BÜTÜNLEŞİK BİR ÇKKV MODELİ İLE SİGORTA ŞİRKETLERİNİN PİYASA PERFORMANSININ ANALİZİ

Yıl 2021, Sayı: 32, 53 - 66, 17.09.2021

Yüksel Aydın

https://doi.org/10.18092/ulikidince.880912

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmanın amacı, bütünleşik SV (Statistical Variance) ve EDAS (Evaluation based on Distance from Average Solution) yöntemlerinden oluşan hibrid bir modelle Borsa İstanbul (BİST)’a kayıtlı hayat dışı sigorta şirketlerinin 2013-2019 dönemine ilişkin piyasa performansını analiz etmektir. Çalışma, pay senetleri BİST’de işlem gören beş sigorta şirketinin verilerini kapsamaktadır. Çalışmada seçilen piyasa değişkenlerinin önem ağırlıklarının belirlenmesinde SV yöntemi, sigorta şirketlerinin performans skorlarının belirlenmesinde ise EDAS yönteminden faydalanılmıştır. SV yönteminden elde edilen sonuçlara göre sigorta şirketlerinin performansı üzerinde etkili olan en önemli kriter 2016 yılı hariç tüm yıllarda piyasa katma değeri kriteridir. Bununla beraber analiz dönemlerde performans üzerinde en etkinsiz kriterin ise Tobin’in Q’su olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca EDAS sıralama sonuçlarına göre en yüksek performans skoruna sahip şirket Anadolu Sigorta iken en düşük performans gösteren şirket ise Aksigorta’dır.

Anahtar Kelimeler

borsa istanbul, hata dışı sigorta şirketleri, piyasa performans analizi, SV, EDAS

