SAKARYA İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN TARIM VE HAYVANCILIK İŞLETMELERİNİN KAPASİTE KULLANIM SORUNLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2015, Sayı: 15, 0 - , 20.06.2015

Hasan Tutar Hakan Eryüzlü

Öz

Kapasite kullanımı, ulusal ekonomiden belli bir işletme ölçeğine kadar, kendi kurulu üretim kapasitesinin veya yeteneğinin ne kadarını kullandığını ifade eder ve bir ekonomik birimin kurulu üretim kapasitesi ile gerçekte ürettiği mal ve hizmetin düzeyini gösterir. Aynı zamanda işletme faaliyetlerinin verimlilik ve etkinlik düzeyini gösteren önemli bir göstergedir. Çalışmada Sakarya ilinde tarım ve hayvancılık alanında faaliyet gösteren işletmelerin kapasite kullanım durumları analiz edilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Sakarya’da faaliyet gösteren tarım ve hayvancılık işletmelerinin sadece %11’i, %76-%100 arası kapasite kullanım oranına sahiptir. Sonuçlara göre, işletmelerin %60’nın kapasite kullanım oranı %50’nin altındadır ve bu oranın, Nisan 2013 itibariyle %73,6 olarak açıklanan Türkiye KKO ortalamasının altında kaldığı anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Kapasite Kullanım Oranı, Sakarya, Tarım, Hayvancılık

JEL Sınıflandırılması: Q12

TO INVESTIGATE THE PROBLEMS OF CAPACITY UTILIZATION FOR THE AGRICULTURE AND LIVESTOCK ENTERPRISES IN SAKARYA

ABSTRACT

Capacity utilization of a particular business across the national economy, is a concept that shows how much of their installed production capacity or ability refers to the use and economic unit with an installed production capacity indicates the level of goods and services produced in reality. Capacity utilization is an important indicator that shows the level of efficiency and effectiveness of business. In this study, to ınvestıgate the problems of capacıty utılızatıon for the agrıculture and lıvestock enterprıses ın Sakarya use cases were analyzed. According to the survey 11% of enterprises which working in the agricultural and livestock in Sakarya, have 76% - up to 100% capacity utilization. According to the results, the capacity utilization rate less than 50%, 60% of enterprises and the ratio is 73,6% as of April 2013 was lower than the average of Turkey is described as understood.

Keywords: Capacity Utilization Rate, Sakarya, Agriculture, Live Stock

JEL Classification: Q12

Anahtar Kelimeler

Kapasite Kullanım Oranı, Sakarya, Tarım, Hayvancılık

Kaynakça

• AKAT, Ömer (2000), Uygulamaya Yönelik İşletme Politikası ve Stratejik Pazarlama. Bursa: Ekin Kitapevi.
• BAYRAÇ, Naci, ve Füsun Yenilmez (2000), “Tarım Sektörünün Yapısal Analizi ve Avrupa Ortak Tarım Politikası.” Akademik Bakış.
• CEYHAN, Vedat (1994), Samsun İli Çarşamba İlçesinde Pazara Yönelik Sebzeciliğe Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• DOĞAN, M. (1982), İşletme Ekonomisi ve Yönetimi, İzmir: İstiklal Matbaası.
• Doğu Marmara Kalkınma Ajansı, Doğu Marmara Bölge Planı 2010:2013, Kocaeli: 2010
• ERİŞEK, R. (1984), Beypazarı İlçesinde Pazar İçin Sebze Üretimine Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• FİDAN, H. (1992), Çoruh İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapan Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Hayvansal Ürünlerin Maliyet Unsurlarının Araştırılması. Yüksek Lisans TEzi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• HAYIR, Meryem (2005), “Sakaryada Sanayi Faaliyetleri Ve Özellikleri”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu. Denizli.
• İNAN, İ. H. (1987), Tekirdağ İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Optimum İşletme Planlarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Veterinerlik ve Hayvancılık Araştırma Grubu, Proje No: VHAG: 644.
• KARALAR, Ömer Faruk (1982), İzmir Cumaovası Ve Yöresi Tütün İşletmelerinin Ekonomik Yapısı Ve İşletme Sonuçlarının Analizi. İzmir: Bilgehan Matbaası.
• KARKACIER, O. (1991), “Tokat Turhal Sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi” Doktora Tezi.
• KIRAL, Taner (1992), Ankara İlinde Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Besi Bölge Şefliği Tarafından Desteklenen sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• ÖZÇELİK, Mahiye (2000), “Burdur İli Sığırcılığının Durumu, Sorunları ve AB Normlarında ve Organik HAyvancılık Doğrultusunda Çözüm Önerileri”, 1. Burdur Sempozyumu. Burdur.
• TOPÇU, Yavuz (2008), “Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Başarıyı Etkileyen Faktörlerin Analizi: Erzurum İli Örneği”, OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi: 17-24.
• TUTAR, Hasan (2010), “İşletme Yöneticiliği”, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistik Veri Tabanı. www.tuik.gov.tr
• ULAŞ, Fatih ve ÇAKIR, Cengiz (2006), “Van İlindeki Tarıma Dayalı Sana-yi İşletmelerinin Çalışma Alanları, Sosyo-Ekonomik Yapıları ve Kapasite Kullanım Durumları. Yüzüncü Yıl Ünivesitesi’ndeki Bilimsel Çalışmalardan Yöredeki Sanayi Tarım Ve Turizm İşletmelerinin Yararlanabilme Olanakları Çalıştayı, Van.
• YİĞİT, Vahit ve İsmail Ağırbaş (2004), “Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi.
• YULAFÇI, Ahmet, ve Hüseyin Avni Cinemre (2005), “Samsun İli Gıda Sanayi İşletmelerinin Sorunları” OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi.