İŞLETMELERDE UYGULANAN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ ÇALISMALARININ ÇALISAN PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2010, Sayı: 5, 0 - , 14.05.2015

Aytaç Aydın Kemal Üçüncü Taner Taşdemir

Öz

Günümüzde her büyüklükte isletme için çalısanın önemi tartışılmayacak kadar açıktır. İşletmeler, yoğun rekabet ortamında hedeflerine ulasabilmek ve ayakta kalabilmek için çalısanların performanslarını artırıcı
önlemleri almak zorundadır. Bu sebeple isletmeler, Toplam Kalite Yönetimini (TKY) isletme yönetimi
sistemi içinde profesyonelce uygulayabilmelidir.
Bu çalısma kapsamında, Trabzon ilinde y er alan Arsin Organize Sanayi bölgesinde çesitli sektörlerde
faaliyet gösteren ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi sahibi 17 isletmede çalısan 247 kisiye
düzenlenen anket formu uygulanmıstır. Anket formunda TKY’y e ait dört, çalısan performansına ait bes
faktör ve bunlara ait 90 soru yer almıs, y apılan açıklay ıçı faktör analizi sonucunda yeterli görülen 27 soru
dikkate alınmıstır. Anket formunun değerlendirilmesinde Yapısal Esitlik Modeli kullanılmıs ve sonuçlar
y orumlanmıstır. Elde edilen bulgular TKY’nin genel anlamda çalısan performansı üzerinde pozitif bir
etki gösterdiğini ortaya koymuştur. Bununla beraber, işletmelerde uygulanan TKY’de bazı problemlerin
de olduğu görülmüstür.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• AKAL Z. (1992), İsletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi, Milli Prodüktivite
• Merkezi Yayınları:473, Ankara.
• AKSU, G., ACUNER, A. ve TABAK, R., (2002), Sağlık Bakanlığı Merkez
• Ve Tasra Teskilatı Yöneticilerinin Đs Doyumuna Yönelik Bir Arastırma (Ankara Örneği),
• Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Cilt 55, Sayı, 4:2, Ankara.
• AYDIN, A., GEDĐK, T.,ÜÇÜNCÜ, K. ve YILDIRIM, Đ. (2007), Minessota
• İş Doyum Ölçeğine Göre Trabzon Mobilya Sektöründe Çalısanların Đs Doyumunun
• Analizi, 13.Ulusal Ergonomi Kongresi, 6-8 Aralık Kayseri.
• BABACAN, M. (2000), Đs Tatmini ile TKY iliskisi ve Uygulamadan Bir Örnek.
• Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Đstanbul.
• BARUTÇUGĐL, Đ. (2004), “ Stratejik Đnsan Kaynakları Yönetimi”, Kariyer
• Yayıncılığı, Đstanbul.
• BAYDAR, G. (1995), Kamu Hastanelerinde Personel Performans Değerlendirmelerinde
• Mevcut Uygulama, Çağdas Yaklasımlar ve Hastane Yöneticilerinin
• Konuyla Đlgili Değerl endirmeleri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri
• Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Uzmanlığı Tezi.
• BOLAT, T. (2000), Toplam Kalite Yönetimi (Konaklama Đsletmelerinde Uygulanması),
• Beta Yayım, Đstanbul.
• CAM, E. (2006), Çalısma Yasamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalısanlar,
• Http:/www.Đnsanbilimleri.com/ Makaleler/ Psikoloji/ Calismayasaminda.
• htm, 01 Mayıs 2006.
• CENGZ, E. ve KIRKBĐR, F. (2006), Turizm Đmajının Davranıssal Değiskenler
• ve Satınalma Sonrası Değerlendirme Faktörleriyle Đliskisine Dair Yapısal Bir
• Model Önerisi, Trabzon Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi ĐĐBF Dergisi, 11
• (1), 321-335.
• CURA, H. (2008), Toplam Kalite Uygulamalarının Öğretmenlerin Đs Tatmini
• Üzerine Etkileri ve Ankara Đlinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi,
• Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• ÇETİN, C., AKIN, B. ve EROL, V. (2001), Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite
• Güvence Sistemi, Beta Basım Yayın 2.Basım, Đstanbul.