Kaynakça

• Akbulut, O. Y. (2019). CRITIC ve EDAS Yöntemleri İle İş Bankası'nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249-263.
• Akgül, Y. (2019). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin Finansal Değerlerinin Gri İlişkisel Analizi. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi (IJTEBS) E-ISSN: 2602-4411, 3(1), 1-9.
• Akotey, J. O. Sackey, F. G. Amoah, L., & Manso, R. F. (2013). The Financial Performance of Life Insurance Companies in Ghana. The Journal of Risk Finance, 14(3), 286-302.
• Alenjagh, R. S. (2013). Performance Evaluation and Ranking of İnsurance Companies in Tehran Stock Exchange by Financial Ratios Using ANP and PROMETHEE, European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2(3), 3478-3486.
• Anadolu Sigorta Şirketi [ASŞ] (2019), Yıllık Faaliyet Raporu 2019, Erişim Adresi: https: // www.anadolusigorta.com.tr /i/ content/ 43618_1_Faaliyet%20Raporu%202019.pdf, 25.12.2020.
• Asadi, L. & Moghri, A. E. (2016). Review and Ranking the Private İnsurance Companies in Iran Based on TOPSIS Model, International Journal of Accounting and Economics Studies, 4(2), 120-125.
• Aydın, Y. (2019). Türkiye’de Hayat/Emeklilik Sigorta Sektörünün Finansal Performans Analizi, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 4(1), 107-118.
• Barros, C. P. Nektarios, M. & Assaf, A. (2010). Efficiency in the Greek Insurance Industry, European Journal of Operational Research, 205(2), 431-436.
• Bayrakci, E. ve Aksoy, E. (2019). Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Entropi Ağırlıklı ARAS ve COPRAS Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Performans Değerlendirmesi, Business and Economics Research Journal, 10(2), 415-434.
• Bayramoğlu, M. F. ve Başarır, Ç. (2016). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin Karşılaştırmalı Finansal Performans Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4) 135-144.
• Çakır, S. (2016). Türk Sigortacılık Sektöründe Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri (ÇKKV) ile Performans Ölçümü: BİST Uygulaması, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 127-147.
• Caporale, G. M. Cerrato, M.& Zhang, X. (2017). Analyzing the Determinants of Insolvency Risk for General Insurance Firms in the UK, Journal of Banking & Finance, 84, 107-122.
• Ćurak, M. Lončar, S. & Poposki, K. (2009). Insurance Sector Development and Economic Growth İn Transition Countries, International Research Journal of Finance and Economics, 34(3), 29-41.
• Demir, G. & Kartal, M. (2020). Güncel Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Demir, G., Özyalçın, A. T. & Bircan, H. (2021). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve ÇKKV Yazılımı ile Problem Çözümü. Nobel Yayın: Ankara.
• Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Olfat, L., & Turskis, Z. (2015). Multi-criteria inventory classification using a new method of evaluation based on distance from average solution (EDAS). Informatica, 26(3), 435-451.
• Göktolga, Z. G. ve Karakış, E. (2018). Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık AHP ve VIKOR Yöntemi ile Analizi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1) 92-108.
• Haiss, P. & Sümegi, K. (2008). The Relationship Between Insurance and Economic Growth in Europe: A Theoretical and Empirical Analysi, Empirica, 35(4), 405-431.
• Işık, Ö. & Ersoy, E. (2020). Özel Sermayeli Mevduat Bankalarında Faiz Gelir ve Giderlerine Dayalı Performans Analizi: CRITIC ve EDAS Yöntemleri ile Bir Uygulama. Karaca, S.S. ve Demireli E. (Yay. haz.), Finans Teorisine Uygulamalı Katkılar -2 içinde (s. 69-89). Ankara: Ekin Yayınevi.
• Işık, Ö. (2019). Türkiye'de Hayat Dışı Sigorta Sektörünün Finansal Performansının CRITIC Tabanlı TOPSIS ve MULTIMOORA Yöntemiyle Değerlendirilmesi, BMIJ, 7(1), 542-562.
• Işık, Ö., Aydin, Y., ve Koşaroglu, S. M. (2020). The Assessment of The Logistics Performance Index of CEE Countries with The New Combination of SV and MABAC Methods. LogForum, 16(4), 549-559.
• Koşaroğlu, Ş. M. (2020). BİST’te İşlem Gören Bankaların Performanslarının SD ve EDAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 406-417.
• Ksenija, M. Boris, D. Snežana, K. & Sladjana, B. (2017). Analysis of The Efficiency of Insurance Companies in Serbia Using the Fuzzy AHP and TOPSIS Methods, Economic Research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 550-565.
• Kung, C. Y. Yan, T. M. & Chuang, S. C. (2006). GRA to Assess the Operating Performance of Non-Life Insurance Companies in Taiwan, Journal of Grey System, 18(2), 155-160.
• Luhnen, M. (2009). Determinants of Efficiency and Productivity in German Property Liability Insurance: Evidence for 1995–2006, The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, 34(3), 483-505.
• Mwangi, M. & Murigu, J. W. (2015). The Determinants of Financial Performance in General Insurance Companies in Kenya, European Scientific Journal, 11(1), 288-297.
• Neghabi, Z. H. Rafiee, S. M. & Soleymani, Z. (2012). A Comparative Analysis on Ranking Insurance Firms Using RBC and CAMELS, Management Science Letters, 2(7), 2545-2550.
• Peker, İ. ve Baki, B. (2011). Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Türk Sigortacılık Sektöründe Performans Ölçümü, International Journal of Economic & Administrative Studies, 4(7) 1-18.
• Rao R.V. and Patel B.K., (2010). A Subjective and Objective Integrated Multiple Attribute Decision Making Method for Material Selection. Materials & Design, 31(10), 4738-4747.
• Sabet, R. & Fadavi, A. (2013). Performance Measurement of Insurance Firms Using A Two-Stage DEA Method, Management Science Letters, 3(1), 303-308.
• Sehhat, S. Taheri, M. & Sadeh D. H. (2015). Ranking of insurance companies in Iran using AHP and TOPSIS Techniques, American Journal of Research Communication, 3(1), 51-60.
• Shannon, C. E. (1948). A Mathematical Theory of Communication, Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423.
• Tayyar, N. Yapa, K. Durmuş, M. ve Akbulut, İ. (2018). Referans İdeal Metodu ile Finansal Performans Analizi: BİST Sigorta Şirketleri Üzerinde Bir Uygulama, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 2490-2509.
• Tsai, H. Y. Huang, B. H. & Wang, A. S. (2008). Combining ANP and TOPSIS Concepts for Evaluation the Performance of Property-Liability Insurance Companies, The Journal of Grey System, (1), 65-78.
• Ulutaş, A. (2018). ENTROPİ tabanlı EDAS yöntemi ile lojistik firmalarının performans analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23), 53-66.
• Ünal, E. A. (2019). Bütünleşik Entropi ve EDAS Yöntemleri Kullanılarak BIST Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 4(4), 555-566.
• Yan, T. M. & Kung, C. Y. (2011). Business Performance Assessment of Insurance Company VİA Grey Relational Analysis, Journal of Grey System, 23(1), 83-90.
• Yao, S. Han, Z. & Feng, G. (2007). On Technical Efficiency of China's Insurance Industry After WTO Accession, China Economic Review, 18(1), 66-86.