BWM VE BULANIK TODIM YÖNTEMLERİ İLE PERAKENDE SEKTÖRÜNDE TEDARİKÇİ SEÇİMİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

Yıl 2022, Sayı: 34, 37 - 60, 31.01.2022

Engin Karakış

https://doi.org/10.18092/ulikidince.930905

Öz

Yoğun rekabetin yaşandığı perakende sektöründe tedarikçi ilişkileri yönetimi, stok yönetiminden çalışma sermayesi yönetimine kadar pek çok konuda etkili olmaktadır. Bu bakımdan tedarikçi ilişkileri yönetimi ve tedarikçi seçimi, işletmeler için son derece önemlidir. Sektörde dayanıksız ürün çeşitliliği nedeniyle, düşük maliyetle ürün sağlama yanında esneklik ve hız sağlayabilecek tedarikçilerle çalışmak önemlidir. Kalite, maliyet, hız ve esneklik gibi özelliklerin çok önemli olduğu perakende sektöründe doğru tedarikçi ile çalışmak işletmelere rakipleri karşısında önemli stratejik üstünlükler sağlamaktadır. Tedarikçi seçimi, çok sayıda nitel ve nicel kriterin etkili olduğu, çok kriterli bir karar problemidir. Bu çalışmada yerel bir perakende firmasında tedarikçi seçimini kolaylaştırmak için bütünleşik bir karar modeli önerilmektedir. Önerilen modelde Best Worst Method(BWM) ile tedarikçi seçiminde etkili olan kriterlerin önem ağırlıkları belirlenmiş ve Bulanık TODIM(TOmada de Decisão Iterativa Multicritério) yöntemi ile alternatifler değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre önerilen karar modelinin tedarikçi seçiminde uygulanabilir olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, BWM, TODIM, Tedarikçi Seçimi

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Sayın Editör makalenin bilim dalı Ekonometri -Yöneylem Araştırması dır.

Kaynakça

• Ada, E. Kazançoğlu Y., ve Aracıoğlu, B. (2005). Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Tedarikçi Seçiminin Analitik Hiyerarşik Süreç İle Gerçekleştirilmesi. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25–27.
• Aşan H., ve Ayçin E. (2020). Kurumsal Kaynak Planlama Sistemlerinin Seçimindeki Kriterlerin Best-Worst Metodu ile Değerlendirilmesi. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 114-124.
• Aytaç Adalı, E. ve Tuş Işık, A. (2017). Bir Tedarikçi Seçim Problemi Için SWARA ve WASPAS Yöntemlerine Dayanan Karar Verme Yaklaşımı. International Review of Economics and Management, 5(4), 35–72.
• Başaran, S. ve Çakır, S. (2020). Bulanik TodimYöntemi̇yle Gida SektöründTedari̇kçiSeçi̇mi̇. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0–3.
• Gomes, L. F. A. M., Araujo, R. M. ve Machado, M. A. S. (2014). Retail Location Analysis With Todim-Fse. Revista do Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca, 24(October 2014), 45–50.
• Gomes, L. F. M. A. ve Duncan Rangel, L. A. (2009a). An application of the TODIM method to the multicriteria rental evaluation of residential properties. European Journal of Operational Research, 193(1), 204–211.
• Gomes, L. F. A. M., Rangel, L. A. D. ve Maranhão, F. J. C. (2009b). Multicriteria analysis of natural gas destination in Brazil: An application of the TODIM method. Mathematical and Computer Modelling, 50(1–2), 92–100.
• Hanine, M., Boutkhoum, O., Tikniouine, A. ve Agouti, T. (2016). Comparison of fuzzy AHP and fuzzy TODIM methods for landfill location selection. SpringerPlus, 5(1).
• Kazançoğlu, Y., ve Ada E. (2010). Perakende Sektöründe Tedarikçi Seçiminin Bulanik Ahp Ile Gerçekleştirilmesi. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 29-52.
• Kazancoglu, Y. ve Burmaoglu, S. (2013). ERP software selection with MCDM: Application of TODIM method. International Journal of Business Information Systems, 13(4), 435–452.
• Koçoğlu C. M., Avcı. M. (2014). Satın Alma Yönetimi: Teorik Bir Çalışma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 33–47.
• Li, M., Wu, C., Zhang, L. ve You, L. N. (2015). An intuitionistic fuzzy-todim method to solve distributor evaluation and selection problem. International Journal of Simulation Modelling, 14(3), 511–524.
• Liu, Y. H., Peng, H. M., Wang, T. L., Wang, X. K. ve Wang, J. Q. (2020). Supplier selection in the nuclear power industry with an integrated anp-todim method under z-number circumstances. Symmetry, 12(8), 1–22.
• Mi, X. ve Liao, H. (2019). An integrated approach to multiple criteria decision making based on the average solution and normalized weights of criteria deduced by the hesitant fuzzy best worst method. Computers and Industrial Engineering, 133(October 2018), 83–94.
• Özçakar, N., ve Demir, H. (2011). Bulanik Topsis Yöntemiyle Tedarikçi Seçimi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 22(69), 25-44.
• Özdağoğlu, A., Keleş, M. K., ve Işıldak, B.(2020) Isparta Süleyman Demirel Havalimanını Kullanan Havayolu Firmaları Performanslarının Bwm, Maırca Ve Mabac İle Değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, (29), 175-194.
• Papadopoulos, A. ve Karagiannidis, A. (2008). Application of the multi-criteria analysis method Electre III for the optimisation of decentralised energy systems. Omega, 36(5), 766–776.
• Rezaei, J. (2015). Best-worst multi-criteria decision-making method. Omega (United Kingdom), 53, 49–57.
• Rezaei, J. (2016). Best-worst multi-criteria decision-making method: Some properties and a linear model. Omega, 64, 126-130.
• Sağnak, M. (2020). Depo Yeri Seçimi: Perakende Sektöründe Melez Çok Kriterli Karar Verme Uygulaması. Journal of Yaşar University, 15(59), 615–623. doi:10.19168/jyasar.689277
• Saaty, T. L. (1990). Decision making for leaders: The Analytic Hierarchy Process For Decisions İn A Complex World. RWS publications.
• Şen, Z. (2009). Bulanık Mantık İlkeleri ve Modelleme. Genişletilmiş 3. Baskı, İstanbul: Su Vakfı, Yayınları.
• Tosun, Ö. ve Akyüz, G. (2015). A Fuzzy TODIM Approach for the Supplier Selection Problem. International Journal of Computational Intelligence Systems, 8(2), 317–329.
• Turgut, Z. K. ve Tolga, A. C. (2017). Sustainable and Renewable Energy Power Plants Evaluation by Fuzzy VIKOR Technique. Lecture Notes in Engineering and Computer Science, 2228(1), 774–779.
• Tursun, S. S. ve Özkoç, H. (2019). Taze Gıda Ürünlerinde Tedarikçi Seçim Kararı Üzerine Karma Bir Araştırma. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(6), 75–94.
• Varinli İ., Oyman M. (2013). Perakendeci̇li̇ğe Giriş.Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları Eskişehir.
• Wang, L., Wang, Y. M., Rodríguez, R. M. ve Martínez, L. (2017). A hesitant fuzzy linguistic model for emergency decision making based on fuzzy TODIM method. IEEE International Conference on Fuzzy Systems.
• Zimmermann, H. J. (2001). Fuzzy Set Theory and Its Applications. Springer Science+Business Media, LLC.
• Zadeh, L. A. (1965). Information and control. Fuzzy sets, 8(3), 338-353.