BULANIK TODIM YÖNTEMİYLE GIDA SEKTÖRÜNDE TEDARİKÇİ SEÇİMİ

Yıl 2020, Sayı: 28, 65 - 78, 21.06.2020

Saime Başaran Süleyman Çakır

https://doi.org/10.18092/ulikidince.666189

Cited By: 1

Öz

Tedarikçi seçim süreci ödünleşim gerektiren birçok nitel ve nicel karakterdeki kriteri dikkate alarak birden fazla alternatif arasından en uygununu belirlemeyi gerektiren zor bir süreçtir. Belirsizlik içeren gerçek hayat problemlerini daha rasyonel biçimde çözebilmek için karar vericiler bulanık mantık ilkelerinden yararlanmaktadırlar. Bu çalışmada, tedarikçi seçim problemi bulanık çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden biri olan bulanık TODIM yönteminden faydalanılarak çözülmüştür. En uygun tedarikçi seçimi, Konya ilinde helva üretimi yapan bir gıda firmasında uygulanmıştır. Uygulama sonucunda bulanık TODIM yönteminin tedarikçi seçiminin yanı sıra diğer ÇKKV problemlerinin çözümü amacıyla da kullanılabilecek pratik bir yöntem olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Bulanık TODIM Yöntemi

Kaynakça

• Adalı, E.A. & Işık, A.T. (2017). Bir Tedarikçi Seçim Problemi için SWARA ve WASPAS Yöntemlerine Dayanan Karar Verme Yaklaşımı. International Review of Economics and Management, 5(4), 56-77.
• Arıkan, F. & Küçükçe, Y.S. (2012). Satın Alma Faaliyeti için Bir Tedarik Seçimi Değerlendirme Problemi ve Çözümü. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2), 255-264.
• Aydın, Y. & Eren, T. (2018). Savunma Sanayinde Stratejik Ürün için Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(1), 129-148.
• Bai, C., Simonov, K.S., Hadi B.A. ve Sarkis, J. (2019). Social Sustainable Supplier Evaluation and Selection: A Group Decision-Support Approach. International Journal of Production Research, DOI: 10.1080/00207543.2019.1574042.
• Bai C. ve Sarkis J. (2010). Integrating Sustainability into Supplier Selection with Grey System and Rough Set Methodologies. International Journal of Production Economics, 124, 252–264.
• Büyüközkan, G. ve Göçer, F. (2017). Application of a New Combined Intuitionistic Fuzzy MCDM Approach Based on Axiomatic Design Methodology for the Supplier Selection Problem, Applied Soft Computing, 52, 1222–1238.
• Chai J., Liu, J. ve Ngai, E. (2013). Application of Decision-Making Techniques in Supplier Selection: A Systematic Review of Literature. Expert Systems with Applications, 40, 872–3885.
• Davras, G. M. ve Karaatlı, M. (2014). Otel İşletmelerinde Tedarikçi Seçimi Sürecinde AHP ve BAHP Yöntemlerinin Uygulanması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 87-112.
• Durmaz, E.D., Akagündüz, E. ve Şahin, R. (2017). Tedarikçi Seçim Probleminde Hedef Programlama ve MOORA Yöntemi: Uygulama çalışması. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 1021-1044.
• Fan, Z.P., Zhang, X. , Chen, F.D. ve Liu, Y (2013). Extended TODIM Method for Hybrid Multiple Attribute Decision Making Problems. Knowledge-Based Systems, 42, 40–48.
• Fei L., Deng, Y. ve Hu, Y. (2019). DS-VIKOR: A New Multi-criteria Decision-Making Method for Supplier Selection. International Journal of Fuzzy Systems , 21(1) 157–1.
• Fu, Y.K. (2019). An Integrated Approach to Catering Supplier Selection using AHP-ARAS-MCGP Methodology. Journal of Air Transport Management, 75, 164-169.
• Gomes, L.F.A.M. ve Lima, M.M.P.P. (1992a). TODIM: Basics and Application to Multicriteria Ranking of Projects with Environmental Impacts. Foundations of Computing and Decision Sciences. 16, 113–127.
• Gomes, L.F.A.M. ve Lima, M.M.P.P. (1992b). From Modeling Individual Preferences to Multicriteria Ranking of Discrete Alternatives: A Look at Prospect Theory and the Additive Difference Model. Foundations of Computing and Decision Sciences, 17,171–184.
