Arap Dilinde Lehçeler

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 175 - 193, 31.12.2021

Omama Alalaıbaqı

Öz

Lehçeler, Arap dili ve dil bilimleri alanındaki çalışmaların en önemli konularından birisidir. Bunun sebebi, hem eski hem yeni dönemde Arap dili ile lehçeler arasındaki sıkı ilişkidir. Bu lehçelerin oluşumundaki etkenlerden birincisi zaman faktörüdür. Zira lehçeler zamanla özelliklerini kazanmışlar ve Arapça cümlelerin dilsel yapısını, dizilimini ve telaffuzları etkilemişlerdir. Bu lehçeleri kökünün ve temelinin Arap dili olduğu hususu yadsınamaz bir gerçektir. Dolayısıyla farklı Arap kabilelerinin lehçelerinin oluşumunda esas kabul ettikleri bu dili tanımak, yerini tespit etmek ve özelliklerini bilmek gerekmektedir. Arap dili nasıl ki eski lehçeleri etkilemişse o lehçelerin kısmen değişikliğe uğramış hali olan modern lehçeleri de etkilemiştir. Lehçelerin oluşumundaki bir diğer faktör ise coğrafi bölgedir. Bu faktör, insanların göç ederek farklı gruplarla bağlantılar kurmasıyla beraber etkisini göstermiştir. Dolayısıyla, temeli bir olsa da tek bir lehçe içerisinde birçok farklılık ortaya çıkmıştır. Bu noktada, bu lehçelerin temellerini ortaya koymak, diğerleri ile farklılıklarını açıklamak ve günümüze kadar onu etkileyen amilleri araştırmak konusunda lehçenin aslını bilmek bize yardımcı olacaktır. Kabilenin geçmişini öğrenmek konusunda ise tarih ilmi önemli bir işleve sahiptir. Bu şekilde lehçenin yaşadığı süreçler ile bir bölgede veya bir devlet içerisinde istikrara kavuşmasını ve Irak, Suriye, Mısır, Mağrib lehçesi şeklinde adlandırılmasını anlamak mümkün olacaktır

Anahtar Kelimeler

Arap dili, Eski Lehçeler (Fasih), Arap dili, Eski Lehçeler (Fasih),, Temim Lehçesi, Himyar lehçesi, Modern Lehçeler.

اللهجات في اللغة العربية

Öz

تعتبر دراسة اللهجات من المواضيع المهمة في اللغة العربية ومن الامور المسلم بها في الدراسات اللغوية وذلك لما يوجد من اتصال وثيق بين اللغة العربية ولهجاتها سواء كانت في العصر القديم أو في العصر الحديث حيث أن عامل الزمن له تأثير كبير وواضح على هذه اللهجات من ناحية الصفات اللهجية وتأثيرها على الجملة العربية بصورة عامة وخاصة، أي نقصد من الخاصة ما تتضمنه الجملة العربية من البناء اللغوي والتركيب النحوي اضافة الى المخارج الصوتية التي تختص بها كل لهجة من هذه اللهجات، وبما ان اللغة العربية هي الاساس أو الأصل الذي تكونت منه هذه اللهجات فمن الواجب علينا تسليط الضوء على هذه اللغة الكريمة ومكانتها وبيان خصائصها المهمة التي من خلالها كانت أساسا يحتذي به كثير من القبائل العربية المختلفة في بناء لهجاتهم التي تكلموا بها على مر العصور والتي اصبحت فيما بعد اساسا للهجات حديثة أو يمكن القول لهجات قديمة بتغييرات وتطورات حديثة حيث أن اللهجات اضافة الى عامل الزمن يتوجب علينا ذكر عامل البيئات الجغرافية وعامل التنقل والاستيطان والاختلاط البشري بين أفراد اللهجة الذي أحدث تغييراً كبيراً في اللهجة الواحدة لكن مع بقاء الاسس اللغوية القديمة التي بُنيت عليها لان هذا سيساعدنا عند دراسة اللهجة الواحدة بيان اصولها ومقدرة مقارنتها مع لهجة أخرى مع ذكر بيان العوامل التي مرت بها حتى وصلت الى ما هي عليه في يومنا هذا وذلك يمكن اثباته من خلال علم التأريخ والاحداث التي مرت بها كل قبيلة سنتمكن من التعرف على اللهجات العربية وكيفية التغييرات التي مرت بها منذ نشأتها حتى استقرت في البيئة أو الدولة التي تعيش فيها بمختلف المسميات كلهجات عراقية أو سورية أو مصرية أو مغربية إلى آخره

