Öz
Günümüzde çalışanların sağlık ve güvenliği alanında bilgi çağında teknolojik yenilikler ve hızlılık bu konudaki literatürde yer alan bilgi akışının özünü teşkil etmektedir. Bu şekliyle endüstrileşme düzeyi her geçen gün artmakta ve buharlı makineyle başlayan süreçler Endüstri 6.0 olarak yapay zekaya evrilmektedir. İlk olarak Sanayi Devrimiyle çalışma hayatı, teknolojiyle birlikte anılmaya başlanmıştır. Bu aşamada işçi sınıfı oluşmuştur. Sonrasındaysa Endüstri 4.0’la beraber robotlar gündeme gelmektedir. Endüstri 4.0’ın özellikleri; siber fiziksel sistemler, akıllı fabrikalar, bireysel müşteri ihtiyaçları, dinamik iş ve mühendislik süreçleri ve daha iyi iş-yaşam dengesidir. Modern endüstride yoğun teknoloji kullanımı ile beraber iş kazaları ve meslek hastalıklarının önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Optimize edilen sevkiyat sistemleri, ergonomik iyileştirme için otomasyon sistemleri, robotik sistemler ve sanal gerçeklik teknolojileri Endüstri 4.0’ın iş hayatına olan katkılarıdır. Üretim süreçlerinin verilere dayanan metotlarla gerçekleştirilmesi olan Endüstri 4.0, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) kapsamında akıllı (smart) üretimleri gerektirmektedir. Makineleşme oranı fiziksel risk etmenlerini; çalışan sayılarının artmasıysa ergonomik iyileştirmeyi ortaya koymaktadır. Endüstri 4.0 kişisel koruyucu ve donanımların, endüstriyel havalandırma sistemlerinin ve dedektörlerin geliştirilmelerini sağlamaktadır. İnsansız makine kazaları ve robotik hatalara karşı; yalıtımlı kabinler, makinelerin uzaktan kontrolü, yapay ışık kaynaklarına maruziyetin ekranlı araçlarla önlenmesi, ısının yüksekliği koşullarında soğuk karanlık iş yerlerinin insanlarla makinelerin birbirlerinden ayrılmalarıyla sağlanması İSG’ye Endüstri 4.0’ın uyumlaştırılmasıdır. İSG uygulamalarına teknolojik anlamda plansız geçişler mümkün değildir. Doğru ve etkili yaklaşımlarla dijital İSG uygulanmalıdır; çünkü bu sürecin hem risk hem zorlukları mevcuttur ve gerekli alt yapının inşası zaman almaktadır. Yeni teknolojilerle beraber dikkatsizlik ve yorgunluk gibi durumlarda ortaya çıkabilecek çeşitli riskler minimize edilebilmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de İSG kapsamında yapılan uygulamalar iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesinde teknolojik gelişmelerin önemi ve iş organizasyonun planlanması çerçevesinde ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEKNOLOJİ SANAL GERÇEKLİK ÜNİVERSİTE VE TEKNOKENTLER ENDÜSTRİ 4.0 VE TÜRKİYE
Kaynakça
- Arıcak, F., ve Çağlarer, E. (2023). Sanal Gerçeklik Teknolojisi ile Engellilerin İş Performansını Geliştirme: Potansiyeller ve Sınırlılıklar. The Journal of Academic Social Science, 142, 384-392.
- Baloğlu, C. (2013). Avrupa Birliği ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği. İstanbul: Beta.
- Başar, A. A. (2022). Teknokent-Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Dünü Bugünü ve Geleceği. Ases 3rd International Conference On Social Sciences October 14-16 2022, Çanakkale, Türkiye, Conference Book, 177-186.
- Başbuğ, A. (2013). İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara: Şeker-İş.
- Bérastégui, P. (2024). Artificial intelligence in Industry 4.0: implications for occupational safety and health, Report 202401, Brussels:ETUI.
- Caner, V. (2021). Fiziksel Risk Etmenleri Maruziyetine Bağlı İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesinde Endüstri 4.0 Yaklaşımının Değerlendirilmesi. Ohs Academy İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi, 4(1), 55-61.
- Cevher, M. F. (2023). Metaverse ve Pazarlama: Dijital Dönüşümün Yeni Boyutları. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 79-104.
- Çağlarer, E., (2023). Yeni Nesil Endüstride İş Sağlığı ve Güvenliği. Bursa 1st International Conference on Humanity and Social Sciences August 18-20 2023 - Bursa Conference Book, 53,
- Demir, R., ve Aytaç, S. (2023). X, Y ve Z Kuşaklarının Çalışmanın Anlamı ve Endüstri 4.0’a Bakış Açıları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Social Policy Conferences, İstanbul Üniversitesi, 84, 77-89.
- Kahraman, Z., ve Özdemir, K. Y. (2022). Dijitalleşmenin İş Sağlığı ve Güvenliğine Entegrasyonu ve Uygulanabilirliği. Ohs Academy İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi, 5(3), 208-221.
- Kılkış, İ. (2022). İş Sağlığı ve Güvenliği. Sosyal Politika, Editörler: Aysen Tokol ve Yusuf Alper, 12. Baskı. Bursa: Dora.