• DOĞAN, E. (2002), Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi, (Birinci Baskı). Ankara:
• Academyplus Yayınevi
• Internati onal Journal of Economic and Administrative Studies
• Year:3 Number:5, Summer 2010 ISSN 1307-9832
• EKĐCĐ, R. (2009), Toplam Kalite Yönetimi’nin Çalısanların Performansları
• Üzerine Etkileri ve Petlas Lastik Fabrikasında Bir Uygulama. Yüks ek Lisans Tezi.
• Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.
• ERDOĞAN, Đ. (1991), Đsletmelerde Personel Seçimi Ve Basarı Değerl eme
• Teknikleri, Đstanbul, Đ.Ü. Đsletme Fakültesi Yayınları No:248.
• EREN, E. (2003), Yönetim ve Organizasyon, Beta Yayınları, Đstanbul.
• ERKOÇ, Z. (2006), Đnsan Kaynakları Yönetimi & Kalite Yönetim Sistemleri
• Terimler Sözlüğü.
• EROĞLU, E., (2004), “Küçük Ve Orta Ölçekli Đsletmelerdeki Kalite Güvence
• Uygulamal arının Bütünsel Đsletme Performansı Üzerine Etkilerinin Đncelenmesi ”,
• ĐÜ Đsletme Đktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 15, 49, 88-102.
• ERSEN, H. (2003), Topyekun Mükemmellesme Sürecinde Đnsan Kaynakl arı
• ve Kalite, Ayhan Matbaacılık, 2. Baskı, Đstanbul.
• GÜNBATAN, A. (2006), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları ve Çalısanların
• Đs Tatmini Üzerine Bir Uygul ama, Yüksek Lisans Tezi, Đnönü Üniversitesi,
• Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• GÜNDOĞDU, E. (1997), Toplam Kalite Yönetiminde Đnsan Kaynakl arı Eğitiminin
• Yeri ve Önemi. M.Ü. Yüksek Lisans Tezi. Đstanbul.
• GURSOY, D. and GAVCAR, E., (2003), “ Đnternational Leisure Tourist’
• Involvement Profile”, Annals of Tourism Research, Vol.30, No.4, pp.906-926.
• İNCE, C. (2007), Toplam Kalite Yönetiminin Đsgören Tatminine Etkileri
• Üzerine Nevs ehir Yöresindeki Otel Đsletmelerinde Bir Arastırma. Doktora Tezi,
• Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• KANBUR, E. (2005), Toplam Kalite Yönetimi Uygulayan Đsletmelerde
• Đsgören Motivasyonunu Etkileyen Faktörl er; Mobilya Ve Gıda Sektörlerinde Ampirik
• Bir Arastırma, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Balıkesir,
• KANBUR, A ve KANBUR, E. (2008), Toplam Kalite Yönetiminin Mavi
• Yakalı Đsgören Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Mobilya Sektöründe Ampirik Bir
• Arastırma, Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, 15 (1).
• KAPTAN, K.B. (2007), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Örgütün
• Sahip Olduğu Đnsan Kaynakları Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, G.Ü., Sosyal
• Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• KAYHAN, N. (2006), Implementation of ISO 9001:2000 Quality Management
• System in Software Companies. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi,
• Endüstri Mühendisliği Programı, Đstanbul.
• Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 59
• Yıl:3 Sayı:5, Yaz 2010 ISSN 1307-9832
• KİTAPÇI, H. (2006), TKY’de Karar Almaya Katılımın ve Örgütsel Bağlılığın
• Kisisel Performansa Etkisi, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 73-
• -
• LI, S. R., RAGU-NATHAN, T.S., and RAGU-NATHAN, B. (2005),
• Development and validation of a measurement instrument for studying supply chain
• management practices, Journal of Operations Management, No. 23, pp. 618–641.
• ÖZGÖR, B. (2008), Toplam Kalite Yönetimi Felsefesinin Đsgören Performansı
• Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler
• Enstitüsü. Ankara.
• ÖZGÜR, P. (2009), Toplam Kalite Yönetiminde Müsteri Tatmini Ve Bir
• Bankada Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ankara.
