A. ve Seidl, D. (2010). “That’s Relevant! Different Forms of Practical Relevance in Management Science”. Organization Studies, 31, 1257-1285.
• Ordine, N. (2013). Faydasızlığın Faydası: Manifesto (çev. Leyla Tonguç Basmacı). İstanbul: İstanbul Bilgi Ünv. Ya.
• Orlikowski, W. J. (2010). The Sociomateriality of Organisational life: Considering Technology in Management Research. Cambridge Journal of Economics. 34, 125-141.
• Öner, N. (1995). Felsefe Yolunda Düşünceler. İstanbul: MEB Ya., Öğretmen Kitapları Dizisi.
• Özakhun, S. S. (2023). Çağdaş Sanatta Sanat ve Zanaat İlişkisinin Dönüşümü. İstanbul Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü [yayınlanmamış Doktora Tezi].
• Öz-Alp, Ş. (1972). Yeni Gelişmeler Karşısında İşletme Yöneticileri ve İşletmecilik Eğitimi. Ankara: Sevinç Matbaası, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Ya. No. 100/56.
• Papatya, G. (2019). Yönetim Uygulamalarında Evrim, Doğal Seçilim ve Yeniden Üretim: Değişim Mühendisliği Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(3), 655-677.
• Papatya, G. (2022). Yönetimbilimde Disiplinlerarasılık: Ana Kapsamlar, Tartışma Olanakları ve Örnek Çalışmalar. İstanbul: Detay Ya. No.1570.
• Platon (1999). Devlet (çev. Sabahattin Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi: 194.
• Powell, J. W. (1883). Human Evolution; Annual Address of the President, J. W. Powell,Delivered November 6, 1883. Transactions of the Anthropological Society of Washington, 2, 181-182.
• Rigby, D. (2001). Management Tools and Techniques: A Survey. California Management Review, 43(2), 139-145.
• Rigby, D. ve Bilodeau, B. (2013). Management Tools & Trends 2013. London: Bain & Company.
• Roth, Steffen vd. (2021).Theory as Method: Introduction to Supertheoretical Options for Organization and Management Research. Journal of Organizational Change Management, 34(4), 689-698.
• Saleh, F. ve Mümtaz, Z. (2020). Industry 5.0: The Future Paradigma in Industrial Revolution. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(7), 26-436.
• Sandberg, J. ve Alvesson, M. (2021). Meanings of Theory: Clarifying Theory through Typification. Journal of Management Studies, 58, 487-516.
• Schatzberg, E. (2006). Technik Comes to America: Changing Meanings of Technology before 1930. Technology and Culture, 47, 486-512.
• Schatzberg, E. (2012). From Art to Applied Science. Isis, 103(3), 555-563.
• Schatzberg, E. (2018). Why is there no Discipline of Technology in the Social Sciences?. Artefact, 8, 193-213.
• Sennett, R. (2009). Zanaatkâr (çev. Melih Pekdemir). İstanbul: Ayrıntı Ya.
• Shiner, L. (2001). The Invention of Art: A Cultural History. Chicago: University of Chicago Press.
• Sokal, A. (2011). Şakanın Ardından: Postmodernizmin Bilimsel, Felsefi ve Kültürel Eşleştirisi (çev. Gülsima Eryılmaz). İstanbul: Alfa Ya.
• Sokal, A. ve Bircmont, J. (2013). Son Moda Saçmalar: Postmodern Aydınların Bilimi İstismar Etmesi (çev. Barış Gönülşen). İstanbul: Alfa Ya.
• Suddaby, R. (2010). Construct Clarity in Theories of Management and Organization. Academy of Management Review, 35, 346-357
• Taylor, F. W. (2014). Bilimsel Yönetimin İlkeleri. Ankara: Adres Ya.
• Thompson C. B. (1914). The Literature of Scientific Management. The Quarterly Journal of Economics, 28(3), 506-557.
• Tourish, D. (2020). The Triumph of Nonsense in Management Studies. Academy of Management Learning & Education, 19, 99-109.
• Tylor, E. B. (1871). Primitive Culture: Researches into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Art, and Custom. 2 vols. London: J. Murray.
• Tylor, E. B. (1881). Anthropology: An Introduction to the Study of Man and Civilization. New York: D. Appleton and Company.
• van Maanen, J., Sørensen, J.B. ve Mitchell, T.R. (2007). The interplay between theory and method. Academy of Management Review, 32(4,), 1145-1154.
• Weick, K. E. (1995). What Theory is not, Theorizing is. Administrative Science Quarterly, 40, 385-390.
• Whitney, W. D. [edt.] (1897). The Century Dictionary: A Work of Universal Reference in All Departments of Knowledge 13 vols, vol. 8. New York: 2nd ed., Century Co.
• Witzel, M. (2012). A History of Management Thought. London: Routledge.
• Yavuz, H. (1998). Okuma Notları. İstanbul: Boyut Kitapları Düşün Yazınları Dizi No. 4.
• Winch, P. (1958). The idea of Social Science and it Srelation to Philosophy. New York: Humanities Press.
• Zittel, C. [ed.] (2008). Philosophies of Technology: Francis Bacon and His Contemporaries. Leiden, Boston: Brill.