Bosniak Literature and Identity Facing Temptations of Contemporary Global Civilization

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 189 - 202, 24.10.2019

Vedad Spahić Mirza Bašić

Öz

Having taken the anti-existentialist concept of identity into consideration this paper discusses the status of Bosniak literature facing temptations of contemporary global civilization. The identity reconfiguration model is described using the kaleidoscope metaphor. Such an imaginary set leaves space for the personal choice of identities and lifestyles, not diminishing the significance of the historical and social environment and interaction with the surroundings in their construction. Literature has remained the only place where the battle of meaning is lead; it has been a symbol of history, but also a sign of resistance to history. As it did in the past, it will similarly recreate and, to some extent, redesign this arrangement of colours and forms of a Bosniak / Bosnian identity kaleidoscope. In order to confirm these hypotheses recent and canonical works of Bosniak writers have been analysed as well asrecent theoretical insights into the phenomenon of cultural identity.

Anahtar Kelimeler

Bosniak Literature, Cultural Identity, Anti-Existentialism, Globalization, Kaleidoscope

Boşnak Edebiyatı ve Kimliği, Küresel Medeniyetin Etkisinin Altında

Öz

Bu çalışmada kimliğe yönelik anti-özcü yaklaşıma dayanılarak küreselleşme sürecinde Boşnak edebiyatının yeri incelenmektedir. Kaleydoskop metaforu kullanılarak kimlik gelişiminin yapılandırma biçimi açıklanmaktadır. Böyle hayalî bir çerçeve içerisinde kişisel kimliğin ve yaşam tarzlarının seçilmesine izin verilmektedir. Fakat, kişisel kimliğin ve yaşam tarzının oluşturulmasında tarihsel ve sosyal çevrenin ve çevre-insan arasındaki etkileşimin önemi azaltılmamaktadır. Edebiyat, anlam tartışmalarının yapıldığı bir alan olarak nitelendirilmektedir. Edebiyat tarihin simgesidir. Ama aynı zamanda edebiyat tarihe karşı bir direniştir. Geçmişte olduğu gibi gelecekte de edebiyat Boşnak / Bosna Hersekli kimlik kaleydoskopunun renkleri ve çizgilerini çizip onu bir dereceye kadar yeniden tasarlayacaktır. Bu hipotezlerin ispatlanması için, kültürel kimlik konusunu de ele alan çağdaş teoriler kullanılarak Boşnak yazarların modern ve seçkin eserleri incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Boşnak Edebiyatı, Kültürel Kimlik, Anti-Özcülük, Küreselleşme, Kaleydoskop, Bosniak Literature, Cultural Identity, Anti-Existentialism, Globalization, Kaleidoscope

Kaynakça

• Balorda, J. (2009). Preživjeti genocid – analiza postratnih etničkih identiteta Bošnjaka. Sarajevo: Maunagić.
• Bjelevac, A. H. (1979). Melika. In: Izabrana djela (II. C.). Sarajevo: Svjetlost.
• Burić, A. (2013). Maternji jezik. Sarajevo: TKD Šahinpašić.
• Castells, M. (2002). Moć identiteta. Zagreb: Golden marketing.
• Cerutti, F. (2006). Identitet i politika. In: Cerutti F, editor. Identitet i politika. Zagreb: Politička kultura, 23-66.
• D'Andrea, D. (2006). Moderna subjektivnost između različitosti i pripadnosti. In: Cerutti F, editor. Identitet i politika. Zagreb: Politička kultura, 85-103.
• Duhaček, G. (2011). Prilično prosta priča o lezbijskoj ljubavi. Available at: https://www.tportal.hr/kultura/clanak/prilicno-prosta-prica-o-lezbijskoj-ljubavi-20111108. Last accessed 28.07.2019
• Dželilović, M. (2019). Književnost kao sporazum svjetova (o književnom djelu Tvrka Kulenovića). Available at: http://www.balkan-sehara.com/muhamed%20esej.html. Last accessed 30.07.2019
• Eagleton, T. (1997). Iluzije postmodernizma. Novi Sad: Svetovi.
• Filipović, M. (2004). Historija bosanske duhovnosti – epoha modernizacije. Sarajevo: Svjetlost.
• Formozo, B. (2009). Rasprave o etnicitetu. In: Halpern, K. & Ruano-Borbalan, Ž. K. (Eds.). Identitet(i) - Pojedinac, grupa, društvo. Beograd: Clio, 295-307.
• Hajdarević, H. (2015). Gdje si ti ovih godina. Sarajevo: Dobra knjiga.
• Hooson, D. (1994). Geography and National Identity. Oxford: Blackwell.
• Jahić, E. (2007). Kristali Afganistana. Zagreb: V. B. Z.
• Maalouf, A. (2003), Ubilački identiteti. Beograd: Paideia.
• Matulić, T. (2011). Identitet i hrvatski identitet kao metafizičko-antropološki problem. In: Lukić, Z. & Skoko, B. (Eds.). Hrvatski identitet. Zagreb: Matica hrvatska, 79-98.
• Neimarlija, H. (2012). Evropski identitet Bošnjaka / Determinacija, vokacija i korelacija. In: Jogunčić Dž, editor. Zbornik radova XVII simpozija Europski identitet Bošnjaka – od minulog iskustva do suvremene afirmacije, 34/35. Zagreb: Bošnjačka pismohrana, 23-30.
• Novalić, F. (2012). Smisao europskog identiteta Bošnjaka. In: Jogunčić Dž, editor. Zbornik radova XVII simpozija Europski identitet Bošnjaka – od minulog iskustva do suvremene afirmacije, 34/35. Zagreb: Bošnjačka pismohrana, 31-45.
• Paić, Ž. (2005). Politika identiteta: Kultura kao nova ideologija. Zagreb: Antibarbarus.
• Petković, N. (2010). Identitet i granica. Zagreb: Jesenski i Turk.
• Radeljković, Z. (2001). De- i re-konstrukcija srednje klase na Balkanu – skica. In: Regionalna konferencija Literatura i kultura za mir. Sarajevo: P. E. N. centar Bosne i Hercegovine, 65-70.
• Rubić, N. (2003). U sjeni Srebrenice – dnevnik zarobljena uma. Sarajevo: Rabic.
• Skoko, B. (2011). Hrvatska kao brend ili komercijalizacija nacionalnog identiteta. In: Lukić, Z. & Skoko, B. (Eds.). Hrvatski identitet. Zagreb: Matica hrvatska, 65-77.
• Šehić, F. (2006). Transsarajevo. Zagreb: Duriex.