MARLENE DUMAS RESİMLERİNDE SİYASİ BİR TEMA OLARAK PORTRE

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 890 - 899, 30.12.2024

Çiğdem Doğan Özcan

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1560088

Öz

Marlene Dumas (d. 1953) Hollanda’da yaşayan Güney Afrikalı bir sanatçıdır. Çocukluğunun geçtiği Güney Afrika’da siyahilere yapılan ayrımcı tutum Dumas’ın sanatını etkilemiştir. Sanatçı, tema olarak seçtiği kimlik, ırk, cinsiyet ve toplumsal önyargılar gibi konuları yapıtlarında dile getirmiştir. Özellikle ilk yaptığı grup çalışması olan “Black Drawings” serisi, Batı medyasında sıklıkla görülen siyah kimlik üzerindeki stereotipleri ele alarak ön yargıların oluşturduğu güç ilişkilerini sorgular. Siyah rengin içindeki ton farklılıklarını göstererek asıl dikkat edilmesi gerekenin gri alanlar olduğunu ifade eder. Ayrımcılığın hem toplumsal hem de bireysel olarak nasıl işlendiğine dair güçlü bir bakış açısı sunar. 1948 tarihinde yürürlüğe giren Apartheid rejimi, Güney Afrika’yı istilâ eden beyaz Batı Avrupalı kolonistlerin oradaki yerli siyahîlere uyguladıkları ayırımcılığın adıdır. 17. yüzyılda Güney Afrika’da kolonileşen Batılılar, siyahiler üzerine ciddi baskılar kurmuşlardır. Bu rejim, sosyal, ekonomik ve siyasi hakları elinden alınan siyahi halkı mülksüzleştirerek köleleştirmiştir. Bu yaşananlara bizzat tanık olan sanatçı, sanat yaşamı boyunca her türlü ayrımcılığa karşı çıkmış ve bu duruşunu eserlerine yansıtmıştır. Bu özelliğiyle çağdaş sanat alanında tanınan sanatçı, ayrımcılık karşıtı tavrını yalnızca resimlerinde değil, farklı sanat alanlarında da sürdürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Marlene Dumas, Apartheid, Black Drawings, Albino.

PORTRAIT AS A POLITICAL THEME IN MARLENE DUMAS PAINTINGS

Öz

Marlene Dumas (b. 1953) is a South African artist residing in the Netherlands, whose work has been profoundly shaped by the discriminatory attitudes toward Black people that she witnessed during her childhood in South Africa. Through her art, Dumas addresses themes such as identity, race, gender, and social prejudice. Her Black Drawings series, her first group project, especially examines the stereotypes surrounding Black identity that often appear in Western media, questioning the power dynamics that arise from these biases. By highlighting tonal differences within the color black, she suggests that attention should focus on the gray areas. This series offers a powerful lens on how discrimination operates at both social and individual levels. The apartheid regime, established in 1948, institutionalized racial discrimination against South Africa’s Black population. Beginning with the colonization of South Africa in the 17th century, Western settlers imposed severe restrictions on Black people, eventually enacting a regime that stripped them of social, economic, and political rights, reducing them to a near-enslaved state. Having witnessed these injustices firsthand, Dumas has consistently opposed all forms of discrimination in her career, reflecting this stance in her art. Recognized in contemporary art for her distinctive anti-discriminatory perspective, Dumas continues to advocate for social justice not only in her paintings but across multiple artistic platforms.

Anahtar Kelimeler

Marlene Dumas, Apartheid, Black Drawings, Albino.