Anahtar Kelimeler

اللغة العربية، لهجات قديمة(فصيحة)،, لهجة تميم، لهجة حِمْير, لهجات حديثة

Arabic dialects

Öz

The study of dialects is one of the important topics in the Arabic language and it is recognized in linguistic studies, because there is a close connection between the Arabic language and its dialects, whether in the ancient era or in the modern era, as the time factor has a significant and clear impact on these dialects in terms of dialect characteristics. And its impact on the Arabic sentence in general and in particular, that is, we mean by special what the Arabic sentence contains of linguistic structure and grammatical structure in addition to the phonemic exits that are specific to each of these dialects, and since the Arabic language is the basis or origin from which these dialects were formed, it is our duty to Shedding light on this noble language and its status and showing its important characteristics through which it was a basis for many different Arab tribes to follow in building their dialects that they spoke over the ages and which later became the basis for modern dialects, or we can say old dialects with modern changes and developments, as dialects add To the factor of time, we must mention the factor of geographical environments, the factor of mobility, settlement, and human mixing among dialect members, which made a great change in one dialect, but with bugs. The ancient linguistic foundations on which it was built, because this will help us when studying a single dialect to indicate its origins and the ability to compare it with another dialect, with a statement of the factors that it went through until it reached what it is today, and that can be proven through history and the events that each tribe went through. We will be able to get acquainted with the Arabic dialects and how they have undergone changes since their inception until they settled in the environment or the country in which they live, with various names such as Iraqi, Syrian, Egyptian, Moroccan, etc.

Anahtar Kelimeler

Arabic language, ancient (formal) dialects, Tamim dialect, Himyar dialect, modern dialects

Kaynakça

• • Abdul-Gafar Hamıd Hilal,El-lehcaat El-arabiye,Mısır:Daru el-fikir,1989.
• • AL-ansari, ibni Hişam Camal Eldin,Mügani El-lebib An Kütüb Al-aarib,
• • Al-sağani,El-Hasan b.Muhemmed b.El-hassan,El-tekmile ve El-zeyl ve El-ssılet li,kitap tacu El-luğa ve Sihah El-arabiye, thk.Abdul-alim El-tehhavi,Kahire:1970. • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Alî el-Beyhakî (thk. Muhtar Ahmad), El-Câmi` li Şuabü’l-iman, Beyrut, Mektebetü’r-Rüşd, (2003).
• • Buharî, Ebû ‘Abdullâh Muhammed b. İsmâ‘îl), Sâhîhu’l-Buhârî, Dâru ibni kesir, 2002.
• • Cevherî, Ebû Nasr İsmâ‘îl Alî b. Hammâd es-Sıhâh Tâcu’l-Luğa ve Sıhâhu’l-‘Arabiyye, thk. Ahmed ‘Abdulgafûr, Beyrut, Dâru’l-‘ilm 1990. • Dimaşq: Dâru’l-fikr,1964.
• • Ebu Muhammed Kasım b. Ali Hariri, Dürretül Gavas fi Evhamil Havas, thk. Muhammed abu’l Fazl İbrahim, Kahire, Daru’l Nahda, 1975.
• • El Rummani, Maani El Huruf, Ali b. İsa b. Ali b. Abdullah Abul Hasan, Cedde, Daru’l Şuruk, 1981