FADL HASAN ABBÂS VE BELAĞATE DAİR ESERLERİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 79 - 104, 20.09.2019

Zafer Akyüz

Öz

Belâgat tarihine baktığımız zaman, bu ilme
katkıda bulunmak için gayret sarf eden birçok âlim vardır. Onlar tabiri caizse
bütün ömürlerini bu ilme hasretmişlerdir. Amaçları belâgat ilminin
inceliklerine vakıf olmak, sırlarını keşfetmek ve ondaki güzellikleri
anlamaktır. Nedeni ise, Kur’ân-ı Kerîm’i anlamada belâgat ilmini bir vasıta
olarak telakki etmeleridir. İşte bu âlimlerden birisi de Fadl Hasan Abbâs’tır.

Bu makalede belâgat âlimlerinden Fadl Hasan Abbâs’ın
kısaca hayatına temas edilmeye ve belâgate dair eserlerinin tanıtılmasına
gayret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fadl Hasan Abbâs, belâgat, eser

Kaynakça

• ‘Abbâs, Fadl Hasan, el-Belâga Funûnuhâ ve Efnânuhâ ‘İlmu’l-Me‘ânî, Dâru’n-Nefâis, Ammân 2009.____________, el-Belâğa Fünûnuhâ ve Efnânühâ ‘İlmu’l-Beyân ve’l-Bedî‘, Dâru’n-Nefâis, Ammân 2009.____________, el-Belâğatu’l-Mufterâ ‘Aleyhâ Beyne’l-Asâleti ve’t-Tebe’iyye, Dâru’n-Nefâis, Ammân 2011.____________, Esâlîbu’l-Beyân fî ‘Ulûmi’l-Belâğa, Dâru’n-Nefâis, Ammân 2015.____________, el-Kırââtü’l-Kur’âniyye vemâ Yete’allaku Bihâ, Dâru’n-Nefâis, Ammân 2008.____________, Letâifu’l-Mennân ve Revâi‘u’l-Beyân fî Nefyi’z-Ziyâdeti ve’l-Hazfi fi’l-Kur’ân, Dârün’n-Nefâis, Ammân 2009.‘Abbâs, Senâ Fadl, “Mezâtun min Sîreti’l-‘Allâme Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs”, ‘Allâme Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs ve Cuhûduhû fi’d-Dirâsâti’l-Kur’âniyye, Cem‘iyyetü’l Muhâfaza ‘ale’l-Kur’âni’l-Kerîm Yayınları, Ammân 2018.Akdemir, Hikmet, Belâgat Terimleri Sözlüğü, Nil Yayınları, İzmir 1999.el-‘Askalânî, Muhammed b. Yusuf, Fadl Hasan ‘Abbâs ve Cuhûduhû fi’t-Tefsîri ve ‘Ulûmi’l-Kur’ân, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Uluslarası İslami İlimler Üniversitesi, Ammân 2011. ____________, Leâlî Mezîetun min Hayâti’l-‘Allâme Ustâz Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs, Cem‘iyyetu’l Muhâfaza ‘ale’l-Kur’âni’l-Kerîm Yayınları, Ammân 2013. el-‘Askerî, Ebû Hilâl el-Hasan b. Abdullâh, Kitâbu’s-Sınâ‘ateyn, (Tahkik: Ali Muhammed el-Becâvî-Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim), Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-‘Arabiyye, Kahire 1952. el-’Avâyisa, Abdullah Hammâd el-Belâğatu’l-Kur’âniyye ‘inde’l-‘Allâme Ustâz Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs ve Eseruhâ fi’l-İ’câzi