• Görener, A. (2013). Tedarik Zinciri Stratejisi Seçimi: Bulanık VIKOR Yöntemiyle İmalat Sektöründe Bir Uygulama. İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3), 47-62.
• Güneri A.F., Ertay, T. ve Yücel, A. (2011). An Approach Based on ANFIS Input Selection and Modeling for Supplier Selection Problem. Expert Systems with Applications, 38(12), 14907–14917.
• Haeri, A.S. ve Rezai, J. (2019). A Grey-Based Green Supplier Selection Model for Uncertain Environments. Journal of Cleaner Production, 221, 768-784.
• Hsieh, T.Y., Lu, S.T. ve Tzeng, G.H. (2004). Fuzzy MCDM Approach for Planning and Design Tenders Selection in Public Office Buildings. International Journal of Project Management, 22, 573-584.
• Khamseh, A.A. ve Mahmoodi, M. (2014). A New Fuzzy TOPSIS-TODIM Hybrid Method for Green Supplier Selection using Fuzzy Time Function. Advances in Fuzzy Systems, http://dx.doi.org/10.1155/2014/841405.
• Krohling, R.A. ve De Souza, T.T.M. (2012). Combining Prospect Theory, Fuzzy Numbers to Multi-Criteria Decision Making. Expert Systems with Applications, 39, 11487–11493.
• Li L. ve Zabinsky, Z.B. (2011). Incorporating Uncertainty into a Supplier Selection Problem. International Journal of Production Economics, 134, 344–356.
• Lin, R. (2012). An Integrated Model for Supplier Selection under a Fuzzy Situation. International Journal of Production Economics, 138, 55–6.
• Luan, J., Yao, Z., Zhao, F. ve Song, X. (2019). A Novel Method to Solve Supplier Selection Problem: Hybrid Algorithm of Genetic Algorithm and Ant Colony Optimization. Mathematics and Computers in Simulation, 156, 294-309.
• Liang, Y.Y, Liu, J., Qin, J. ve Tu, Y. (2019). An Improved Multi-granularity Interval 2-Tuple TODIM Approach and Its Application to Green Supplier Selection. International Journal of Fuzzy Systems, 21(1), 129–144.
• Magdalena, R. (2012). Supplier Selection for Food Industry: A Combination of Taguchi Loss Function and Fuzzy Analytical Hierarchy Process. Asian Journal of Technology Management, 5(1), 13-22.
• Qin, J., Liu, X. ve Pedrycz, W. (2017). An Extended TODIM Multi-Criteria Group Decision Making Method for Green Supplier Selection in Interval Type-2 Fuzzy Environment. European Journal of Operational Research, 258(2), 626-638.
• Rashidi, K. ve Cullinane, K. (2019). A Comparison of Fuzzy DEA and Fuzzy TOPSIS in Sustainable Supplier Selection: Implications for Sourcing Strategy. Expert Systems with Applications, 121, 266-281.
• Rezaei J. ve Davoodi, M. (2012). A Joint Pricing Lot-Sizing and Supplier Selection Model. International Journal of Production Research, 50, 4524–4542.
• Shankar L., Basavarajappa, B., Kadadevaramath, S. ve Chen, J.C.H. (2013). A Bi-Objective Optimization of Supply Chain Design and Distribution Operations using Non-Dominated Sorting Algorithm: A Case Study. Expert Systems with Applications, 40, 5730–39.
• Tekez, E.K. ve Bark, N. (2016). Mobilya Sektöründe Bulanık TOPSIS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20 (1), 55-63.
• Tosun, Ö. ve Akyüz, G. (2015). A Fuzzy TODIM Approach for the Supplier Selection Problem. International Journal of Computational Intelligence Sytems, 8 (2), 317-329.
• Öztürk, H., Pekel, E. ve Elevli, B. (2018). ANP ve ELECTRE Yöntemleri Kullanılarak Tedarikçi Seçimi: Kablo Sektörü Uygulaması. Sakarya University Journal of Science, 22 (5), 1190-1198.
• Zadeh, L.A. (1965). Fuzzy Sets. Information and Control, 8, 338–353.
• Zhang, X. ve Fan, Z.P. (2011). A Method for Linguistic Multiple Attribute Decision Making Based on TODIM. International Conference on Management and Service Science, Wuhan, China.