• ÖZTÜRK Z. ve DÜNDAR H. (2003), Örgütsel Motivasyon Ve Kamu Çalısanlarını
• Motive Eden Faktörler, C.Ü. Đktisadi Ve Đdari Bilimler Dergisi, 4, 2, 57-67.
• PASA, M. (2007), Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri ve Bir
• Uygulama, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• PESKİRCİOĞLU, N. (1996), “Toplam Kalite Yönetimi Ve Katılımcılık”,
• Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Merkezi, Özel Sayı.
• RODRIQUEZ, C. and HEMSWORTH, D. (2005), “A Structural Analysis of
• the Impact of Quality Management Practices in Purchasing on Purchasing and
• Business Performance”, Total Quality Management Vol. 16, No. 2, pp. 215–230.
• SANDERS, N. R. (2007), An Empirical Study Of The Đmpact Of E-Business
• Technologies On Organizational Collaboration And Performance, Journal of
• Operations Management, 25, 1332–1347.
• SERİN, H. (2004), Organize Sanayi Bölgelerindeki Mobilya Sanayi Đsletmelerinde
• Toplam Kalite Yönetimi, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon,
• SALE, Đ. (2001), Adım Adım Toplam Kalite Uygulaması, Seçkin Yayıncılık,
• Ankara.
• SEHRİBANOĞLU, S. (2005), Yapısal Esitlik Modelleri Ve Bir Uygulama,
• Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• SHARMA, S. (1996), Applied Multivariate Techniques, John Wiley& Sons
• Inc., Newyork.
• ŞİMSEK, M. (1998), Kalite Yönetimi, Alfa Basım, Đstanbul.
• SĐMSEK, M. (2007), Toplam Kalite Yönetiminde Basarının Anahtarı Đnsan
• Faktörü, Babıali Kültür Yayıncılığı, ISBN: 975-8486-32-2. Đstanbul.
• TAHTABAS, M. (2009), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları Đle Öğretmen
• Performansı Arasındaki Đliskinin Belirlenmesi (Öğretmen Görüsl erine Göre),
• Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• TAŞDEMİR, T. ve AYDIN, A. (2008), Performansı Etkileyen Faktörler Ve
• Arastırma Görevlilerine Yönelik Çözüm Önerileri, VI. Ulusal Orman Fakülteleri
• Öğrenci Kongresi, Düzce Ünv. Orman Fakültesi.
• TARLIĞ, Y. T. (2006), Performans Değerleme Süreci Đle Performans Değerleme
• Sonuçlarının Kullanıldığı Alanlara Karsı Çalısan Tutumunu Belirlemeye Yönelik
• Bir Arastırma. Yüksek Lisans Tezi, YTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đsletme
• ABD, Đstanbul.
• TÜMER, S. (1996), Toplam Kalite Yönetiminde Kurulus Organizasyon Yapısı,
• Verimlilik Dergisi, Özel Sayı, s.50-54.
• UGBORO, I. O. ve OBENG, K. (2000), “Top Management Leadership,
• Employee, Empowerment, Job Satisfaction and Customer Satisfaction in TQM
• Organisations: an Emprical Study” Journal of Quality Management, 5, 247-272
• USTASÜLEYMAN, T. (2008), Çevikliğin Đsletme Performansına Etkisine
• Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi, Gazi Üniversitesi, ĐĐBF Dergisi, 10 (2), 161-
• -
• YAĞAR, H. (2007), Toplam Kalite Yonetimi Đle Organizasyonel Performans
• İliskisi Ve Finans Sektörü Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, YTÜ, Fen Bilimleri
• Enstitüsü, Đstanbul.
• YENİÇERİ, Ö. (2009), Örgütlerde Çatısma ve Yabancılasma Yönetimi, IQ
• Kültür Sanat Yayıncılık, Đstanbul.
• YESĐLBAYIR, S. (2007), Toplam Kalite Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi,
• İTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đstanbul.
• YILMAZ, M. (2007), Kalite Yönetim Sisteminin Đs Doyumuna Etkisi: Kalite
• Belgesi Bulunan Ve Bulanmayan Matbaa Đsletmelerinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.