Damad Efendi, “Mecmaʿu’l-Enhur fî Şerhi Mülteka’l-Ebhur” isimli eserinde Hanefi fıkıh metinlerini bir araya getiren, farklı görüşleri ilmî bir metotla tahlil ve tahkik eden Hanefi bir fakihtir. Bunların yanı sıra o, eserinde birçok fıkıh ve usûl kaidesine yer vermiştir. Fıkıh usûlüne dair kaleme alınan eserlerde yaygın olarak kullanılan uslûp, usûl kaidesi nakledildikten sonra ilgili kaidenin furû meseleler ile desteklenmesi şeklindedir. Bu açıdan bakıldığı zaman Mecmaʿu’l-Enhur eserinde Damad Efendi’nin de usûlcü kimliği ön plana çıkmaktadır. Müellif söz konusu eserde şerh, tadkîk, takvîm ve tercih aşamaları ile Hanefi fıkhına ait furû meseleleri ele almıştır. Damad’ın eserini değerli kılan bir diğer husus eserin aslını teşkil eden Mülteka’l-Ebhur’un temel metinler kabul edilen Kudûrî, Muhtâr, Kenz ve Vikâye metinlerinden oluşmasıdır. Mecmaʿu’l-Enhur, aslında fıkhî bir eserdir. Ancak bu eser dikkatlice incelendiği zaman eserin usûl alanındaki yeterliliği de anlaşılmaktadır. Damad, meseleleri ele alırken usûle dair tartışmalara da yer vererek aynı meseleyi fıkıh ve usûl zemininde ele almaktadır. O, furû meseleleri usûl ve fıkıh kaideleri ile desteklemesi ile Hanefilerin genelinde görülen yaklaşımdan farklı bir duruş sergilemektedir. Bu noktadan hareketle Damad’a göre fıkıh ve usûl kaidelerinin şer’î bir delil niteliği taşıdığı tespiti yapılabilir.
إنَّ داماد افندي هو فقيه حنفي جمع المتون الفقهية الحنفية في كتابه مجمع الأنهر شرح ملتقى الابحر وحقق الاقوال بطريقة علمية، وقد ادرج في كتابه الكثير من القواعد الفقهية والاصولية التي يستدل بها على الفروع فمن المعروف عند العلماء من خلال تأليفهم لعلم الأصول يذكرون المسألة الأصولية ثم التدليل عليها من الفروع وكان لداماد افندي نصيب من هذا الشرف اذ جمع فروع الحنفية بالشرح والتدقيق والتقويم والترجيح اذ شَرَعَ بشرح كتاب ملتقى الابحر الذي يعتبر من اهم متون الحنفية لأنه جمع فيه كتاب الْقُدُورِيِّ وَالْمُخْتَارِ وَالْكَنْزِ وَالْوِقَايَةِ وشيء من الهداية وسماه مجمع الأنهر شرح ملتقى الابحر وعلى الرغم من انه كتاب فقهي الا ان المتمعن في هذا الكتاب يجد بين يديه أصول فقهٍ قد يكون كاملا، وكتابين في كتاب ولا يخلو من الخلاف الاصولي بين المذاهب، دلالةً على ان لداماد نفس اصولي عميق ساعد ذلك على فهم الفروع والأصول في نفس المسألة. فاتبع داماد منهجاً مخالفا لمنهج الحنفية وهو الاستدلال على الفروع بالمسائل والقواعد الأصولية والفقهية؛ فهذا دليل على انه يعتبر القواعد الفقهية والاصولية دليلا شرعياً يستند عليها، وعلى الرغم من أنّ كتابه فقهي الا ان فكره الاصولي قد ذكره في كتابه الفقهي فهذا دليل على أن داماد قد أحاط بالمسائل والقواعد الفقهية والاصولية. وقد جمعت القواعد ومقارنتها مع المنهج الحنفي والخروج بالنتيجة على المسألة.
Damad Effendi is a Hanafi jurist who compiled the texts of Hanafi jurisprudence in his book, Majma` al-Anhar explaining the forum of al-Abhar, and he achieved the sayings in a scientific way. It has many branches, and Damad Effendi had a share of this honor as he collected the branches of the Hanafi school with explanation, scrutiny, evaluation and weighting. It is a book of jurisprudence, but the study of this book finds in its hands the principles of jurisprudence that may be complete, and two books in a book that is not free of the fundamental disagreement between the schools, indicating that Damad has a deep fundamentalist soul that helped in understanding the branches and assets in the same issue. So Damad followed a method that contradicts the Hanafi approach, which is inferring the branches with issues and rules of fundamentalism and jurisprudence. This is evidence that he considers the jurisprudential and fundamental rules as a legal evidence based on them, and although his book is jurisprudence, his fundamentalist thought was mentioned in his book of jurisprudence. The rules were collected and compared with the Hanafi approach, and the conclusion was reached on the issue.
the principles of jurisprudence the jurisprudential rule Damad Al-Anhar Complex the legal evidence.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Din Araştırmaları |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
Gönderilme Tarihi | 23 Mayıs 2022 |
Kabul Tarihi | 2 Haziran 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |