OKUL ÖNCESİ ÖZEL EĞİTİM KURUMLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN OYUN ÖĞRETİMİ ÖZ YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 859 - 876

Merve Uygur Celep , Oktay Taymaz Sarı

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1510997

Öz

Bu araştırma, okul öncesi özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin oyun öğretimi öz yeterliklerinin ne düzeyde olduğunu ve bunların farklı değişkenlere göre nasıl farklılaştığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma betimsel tarama modeline dayalı olarak düzenlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı okul öncesi özel eğitim kurumlarında çalışan 100 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu” ve “Okul Öncesi Dönemde Oyun Öğretimi Öz Yeterlik” anketi ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin öz yeterliğinin yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Ayrıca öğretmenlerin yeterliklerinin en yüksek olduğu alanın planlama ve en düşük olduğu alanın ise uygulama olduğu elde edilen diğer sonuçlardır.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi özel eğitim, oyun, öz yeterlik

AN EXAMINATION OF THE SELF-EFFICACY IN PLAY INSTRUCTION AMONG TEACHERS IN PRESCHOOL SPECIAL EDUCATION INSTITUTIONS

Öz

This study aims to understand the level of teacher's play instruction self-efficacy and the relationship between the level of self-efficacy and different variables. The study is descriptive and uses the ‘scanning model’. 100 teachers in preschool special education facilities connected to Istanbul’s Ministry of National Education participated in the study. The “Personal Information Form” and the “Preschool Play Teaching Self-Efficacy Questionnaire” are used to gather research data. The data was analysed using statistical analysis. Based on the survey results, it was determined that play instruction self-efficacy is highly valued among teachers working in preschool special education institutions. In addition, while the sub-dimension in which teachers’ self-efficacy is at the highest level is planning, the lowest is implementation.

Anahtar Kelimeler

preschool special education, play, self-efficacy

Kaynakça

• Arslan, T. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişki. (Master’s Thesis), Çanakkale Onsekiz Mart University. Council of Higher Education Thesis Centre. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Arslan, K. & Özbey, S. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin karakter eğitimi yetkinlik inançları üzerine bir inceleme. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Faculty of Education, 36, 106-119.
• Atasoy, H. K., & Abalı-Öztürk, Y. (2022). An Analysis of the Relationship Between Preschool Teachers' Levels of Having Professional Values and Their Self-Efficacy Beliefs. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 671-705. 10.29299/kefad.92869
• Barnes, D. (2006). Play in Historical and Cross-Cultural Contexts. Doris Pronin Fromberg & Doris Bergen, (Eds.), Play from Birth to Twelve and Beyond: Contexts, Perspectives, and Meanings (pp. 243-260). Routledge.
• Bay, D. N. (2020). Investigation of the relationship between self-efficacy beliefs and classroom management skills of preschool teachers. International Electronic Journal of Elementary Education, 12(4), 335-348. 10.26822/iejee.2020459463
• Bergen, D. (2002). The role of pretend play in children's cognitive development. Early Childhood: Research and Practice, 4, 1-13.
• Cheung, H. Y. (2008). Teacher efficacy: A comparative study of Hong Kong and Shanghai Primary in-service teachers. The Australian Educational Researcher, 35(1), 103–123. https://doi.org/10.1007/BF03216877
• Demir, S., & Kale, M. (2019). İlkokullarda özel eğitim sınıflarında karşılaşılan sorunların incelenmesi. Journal of Kırşehir Faculty of Education, 20(1), 354-373.
• Dickey, A. (2017). Exploring the relationship between special education administrative support and the self-efficacy of special education teachers. (Doctoral dissertation), California State University]. ProQuest Dissertations Publishing. https://www.proquest.com/docview/2013368624
• Frey, J.R., & Kaiser, A. P. (2011). The use of play expansions to increase the diversity and complexity of object play in young children with disabilities. Topics in Early Childhood Special Education, 31(2), 99–111. https://doi.org/10.1177%2F0271121410378758
• Gilmore, K. (2011). Pretend play and development in early childhood (With Implications for the Oedipal Phase). Journal of the American Psychoanalytic Association, 59(6), 1157–1182. https://doi.org/10.1177%2F0003065111427158
• Gonuldas, H. & Gumuskaya, O. (2022). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ile kaygı ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Bolu Abant Izzet Baysal University Journal of Faculty of Education, 22(1), 19-43. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-780851
• Kadim, M. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin öz-yeterliklerinin incelenmesi. (Master’s Thesis), Abant İzzet Baysal University. Council of Higher Education Thesis Centre. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Kandır, A., & Alpan, Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum, 4(14), 33-38.
• Karayol, S., & Temel, Z. F. (2018). Beş yaş çocuklarının problem çözme becerilerinin oyun temelli etkinliklerle incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(2), 143–174. http://dx.doi.org/10.30703/cije.393747
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods (30th ed)]. (30. Baskı). Ankara: Nobel Yayın
• Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2010). Effects on teachers’ self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102(3), 741–756. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0019237
• Koç, C. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma becerilerinin incelenmesi. H.U. Journal of Education (1), 240-255. https://doi.org/10.17679/inuefd.394585
• Koçkaya, S. & Si̇yez, D. (2017). Okul Öncesi Çocuklarının Çekingenlik Davranışları Üzerine Oyun Terapisi Uygulamalarının Etkisi. Current Approaches in Psychiatry, 9 (1), 31-44. https://doi.org/10.18863/pgy.281082
• Leuszler, L. (2015). Teacher knowledge and self-efficacy for the inclusion of students with autism spectrum dısorders in the regular classroom (Master’s thesis), Nipissing University. Nipissing University Thesis and Dissertations. https://tspace.library.utoronto.ca/handle/1807/91256
• Lifter, K., Sulzer-Azaroff, B., Anderson, S.T., & Cowdery, G.E. (1993). Teaching play activities to preschool children with disabilities: the importance of developmental considerations. Journal of Early Intervention, 17(2), 139-159. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/105381519301700206
• Manwarin, J. S. (2011). High stakes play: early childhood special educators‟ perspectives of play in pre-kindergarten classrooms (Doctoral dissertation), University of South Florida. University of South Florida Libraries. https://scholarcommons.usf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4927&context=etd
• Mayhew, M.T. (2016). General and special education teachers’ self-efficacy for including students with disabilities (Doctoral dissertation), Wilmington University. ProQuest Dissertations Publishing. https://search.proquest.com/openview/b7ab761f7fdb8f7edeca5b6906b184b7/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y
• Moore, M., & Russ, S. (2008). Follow-up of a pretend play intervention: Effects on play, creativity, and emotional processes in children. Creativity Research Journal, 20, 427-436. https://doi.org/10.1080/10400410802391892
• Özokçu, O. (2010). Zihinsel yetersizlik, görme yetersizliği, işitme yetersizliği. İ. H. Diken (Eds.) İlköğretimde Kaynaştırma (pp.56-87). Pegem Academy
• Piştav Akmeşe, P., & Kayhan, N. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Education for Life, 29(2), 43-60.
• Piştav Akmeşe, P., & Kayhan, N. (2017). ). Özel eğitim öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Ankara Universitesi Egitim Bilimleri Fakultesi Ozel Egitim Dergisi, 18(1), 1-26.
• Pyle, A., & Danniels, E. (2017) A continuum of play-based learning: The role of the teacher in play-based pedagogy and the fear of hijacking play, Early Education and Development, 28(3), 274-289, https://doi.org/10.1080/10409289.2016.1220771.
• Ramazan, O. (2015). Oyun etkinlikleri II. R. Zembat (Eds.) Çocuk ve Oyun (pp.2-13), Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını.
• Semerci, D. ve Uyanık Balat, G. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ve öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 19(3), 494-519. https://doi.org/10.17679/inuefd.394585
• Singer, E. (2015). Play and playfulness in early childhood education and care. Psychology in Russia: State of the Art, 8(2), 27-35. https://doi.org/10.1080/1350293X.2013.789198
• Trawick-Smith, J., & Dziurgot, T. (2010). Untangling teacher–child play interactions: Do teacher education and experience influence “good-fit” responses to children's play?. Journal of Early Childhood Teacher Education, 31, 106–128. https://doi.org/10.1080/10901021003781148
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing and elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and teacher education, 23, 944-956. https://doi.org/10.1016/j.tate.2006.05.003
• Turak, E. T. & Demir, M. K. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin oyun ile öğretim yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Ihlara Journal of Educational Research, 4(2), 274–287.
• Türkoğlu, B., & Uslu, M. (2016). Oyun Temelli Bilişsel Gelişim Programinin 60-72 Aylık Çocukların Bilişsel Gelişimine Etkisi. The Journal of International Education Science, 3(6), 50-68. http://dx.doi.org/10.16991/INESJOURNAL.202
• UNCRC (2013) General Comment No. 17 on the Right of the Child to Rest, Leisure, Play, Recreational Activities, Cultural Life and the Arts (Art. 31). Geneva: United Nations.
• United Nations. (2006). Convention on the rights of persons with disabilities. Retrieved from https://social.desa.un.org/issues/disability/crpd/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities-crpd
• Wong, C., & Kasari, C. (2012). Play and joint attention of children with autism in the preschool special education classroom. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42, 2152–2161. https://doi.org/10.1177%2F1362361312474723
• Yavuz, M. (2020). Ozel egıtım okullarında caslisan ogretmenlerin mesleki oz-yeterlilik duzeylerinin cesitli degiskenler acisindan inceşlenmesi. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty, (55), 1-25. 10.21764/maeuefd.546612
• Yücel, C., Yalçın, M., & Ay, B. (2009). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Manas Journal of Social Studies, 11(21), 221-235.