Evsel Ambalaj Atıklarıyla İlgili Tüketicilerde Cinsiyete Göre Davranış Farklılıkları: Samsun İli Örneği
Öz
Son yıllarda ambalajlı ürünlere yönelik giderek artan talep, ambalaj atıkları sorununu önemli bir konu haline getirmiştir. Ambalaj atıklarının geri dönüştürülmesiyle, atıkların neden olduğu kirliliğin insan sağlığına ve çevreye verdiği zararlar azaltılırken, aynı zamanda ciddi oranda ekonomik tasarruf sağlanmış olmaktadır. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin evsel ambalaj atıklarının geri dönüşümüne ilişkin davranış farklılıklarını cinsiyete göre ortaya koymaktır. Araştırma verileri, Samsun ili kentsel alanda ikamet eden 384 tüketiciyle yapılan anketlerden elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre tüketiciler; insan sağlığı ve sürdürülebilir çevre açısından cam, ucuzluk açısından plastik, kullanım kolaylığı açısından ise kağıt/karton ambalajları tercih edilebileceklerini ifade etmişlerdir. Tüketiciler, kullanım sonrası ortaya çıkan cam dışındaki tüm ambalaj atıklarını çoğunlukla çöpe atmaktadır. Bu sonuç, ambalaj atıklarının geri dönüşümüne ilişkin tüketici bilincinin yeterince oluşmadığını göstermektedir. Ayrıca ambalaj atıklarının geri dönüşümü konusunda, kadınlar erkeklerden daha bilinçli davranış sergilemektedir. Araştırma sonuçlarına göre; ambalajlarla ilgili insan sağlığı, sürdürülebilir çevre, ucuzluk ve kullanım kolaylığı yönünden önemli bir farkındalık olmasına rağmen, bu durumun geri dönüşüm davranışına yansımadığı görülmektedir. Bu bağlamda geri dönüşüm konusunda tüketicinin birey olarak sorumluluk üstlenmesi gerekmekte, toplumsal bilinçlenmenin sağlanmasında ise ilgili kurumlara önemli görevler düşmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anonim (2021). Ambalaj Bülteni. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Bülten No: 16, Tarih: 26. 02. 2021.
- Arslan, İ. (2017). Sosyal Sorumlu Tüketici Davranışı ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Bozok Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yozgat, 88 s.
- Arslan, H. & Barutçu, S. (2019). İleri Dönüşümlü Ambalaj Tasarımlı Ürünlere Yönelik Tüketici Tutumu ve Satın Alma Niyeti İlişkisi. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 6(2), 92-110.
- Aytop, Y., Çetinkaya, S. & Tulan, C. (2021). Çevre Duyarlılığının Çevreci Satın Alma Davranışına Etkisinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 9(2), 368-374.
- Barlett, J.E., Kotrlik, J.W. & Higgins, C.C. (2001). Organizational Research: Determining Appropriate Sample Size in Survey Research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1), 43-50.
- Budak, D.B., Budak, F., Zaimoğlu, Z., Kekeç, S. & Sucu, M.Y. (2005). Behaviour and Attitudes of Students Towards Environmental Issues at Faculty of Agriculture, Turkey. Journal of Applied Sciences, 5(7), 1224-1227.
- Ceylan, Ö. & Yiğit, E.A. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Geri Dönüşüm İle İlgili Düşüncelerinin Belirlenmesi. Turkish Studies, 14(3), 461-477.
- Dablan, E. & Alarçin, E.Y. (2020). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Çevreye Duyarlı Tüketim Davranışı Üzerine Etkisinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 164-181.
- Gürbüz, H. & Çakmak, M. (2012). Biyoloji Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 162-173.
- Gürer, A. & Sakız, G. (2018). Yetişkinlerin Küresel Isınma İle İlgili Bilgi Düzeyleri ve Geri Dönüşüm Farkındalıkları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1364-1391.