ve’t-Tefsîri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Câmi‘atu ‘Ulûmi’l-İslâmiyye, Amman tsz. el-Câhız, Ebû ‘Osmân ‘Amr b.Bahr. el-Beyân ve’Tebyîn, Mektebetü’l-Hânecî, Kahire 1998. el-Cârim, ‘Ali -Emîn, Mustafa, el-Belâğatû’l-Vâdıha, Eda Neşriyat, İstanbul tsz.el-Cemel, Muhammed Ahmed “el-Fikru’l-Belâğî ‘İnde’ş-Şeyh Üstâz Doktor Fadl ‘Abbâs,” ‘Allâme Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs ve Cuhûduhû Fi’d-Dirâsâti’l-Kur’âniyye, Cem‘iyyetu’l Muhâfaza ‘ale’l-Kur’âni’l-Kerîm Yayınları, Ammân 2018.Cherim, Enghin, Fazl Hasan Abbas, DİA, İstanbul 2016, ek 1. Cilt, 445-446.Ebû Hassân, Cemâl Mahmûd Ahmed “Allâme Ustâz Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs Keyfe ‘Areftuhu?” Dirâsâtun İslâmiyyetun ve ‘Arabiyyetun Muhdâtun ile’l-‘Allâme’l-Ustâz Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs Bimunâsebeti Bulûğihi’s-Seb‘în, Dâru’r-Râzî, Ammân 2003.Ebû Ömer, Ahmet Tâhir, Hıvâr me’al-Ustâz Doktor Fadl Hasan ‘Abbâs, Mecelletu’l-Furkân, Ammân 2003, XXVII, 27-33.Ertuğrul, Özkan, “Cezzâr Ahmet Paşa Camii”, DİA, İstanbul 1993, VII, 518-519. el-Ferâhîdî, Halil b. Ahmed, Kitâbu’l-‘Ayn, (Tahkik: Mehdî el-Mahzûmî-İbrahim Sâmerrâî), Mektebetu’l-Hilâl, Beyrut tsz. İbn-i Manzûr, Lisânu’l-‘Arab, (Tahkik: ‘Abdullah Ali el-Kebîr-Hâşim Muhammed eş-Şâzelî), Dâru’l-Me‘ârif, Kahire tsz.İbn Nedim, el-Fihrist fî Ahbâri ‘Ulemâil-Musannıfîn mine’l-Kudemâi ve’l-Muhaddisîn ve Esmâi Kutubihim, Dâru İhyâit-Turâsi’l-‘Arabî, Beyrut tsz. el-Kazvînî, Hâtıb, el-Îzâh fî ‘Ulûmi’l-Belâğah, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut tsz,el-Kûkâ, Ahmet Teysir, Sîru’l-Kurrâ ve’l-Mukriîne fi’l-Urduni ve Filistîni fi’l-Karni’l-Mu‘âsır, Cem‘iyyetu’l-Muhâfaza ‘ale’l-Kurâni’l-Kerîm, Ammân 2017.Kılıç, Hulusi “Belâgat”, DİA, İstanbul 1992, III, 380.Kusursuz, Bayram, Kitap Tanıtımı, Fadl Hasan ‘Abbâs, el-Belâğa Funûnuhâ ve Efnânuhâ ‘İlmu’l-Me‘ânî, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013, 3, Nisan 2013, 177-180.Ürün, Ahmet Kazım, Klasik Arap Edebiyatı, Çizgi Yayaınları, Konya 2015. el-Vahş, Fatıma, el-Medârisu’l-İslâmiye ve’l-Vataniyye fî Filistîn, Metâbi’ud-Dustûri’t-Ticâriyye, Ammân 2011. Yavuz, Mehmet, “Gramer Çalışmalarını Başlatan Amiller ve İlk Çalışmalar (II/VII. Asrın Sonuna Kadar)”, Nüsha, 3, 2003 Yaz, 2003, X, 122-124. Yeşildağ, Abdussamed, “Arap Şiirinde Ayet İktibası”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Mecmuası, sayı 27 (2015/2), ss. 43-66. Saraç, M. A. Yekta, Klâsik Edebiyat Bilgisi Belâgat, Gökkubbe Yayınları, İstanbul 2015.