- Kotan, M. M. (2024). Sacide Fikret Çobanoğlu, Halkbilimi ve Metaverse: Yeni Dünyaların Beşiğinde, Paradigma Akademi Yayınları, Çanakkale. 2023. Folklor/Edebiyat, 30/117, 305-309.
- Oğuz, Ö. (2011). AB Direktifleri ve Türk İş Hukukunda İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenlerin Yükümlülükleri ve İşçilerin Hakları. İstanbul: Legal.
- Özcüre, G. (2016). Avrupa Birliği – Türkiye Müzakere Sürecinde Sosyal Politika ve İstihdam. İstanbul: Derin Yayınları.
- Şentürk, G., ve Büber, H. (2023). Endüstriyel Değişim Sürecinin İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Etkisi Üzerine Nitel Bir Çalışma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (66), 65-74.
- Tepe, S. (2021). The Impact of Industry 4.0 on Occupational Health and Safety. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 33(1), 122-130.
- Turan, H. (2024). Yapay Zeka İle İş Kazaları Önlenebilir mi?. 3. Örgütlerin Yönetimi Uluslararası Kongresi, Özet Kitapçığı, Editörler: Ali Akdemir, Nurdan Çolakoğlu, Pınar Daloğlu, Cumali Yaşar, 1-3 Kasım 2024, İstanbul, 74-75.
- Yılmaz, C. (2023). İnsan Kaynakları Yönetiminde Dijitalleşmenin Ayak Sesleri: İnsan Kaynakları Yöneticilerinin İKY 4.0 Algısı. Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 169-180.
- Yıldız, S. ve Yılmaz, M. (2022). Teknoloji, Şantiyelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kaderini Değiştirebilecek mi? Literatür ve Endüstriyel Uygulamalar Üzerinden Bir İnceleme. Karaelmas Journal of Occupational Health and Safety, 6(2), 107-130.
- Yılmaz, G., ve Utlu, Z. (2016). Gıda İmalat Sektöründeki Teknolojik Gelişmelerin İş Sağlığı Güvenliği Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 44, 1-14.
- Yılmaz, İ. ve Polat, M. M. (2023). Havacılık Sektöründe Yer Hizmetleri İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinde Sanal Gerçeklik Teknolojisinin Kullanılması Üzerine Bir Araştırma. Ergonomi, 6(2), 117-131.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İnsan Kaynakları ve Endüstriyel İlişkiler (Diğer), İşletme |
| Bölüm | Cilt: 6 Sayı: 2 |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 11 Aralık 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Publication Principles
1. Manuscripts submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences must not have been published anywhere before and should not have been submitted for publication.
2. Articles written in either Turkish or English languages are published in the journal. The scientific and linguistic responsibility of the studies published in the journal belongs to the author(s).
3. In our journal, not only studies coming from academicians but also studies coming from researchers will be evaluated.
4. Studies that had been presented at conferences before and have not been published in full text, only had been published abstracts, can be accepted into the publication evaluation process provided that it is stated in the study.
5. Articles should be submitted to our journal electronically. To submissions of articles online through the website and follow the stage of the article in the referee evaluation process, it is necessary to be a member and log in to the Journal. The personal information entered on the journal's website will only be used for the stated purposes of the journal and will not be accessible for any other purpose or to any party.
6. The authors are informed about the refereeing process of the articles submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences through the system and the evaluation reports can be easily followed by them via the system.
7. When applying, an article file without author information will be uploaded to the system.
8. The journal is based on the blind peer-review process. In the articles to be sent to the referee, the confidentiality of the information regarding the author's identity is ensured.
9. The articles submitted to the journal are sent to at least two referees after the preliminary examination in terms of form and content. Manuscripts that receive positive feedback from the referees are included in the publication process. If one positive and one negative report is received from the referees, the study is sent to a third referee by the Journal Editor.
10. It is aimed that the articles submitted to the journal will complete the referee process within two months. However, the authors of the articles for which corrections are requested must make the relevant corrections within one month and send them to the editorial board.
11. In line with the reports from the referees, it is decided to publish the article, to request revisions, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish it, and this decision is announced to the authors through the system. The authors are answerable for making all changes requested by the referees. Studies will not be published without constructing the desired changes.
12. The articles whose evaluation process is completed are queued by the journal editorial office and published in the relevant issue of the journal.
13. Manuscripts that do not comply with the journal's subject, spelling or grammar rules are returned to the authors after the preliminary review without being sent to the referees. All kinds of changes in form and content may be requested from the authors of the manuscripts received for preliminary evaluation.
14. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
15. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
16. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the corresponding authors.
17. In line with the reports received from the referees, it is decided to publish the article, to request corrections, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish the article, and this decision is notified to the authors via the system. Authors are obliged to make all changes requested by the referees. The manuscripts are not published until the requested changes are made.
18. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
19. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
20. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the relevant authors.
21. Articles accepted for publication cannot be reproduced and published in any way without the written permission of The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences. However, it can be quoted provided that the source is cited.
22. If a research study has been supported by any institution or produced from the thesis, this should be indicated as a footnote on the same page by placing (*) on the last word of the title of the work.