- Hayta, A.B. (2009). Sürdürülebilir Tüketim Davranışının Kazanılmasında Tüketici Eğitiminin Rolü. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 143-151.
- Kışoğlu, M., Yıldırım, T., Salman, M. & Sülün, A. (2016). İlkokul ve Ortaokullarda Çevre Eğitimi Verecek Olan Öğretmen Adaylarında Çevre Sorunlarına Yönelik Davranışların Araştırılması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 299-318.
- Timur, S., Yılmaz, Ş. & Timur, B. (2013). Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Davranışlarının İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 125-141. Umut, M.Ö. & Velioğlu, M.N. (2016). Sosyal Pazarlamada Hedef Kitlenin Derinlemesine Analizi İle Geri Dönüşüm Davranışını Haritalamak. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 2(1), 1-20.
- Yaraş, E., Akın, E. & Şakacı, B.K. (2011). Tüketicilerin Çevre Bilinci Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Öneri, 9(35), 117-126.
- Yılmaz, V., Yıldız, Z. & Arslan, T. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Duyarlılıkları İle Çevresel Davranışlarının Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 271-278.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ekonomi |
| Bölüm | Cilt: 4 Sayı: 2 |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 4 Sayı: 2 |
Publication Principles
1. Manuscripts submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences must not have been published anywhere before and should not have been submitted for publication.
2. Articles written in either Turkish or English languages are published in the journal. The scientific and linguistic responsibility of the studies published in the journal belongs to the author(s).
3. In our journal, not only studies coming from academicians but also studies coming from researchers will be evaluated.
4. Studies that had been presented at conferences before and have not been published in full text, only had been published abstracts, can be accepted into the publication evaluation process provided that it is stated in the study.
5. Articles should be submitted to our journal electronically. To submissions of articles online through the website and follow the stage of the article in the referee evaluation process, it is necessary to be a member and log in to the Journal. The personal information entered on the journal's website will only be used for the stated purposes of the journal and will not be accessible for any other purpose or to any party.
6. The authors are informed about the refereeing process of the articles submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences through the system and the evaluation reports can be easily followed by them via the system.
7. When applying, an article file without author information will be uploaded to the system.
8. The journal is based on the blind peer-review process. In the articles to be sent to the referee, the confidentiality of the information regarding the author's identity is ensured.
9. The articles submitted to the journal are sent to at least two referees after the preliminary examination in terms of form and content. Manuscripts that receive positive feedback from the referees are included in the publication process. If one positive and one negative report is received from the referees, the study is sent to a third referee by the Journal Editor.
10. It is aimed that the articles submitted to the journal will complete the referee process within two months. However, the authors of the articles for which corrections are requested must make the relevant corrections within one month and send them to the editorial board.
11. In line with the reports from the referees, it is decided to publish the article, to request revisions, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish it, and this decision is announced to the authors through the system. The authors are answerable for making all changes requested by the referees. Studies will not be published without constructing the desired changes.
12. The articles whose evaluation process is completed are queued by the journal editorial office and published in the relevant issue of the journal.
13. Manuscripts that do not comply with the journal's subject, spelling or grammar rules are returned to the authors after the preliminary review without being sent to the referees. All kinds of changes in form and content may be requested from the authors of the manuscripts received for preliminary evaluation.
14. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
15. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
16. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the corresponding authors.
17. In line with the reports received from the referees, it is decided to publish the article, to request corrections, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish the article, and this decision is notified to the authors via the system. Authors are obliged to make all changes requested by the referees. The manuscripts are not published until the requested changes are made.
18. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
19. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
20. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the relevant authors.
21. Articles accepted for publication cannot be reproduced and published in any way without the written permission of The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences. However, it can be quoted provided that the source is cited.
22. If a research study has been supported by any institution or produced from the thesis, this should be indicated as a footnote on the same page by placing (*) on the last word of the title of the work.