FINANCIAL PERFORMANCE EVALUATION OF TURKISH BASIC METAL INDUSTRY: COMBINING AHP AND TOPSIS

Yıl 2021, Sayı: 31, 113 - 128, 30.04.2021

Görkem Sarıyer Ece Acar

https://doi.org/10.18092/ulikidince.734976

Cited By: 2

Öz

Financial performance evaluation is crucial for competitive business world. Steel and iron industry is both high-tech heavy machine and labor-intensive industry, which makes it operating in a highly competitive environment. Therefore, the aim of this study is to evaluate the financial performance of Turkish steel and iron sector. For this aim, financial ratios of 17 basic metal industry firms listed in Borsa Istanbul in 2017 are calculated. Liquidity, efficiency, profitability and capital structure ratios are considered as main criteria of financial performance. By using Analytical Hierarchic Process (AHP), these criteria and related sub-criteria of each of them are assessed and weighted. These weights are then used in Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) for ranking. Obtained ranking is compared with ranking based on companies’ closing prices and results reveal that for 15 companies (88.235%) two rankings are very close. Therefore, it is concluded that combining AHP and TOPSIS should be used in financial performance evaluation.

Anahtar Kelimeler

Financial Performance, Basic Metal Industry, TOPSİS, AHP

TÜRK ANA METAL SANAYİ FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: AHP VE TOPSIS UYGULAMASI

Öz

Finansal performans, şirketlerin hem finansal hem de finansal olmayan politikalarının sonuçlarını yansıtarak kaynakların etkin kullanımını ve riskliliklerini değerlendirir. Bu nedenle, rekabetçi iş dünyasında finansal performans değerlendirmesi çok önemlidir. Çelik ve demir endüstrisi, hem makine hem de emek yoğun bir endüstridir ve buna bağlı olarak bu endüstri firmaları oldukça rekabetçi bir ortamda faaliyet göstermektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Türk demir-çelik sektörünün finansal performansını değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda, Borsa İstanbul'da 2017 yılı içinde işlem gören 17 ana metal sanayi firmasının finansal oranları hesaplanmaktadır. Çalışmada likidite, verimlilik, kârlılık ve sermaye yapısı oranları finansal performansın ana ölçütü olarak kabul edilmiştir. Analitik Hiyerarşik Süreç (AHP) kullanılarak, bu kriterler ve her birinin ilgili alt kriterleri değerlendirmiş ve ağırlıklandırılmıştır. Ardından TOPSIS aracılığı ile bu ağırlıklar 17 firmayı sıralamak için kullanılmıştır. Elde edilen sıralama, 2017 yılında şirketlerin kapanış fiyatlarına göre sıralama ile karşılaştırılmış ve 15 şirkette (% 88.235) iki sıralamanın çok yakın sonuçlar verdiği görülmüştür. Bu nedenle, AHP ve TOPSIS'in birleştirilmesinin finansal performans değerlendirmesinde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, Ana Metal Sanayi, TOPSİS, AHP

Kaynakça

• Bhandari, A., & Nakarmi, A. M. (2016). A financial performance evaluation of commercial banks in Nepal using AHP model. International Journal of the Analytic Hierarchy Process, 8(2).
• Bülbül, S., & Köse, A. (2011). Türk gıda şirketlerinin finansal performansının çok amaçlı karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10, 71-97.
• Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1).
• Dumanoğlu, S. (2010). İmkb'de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının Topsıs Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 323-339.
• Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2009). Performance evaluation of Turkish cement firms with fuzzy analytic hierarchy process and TOPSIS methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
• Eyüboglu, K., & Çelik, P. (2016). Financial performance evaluation of Turkish energy companies with fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods. Business and economics research Journal, 7(3), 21.
• Fai, L. K., Siew, L. W., & Hoe, L. W. (2016). Financial analysis on the company performance in Malaysia with multi-criteria decision making model. Systems Science and Applied Mathematics, 1(1), 1-7.
• Gumus, A. T. (2009). Evaluation of hazardous waste transportation firms by using a two step fuzzy-AHP and TOPSIS methodology. Expert systems with applications, 36(2), 4067-4074.
• Ömürbek, V., & Kınay, Ö. G. B. (2013). Havayolu Taşımacılığı Sektöründe Topsıs Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 343-363.
• Pakkar, M. S. (2015). An integrated approach based on DEA and AHP. Computational Management Science, 12(1), 153-169.
• Saaty. T.L. (1990). How to make a decision: The analytic hierarchy process. European Journal of Operational Research. 48. 9-26.
• Sharma, M. K., & Bhagwat, R. (2007). An integrated BSC‐AHP approach for supply chain management evaluation. Measuring Business Excellence, 11(3):57-68
• Shaverdi, M., Ramezani, I., Tahmasebi, R., & Rostamy, A. A. A. (2016). Combining fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS with financial ratios to design a novel performance evaluation model. International Journal of Fuzzy Systems, 18(2), 248-262.
• Topaloğlu, E. E. (2014). Finansal Krizlerin Bıst Metal Eşya, Makina Endeksi’nde Faaliyet Gösteren Firmaların Finansal Performanslarına Etkisinin Topsıs Yöntemi İle Ölçülmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 286-305.
• Wang, Y. J. (2008). Applying FMCDM to evaluate financial performance of domestic airlines in Taiwan. Expert Systems with Applications, 34(3), 1837-1845.
• Yalcin, N., Bayrakdaroglu, A., & Kahraman, C. (2012). Application of fuzzy multi-criteria decision making methods for financial performance evaluation of Turkish manufacturing industries. Expert Systems with Applications, 39(1), 350-364.
• Yilmaz, B., & Konyar, A. (2013). Financial Performance evaluation of publicly held lodging companies listed in Istanbul stock exchange with TOPSIS method. European Journal of Scientific Research, 95(1), 143-151.
• Yurdakul, M., & Ic, Y. T. (2005). Development of a performance measurement model for manufacturing companies using the AHP and TOPSIS approaches. International Journal of Production Research, 43(21), 4609-4641.