SEYYİD YAHYÂ-YI ŞİRVÂNÎ’NİN SEYR U SÜLÛK ANLAYIŞI

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 14 - 28, 25.03.2023

İlahe Memmedova Kurşun

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1212295

Bu makale için 30 Haziran 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ulasbid/issue/76634/1309411

Öz

Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî, XV. yüzyılda Azerbaycan’ın Şamahı şehrinde dünyaya gelmiştir. Ehl-i Beyt soyundan olan Şirvânî’nin hayatının bir kısmı Şamahı’da büyük bir kısmı ise Bakü şehrinde geçmiştir. Halvetiyye tarikatının pîr-i sânîsi olan Şirvânî, Azerbaycan topraklarında ve Halvetiyye tarikatında ilk kez eser veren ve halîfe yetiştirip farklı coğrafyalara irşâd vazîfesiyle gönderen bir sûfî olması hasebiyle onun seyr u sülûk ile ilgili görüşleri bir hayli önem arzetmektedir. Eserlerine bakıldığında, genel olarak sâlikin mânevî eğitimi üzerinde durduğu, onun geçeceği yolları detaylı bir şekilde ele aldığı görülmektedir. Daha önce hiçbir çalışmada Şirvânî’nin mânevî eğitim metodu bütüncül bir şekilde ortaya konulmamıştır. Bu makalede, Şirvânî’nin hayatına ve eserlerine kısaca değinilmiş, eserleri seyr u sülûk bağlamında ilk kez değerlendirilerek ortaya konulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Khalwatiyyah, Sufism, Spiritual Journey, Azerbaijan., Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî

SEYYID YAHYA SHIRVANI'S UNDERSTANDING OF SPIRITUAL JOURNEY (SEYR U SULUK)

Bu makale için 30 Haziran 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ulasbid/issue/76634/1309411

Öz

Sayyid Yahya-yı Shirvani was born in the city of Shamakhi in Azerbaijan in the 15th century. Shirvani, who is a descendant of Ahl-i beyt, spent a part of his life in Shamakhi and a large part in the city of Baku. Shirvani, who is the second leader of the Khalwatiyya sect, is a sufi who produced works for the first time in the lands of Azerbaijan and in the Khalwatiyya sect and who trained caliphs and sent them to different geographies with the duty of guidance, his views on spiritual journey (seyr u suluk) are very important. When we look at his works, it is seen that he generally focused on the spiritual education of the salik (dervish) and discussed the paths that he would take in detail. In no previous study, Shirvani's method of spiritual education has been revealed in a holistic way. In this article, Shirvani's life and works are briefly mentioned, and his works are evaluated and presented for the first time in the context of spiritual journey.

Anahtar Kelimeler

Seyyid Yahya Shirvani, Khalwatiyyah, Sufism, Spiritual Journey, Azerbaijan., Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî

Kaynakça

• Almaz, H. (2007). Bakü’den Anadolu’ya Yansıyan Işık Halvetî Pîr Seyyid Yahyâ Şirvânî’nin Hayatı ve Eserleri, Ankara: Nüsha Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2016). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Mahmud Cemâleddîn el-Hulvî (2013). Lemezât-ı Hulviyye, İstanbul: Semerkand Yayınları.
• Memmedli, N. (2016). Azerbaycandan Dünyaya Doğan Güneş Seyyid Yahya Şirvani ve Halvetilik, Bakü: Türkdilli Devletlerle Dostluk ve Medeni İlişkiler Cemiyeti Yayınları.
• Öngören, R. (2010). Şeyh. TDV İslâm Ansiklopedisi, 39, s. 50.52.
• Rıhtım, M. (2013). Yahyâ-yı Şirvânî. TDV İslâm Ansiklopedisi, 43, s. 264.266.
• Seyid Yahya eş-Şirvânî el-Bakûvî (2014). Risaleler I, Bakü: Kafkas Üniversitesi Kafkas Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Seyid Yahya eş-Şirvânî el-Bakûvî (2014). Risaleler II, Bakü: Kafkas Üniversitesi Kafkas Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.