ORTA DOĞU’YA DEMOKRASİYİ GETİRMEK

Yıl 2010, Sayı: 5, 0 - , 14.05.2015

Sait Yılmaz

Öz

Orta Doğu, bugün ABD etkinliğin in en fazla hissedildiği ve kendine göre dönüsüm projesi uyguladığı bir
bölgedir. ABD’nin Orta Doğu’yu yumusak gücü ile dönüstürme projesinin temellerini ise modernizm
çerçevesi altında demokrasi, kalkınma ve kültürler arası diyalog (veya ılımlı Đslam) gibi siy asi, ekonomik
ve kültürel kapsamda üç alt-konsept olusturmaktadır. Irak harekâtı sonrası “demokratiklestirme” iddiası
Washington’un Orta Doğu’da sürdürdüğü hegemonya mücadelesinin baslıca ideoloj ik bahanesi haline
gelmistir. Bu makalenin amacı ABD’nin Orta Doğu’ya demokrasiyi getirme gay retlerinin ne kadar gerçekçi
ve uygulanabilir olduğunu sorgulamaktır. Bu kapsamda öncelikle bugünkü İslam dünyası ve Orta
Doğu’nun resmi tanımlanacak, Đslam ve modernlesme arasında bir değerlendirmeyi müteakip basta ABD
olmak üzere Batılıların Orta Doğu’ya demokrasiyi getirme çabalarının teorik temelleri ve uygulamaları
üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• AKAR, Atilla (2004), Büyük Ortadoğu Kusatması, Đstanbul: Timas Yayınları.
• ARAS, Bülent (2005), 11 Eylül, Büyük Orta Doğu ve Türkiye, Avrasya Dosyası:
• Đslam ve Demokrasi, Cilt: 11, Sayı: 3, Ankara: ASAM Yayınları.
• BBC Radyosu Türkçe Yayınları, 12 Aralık 2004 05:18.
• BİLGİN, Mert (2005), Avrasya Enerji Savasları, Đstanbul: IQ Kültür ve Sanat
• Yayıncılık.
• BRZEZINSKI, Zbigniew (2004), Tercih, Çev. Cem Küçük, Đstanbul: Đnkilap
• Kitabevi.
• BP, Statistical Review of World Energy, June 1999.
• CHOMSKY, Noam and ACHCAR, Gilbert (2007), Tehlikeli Güç, Edt.:
• Stephen R. Shalom, Çev.: Yavuz Alogan, Đstanbul: Đthaki Yayınları.
• CORDESMAN, Anthony H. and BURKE Arleigh A., Strategic Realism in
• the Middle East and US and Arab Relations, Washington D.C.: Center For Strategic
• and International Studies, Sep 16 2005.
• DEDEOĞLU, Beril (2002), Ortadoğu Üzerine Notlar, Đstanbul: Derin Yayınları.
• DIAMOND, Larry (1999), Developing Democracy Toward Consolidation,
• London: John Hopkins University.
• DUGĐN, Aleksandr (2003), Rus Politiği Avrasyacı Yaklasım, Çev. Vügar
• İmanov, Đstanbul: Küre Yayınları.
• DURSUN, Davut (1994), Ortadoğu’nun Ekonomik, Sosyal ve Siyasi Yapı
• Özellikleri Üzerine Genel Tespitler, Đ.Đ.B.F, Kocaeli Üniversitesi.
• DURSUN, Davut (1995), Ortadoğu Neresi Đçinde, Đstanbul: Đnsan Yayınları.
• GORDON, Philip (2006), NATO’s Growing Role in the Greater Middle East,
• Abu Dabhi: The Emirates Center for Strategic Studies and Research.
• GÜNEY, Çetin (2005), Büyük Orta Doğu Çerçevesinde Đslam ve Demokrasi,
• Avrasya Dosyası; Đslam ve Demokrasi, Cilt: 11, Sayı:3, Ankara: ASAM Yayınları.
• HÜR, Ayse, Terör, Đslam ve Amerika (2), Ünlü Yesil Kusak Projesi’, Sabah
• Gazetesi, 8 Aralık 2003.
• İNALCIK, Halil (2000), Osmanlı’da Devlet Hukuk Adalet, Đstanbul: Eren
• Yayınları.
• International Crisis Group (ICG) (2005), Understanding Islamism, Brussel:
• Middle East/North Africa Report No.37, Executive Summary.
• KAPLAN, David E., Hearts, Minds, And Dollars, US News, 8 May, 2005.
• KARAGÜL, Đbrahim, Amerika Đslamcı Dernek ve Vakı flardan Ne Đstiyor?’,
• Yeni Safak Gazetesi, 09 Mart 2004.
• KAYNAK, Mahir ve GÜRSES, Emin (2007), Yeni Orta Doğu Haritası, İstanbul:
• Profil Yayınları.
• KEYDER, Çağlar, Prematüre Đmparatorluk, Turkishtime, Mayıs 2004.
• KHALILZAD, Zalmay and Ian, O. LESSER. (1999), Sources of Conflicts in
• the 21 st Century, Washington DC-Arlington, RAND Publications.
• KRAEMER, Thomas D. (2006), Addicted to Oil: Strategic Implications of
• American Oil Policy, Carlisle PA: Army War College Strategic Studies Institute.
• LEWIS, Bernard (1998), Ort adoğu’nun Çoklu Kimliği, Çev. Mehmet Harmancı,
• İstanbul: Sabah Yayınları.
• LEWIS, Bernard (2003), Semitizm ve Anti-Semitizm, Çev.: Hür Güldü, İstanbul:
• Everest Yayınları.
• LEWIS, Bernard (2005), Orta Doğu, Çev.: Selen Y. Kölay, Đstanbul: Arkadas
• Yayınları.
• ÖZMEN, Süleyman (2001), Orta Doğu’da Etnik, Dini Çatısmalar ve Đsrail,
• İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• SAFAK, Erdal, Yüzyılın Projesi, Sabah Gazetesi, (02 Mart 2004).
• The Washington Institute For Near Policy (WINEP) (2002), Türkiye’nin Yeni
• Dünyası - Türk Dıs Politikasının Değisen Dinamikleri, Der. A.Makovsky, S. Sayarı,
• İstanbul.
• WALLERSTEIN, Immanuel (2004), 21. Yüzyılda Siyaset, Çev. T.Doğan-E.
• Abadoğlu, Đstanbul: Aram Yayıncılık.
• YACOUBIAN, Mona (2005), Promoting Middle East Democracy II,
• Washington D.C.: United States Institute of Peace.
• YILDIZ, Yavuz Gökalp (2004), Oyun Đçinde Oyun: Büyük Ortadoğu, İstanbul:
• IQ Kültür ve Sanat Yayıncılık.
• YILMAZ, Sait (2006), 21.Yüzyılda Güvenlik ve Đstihbarat, Đstanbul: ALFA
• Yayınları.