Kaynakça

• Büyüktavşan, H. Z. (2021). Güney Afrika’daki ırkçı Apartheid rejimi: 1948-1994, Africania-İnönü Üniversitesi Uluslararası Afrika Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 26-41.
• Bloom, B. (2004). Marlene Dumas İçinde. Barbara Bloom in conversation with Marlene Dumas. Phaidon Press
• Bonacossa, I. (2008). Marlene Dumas. Francesco Bonami (Ed.). Mondadori Electa, Verona
• Boogerd, D. V., Bloom, B., Casadio M. (2004). Marlene Dumas İçinde. Chronology Marlene Dumas Born 1953, Capetown, South Africa. Lives and works in Amsterdam. Phaidon Press
• Dumas, M. (2004). Do the right thing (extracts). Marlene Dumas İçinde. Phaidon Press Limited
• Dumas, M. (2014). Sweet nothings- notes and texts. Mariska van den Berg (Ed.). Tate Publishing
• Dumas, M. Leeuwen, J. V., Willems, R. (2022). Marlene Dumas open-end. Yvette Rosenberg (Ed.). https://www.pinaultcollection.com/palazzograssi/media/dl/guide_marlene-dumas_eng.pdf Erişim Tarihi: 07.06.2024
• Encyclopaedia Britannica (2024). Apartheid. https://www.britannica.com/topic/apartheid Erişim Tarihi: 12.06.2024
• Gümüş İ. (2020). South Africa and international labour organization relations in the apartheid period. IJAR. 26 5(10),25-37
• Hicks, Alistair. (2015). 21. yüzyıl sanatında yeni yönelimler. (D. Şendil, M. Haydaroğlu, S. Evren Çev.). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul
• Hopkins, D. (2018). Modern sanattan sonra 1945-2017. (F. C. Erdoğan Çev.). Hayalperest Yayınevi: İstanbul.
• Jingdong, D. (2021). A study on the painting language of Marlene Dumas. International Journal of Liberal Arts and Social Science. Vol. 9 No. 8, October 2021
• Mousse, (2022). Marlene Dumas “open-end” at Palazzo Grassi, Venice. https://www.moussemagazine.it/magazine/marlene-dumas-open-end-at-palazzo-grassi-venice Erişim Tarihi: 05.07.2024
• Nişanyan Sözlük (2014). Apartheid. https://www.nisanyansozluk.com/kelime/apartheid Erişim Tarihi: 11.07.2024
• Philips Auctioneers, https://www.phillips.com/detail/marlene-dumas/UK010921/14 Erişim Tarihi: 07.07.2024 Erişim Tarihi: 11.07.2024
• Romano, G. (2003). Being suspicious. Marlene Dumas-suspect İçinde. Silvia Carmignani (Ed.). Skira, Ginevra-Milano, İtalya
• Sağlık, E. (2021). Dinamik, kırılgan ve güçlü: Güncel sanatta çizgi’yi geçen kadınlar. Akdeniz Sanat, 15(27), 9-20. https://doi.org/10.48069/akdenizsanat.732669 Erişim Tarihi: 20.07.2024
• Shiff, R. (2008). Marlene Dumas: Measuring your own grave İçinde. Now. Elizabeth Hamilton (Ed). The Museum of Contemporary Art, Los Angeles
• The Art Institute of Chicago, https://www.artic.edu/artworks/160222/albino Erişim Tarihi: 07.08.2024
• UKEssays. (November 2018). The History Of The Homelands and Apartheid. Retrieved from https://www.ukessays.com/essays/history/the-history-of-the-homelands-history-essay.php?vref=1 Erişim Tarihi: 14.08.2024
• Van Den Boogerd D. (2004). Hang-ups and hangovers in the work of Marlene Dumas. Marlene Dumas İçinde. Phaidon Press
• Vettese, A. (2003). Marlene Dumas-suspect. Silvia Carmignani (Ed.). Skira, Ginevra-Milano, İtalya
• Warner, M. (1993). Marlene Dumas: In the charnel house of love. İn Parkett Magazine. Vol. 38, https://static1.squarespace.com/static/5e614fa6565bfc04478be7be/t/5ea05164264fa24dbb02c433/1587564909889/Parkett+38+Dumas+Marlene.pdf Erişim Tarihi: 10.07.2024
• WEB1: https://www.royalacademy.org.uk/art-artists/name/marlene-dumas-hon-ra Erişim Tarihi: 07.07.2024
• WEB2: https://www.artic.edu/artworks/160222/albino Erişim Tarihi: 24.07.2024
• WEB3: https://www.mutualart.com/Artwork/YOUNG-MAN--MIDDLE-EAST-/4598DAEC8BE54CDF Erişim Tarihi: 12. 08.2024
• WEB4: https://farticulate.wordpress.com/2011/05/13/13-may-2011-post-marlene-dumas-selected-works-interview/ Erişim Tarihi: 20.08.2024