KATAR DİPLOMATİK KRİZİ’NİN EKONOMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 109 - 131, 24.05.2019

Duhan Can Yılmaz

Öz

Katar Diplomatik Krizi’ne alternatif bir bakış açısı sunulu çalışmada, geçtiğimiz yıllarda yaşanan birtakım gelişmelerin krize olan etkisine odaklanılmış ve krizin ekonomik sebeplerle olan bağlantısı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu hususta çalışmada öncelikle krizin ortaya çıkışında payı olan liderler ve tutumları irdelenmiştir. Daha sonra Katar’ın doğalgaz piyasasındaki yeri ve ABD ile olası rekabeti incelenmiş, ardından da Katar Ulusal Varlık Fonu’nun yatırımları üzerinde durulmuştur. Son olarak da Çin’in İpek Yolu projesi ve Katar’la olan ticaretinin krize olan etkileri okuyucuya sunulmuştur. Çalışma; krizi oluşturan siyasi sebeplerin varlığını görmezden gelmemekte; fakat krizin ortaya çıkmasındaki asli unsurun ekonomik sebepler olduğunu savunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Katar, ABD, Kriz, Varlık Fonu, Politik Ekonomi

Kaynakça

• “Çin ABD’den Enerji İthalatından Vazgeçti”, Enerji Enstitüsü, http:// enerjienstitusu.de/2018/10/12/cin-abdden-lng-ithalatindanvazgecti/, (Erişim Tarihi: 20.12.2018). “Katar’ın Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC’ten Ayrılma Kararı Ne Anlama Geliyor?”, BBC, https://www.bbc.com/turkce/haberlerdunya- 46435925, (Erişim Tarihi: 24.12.2018). “League Table of Largest Public Funds”, Sovereign Wealth Institute, http://www.swfinstitute.org/fund-rankings/, (Erişim Tarihi: 25.12.2018). “Trump’tan Körfez Ülkelerine Skandal Sözler: 19 Trilyon Dolar Borcumuzu Onlara Ödeteceğim!”, Akşam, http://www.aksam. com.tr/video/dunya/trumptan-korfez-ulkelerine-skandal-sozler- 19-trilyon-dolar-borcumuzu-onlara-odetecegim/29095, (Erişim Tarihi: 18.12.2018). “US Aims to Dethrone Qatar with LNG War”, Daily Sabah, https:// www.dailysabah.com/energy/2017/06/10/us-aims-to-dethroneqatar- with-lng-war, (Erişim Tarihi: 18.12.2018). “Yeni İpek Yolu Projesi Nedir?”, Politika Akademisi, http:// politikaakademisi.org/2017/12/23/yeni-ipek-yolu-projesinedir/, (Erişim Tarihi: 02.01.2019). ARSLAN, Abdurrahman, “Basra’da Katar Açmazı”, Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Dergisi, 1(1), Ekim 2018, s. 75-91. BAŞKAN, Birol-Feyza Gümüşlüoğlu,”KATAR”, H. Öztürk, der., Modern Ortadoğu Siyasi Tarihi, Bilgesam Yayınları, İstanbul 2016, s. 395- 405. BEYAZIT, Erkin, “Değişen ABD Politikalarının Bir Yansıması Olarak Katar Krizi”, TASAV, https://www.tasav.org/index.php/degisenabd- politikalarinin-bir-yansimasi-olarak-katar-krizi.html, (Erişim Tarihi: 10.11.2018). BLACKWELDER, Britt vd., “The Volkswagen Scandal”, University of Richmond:Robins School of Business, Richmond 2016, s. 1-23. CHIACU Doina, “Trump Says Mideast Leaders Pointed to Qatar as Financing Radicalism”, Reuters, https://www.reuters.com/ article/gulf-qatar-trump/trump-says-mideast-leaders-pointedto- qatar-as-financing-radicalism-idUSL1N1J30D9, (Erişim Tarihi: 15.12.2018). CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/theworld- factbook/rankorder/2004rank.html, (Erişim Tarihi: 18.11.2018). COOTE, Bud, US Liquefied Natural Gas Exports Outlook, Atlantic Council Global Energy Center, Washington 2017. DEMİRTAŞ, Erdem, Ortadoğu’da Devlet ve İktidar, Metis Yayınları, İstanbul 2014. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Katar Ülke Bülteni, İstanbul 2014. FROOMHERZ, Alleen, Qatar a Modern History, Georgetown University Press, Washington 2012. GILPIN, Robert, Uluslararası İlişkilerin Ekonomi Politiği, çev. Murat Duran vd., Kripto Basım Yayım Dağıtım, Ankara 2015. GRIFFING, Alexander, “Saudi Arabia vs. Qatar: How MBS’s Blockade not only Failed to Achieve Its Goals but also Backfired”, Haaretz, https://www.haaretz.com/world-news/.premium-saudi-arabiavs- qatar-how-mbs-s-blockade-actually-backfired-1.6134512, (Erişim Tarihi: 20.11.2018). HANIEH, Adam, Capitalism and Class in the Gulf Arab States, Palgrave, New York 2011. HOLLINGSWORTH, Julia, “Why Qatar matters to China, in Spite of Gulf Isolation”, South China Mornings Post, http://www.scmp.com/ news/china/diplomacy-defence/article/2097206/why-qatarmatters- china-spite-gulf-isolation, (Erişim Tarihi: 29.12.2018). KABAKÇI, Fuat, “Çin’den ‘Katar Krizi’nin Çözülmesi Çağrısı”, Anadolu Ajansı, http://aa.com.tr/tr/dunya/cinden-katar-krizinincozulmesi- cagrisi/835042, (Erişim Tarihi: 02.01.2019). KARAGÖL, Erdal-Emre Koç, Dünyada ve Türkiye’de Varlık Fonu, Seta Yayınları, İstanbul 2016. Katar Kalkınma Bakanlığı, Katar Milli Kalkınma Stratejisi 2011- 2016, Körfez Yayın ve Yazım Şirketi, Doha 2011. MAI, Jun, “Top-Level China Forum to Bring Qatar Back to Arab League Table”, South China Morning Post. https://www.scmp.com/ news/china/diplomacy-defence/article/2154148/top-level-chinaforum- bring-qatar-back-arab-league, (Erişim Tarihi: 01.01.2019). MCCHARTY, Niall, “The U.S. Seals $12 Billion F-15 Deal With Qatar Amid Gulf Crisis [Infographic]”, Forbes, https://www.forbes.com/ sites/niallmccarthy/2017/06/15/the-u-s-seals-12-billion-f-15- deal-with-qatar-amid-gulf-crisis-infographic/#2b73edac65f2, (Erişim Tarihi: 16.12.2018). RAMANI, Samuel, “China’s Growing Security Relationship with Qatar”, The Diplomat, thediplomat.com: https://thediplomat. com/2017/11/chinas-growing-security-relationship-with-qatar/, (Erişim Tarihi: 31.12.2018). Sowereign Wealth Institute, League Table of Largest Public Funds, http://www.swfinstitute.org/fund-rankings/, (Erişim Tarihi: 25.12.2018). SÖNMEZ, Mustafa, “Turkey Qatar: How Important Doha Money”, Al Monitor, http://www.almonitor.com/pulse/tr/contents/articles/ originals/2017/05/turkey-qatar-how-important-doha-money. html, (Erişim Tarihi: 27.12.2018). ŞANLI, Ufuk, “Körfezin “Görünmeyen Elleri” : Ulusal Varlık Fonları”, Ortadoğu Analiz, 2(23), Kasım 2010, s. 18-24. TAYLOR, Edward, “Trump Threatens German Carmakers with 35 percent U.S. Import Tariff” Reuters, https://www.reuters.com/ article/us-usa-trump-germany-autos/trump-threatens-germancarmakers- with-35-percent-u-s-import-tariff-idUSKBN1500VJ, (Erişim Tarihi: 30.12.2018). The World Bank Group, 2017, https://data.worldbank.org/ country/qatar, (Erişim Tarihi: 15.11.2018). White House, National Security Strategy of the United States of America, Washington DC 2017.