ENFLASYON, ENFLASYON OYNAKLIĞI VE VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ DİNAMİK İLİŞKİLER: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Sayı: 36, 209 - 222, 07.08.2022

Sinem Koçak , Çiğdem Karış , Dilek Çil

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1116532

Cited By: 3

Öz

Monetarist görüş enflasyonu parasal bir olgu olarak görmektedir. Bu bağlamda, enflasyonun para arzındaki aşırı artıştan kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Yarattığı belirsizlik ortamıyla enflasyon, başta ekonomik büyüme olmak üzere ekonomiyi çeşitli kanallar aracılığıyla olumsuz etkileyebilmektedir. Yüksek enflasyonun ekonomide meydana getirdiği olumsuz etkilerdin birisi enflasyon oynaklığıdır. Enflasyon oynaklığı yüksek enflasyonla yakından ilişkilidir. Enflasyon oynaklığı geleceğe yönelik fiyat beklentilerini daha belirsiz hale getirmek suretiyle ekonomik belirsizliği artırabilmektedir. Bu çalışmanın amacı enflasyon, enflasyon oynaklığı ve vergi gelirleri arasındaki ilişkileri Johansen ve Juselius eşbütünleşme testi ve Vektör Otoregresif (VAR) modeli kullanarak araştırmaktır. Türkiye ekonomisi için 1965-2019 döneminin dikkate alındığı çalışmada yıllık veri setinden yararlanılmıştır. Ekonometrik analizin ilk aşamasında enflasyon oynaklığı EGARCH yönteminden elde edilen koşullu varyans serisi ile ölçülmüş, hemen akabinde değişkenlerin durağanlık özellikleri Augmented Dickey-Fuller (ADF) ve Philips-Perron (PP) birim kök testleri aracılığıyla incelenmiştir. Değişkenlerin durağanlık seviyeleri dikkate alınarak oluşturulan VAR modelinden elde edilen sonuçlar çok büyük ölçüde enflasyon oranından kaynaklanan enflasyon oynaklığının vergi gelirleri üzerinde etkisi olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Enflasyon Oynaklığı, Vergi Gelirleri, EGARCH, VAR Model

Kaynakça

• Agbeyegbe, T., Stotsky, J.G. ve WoldeMariam, A. (2004). Trade Liberalization, Exchange Rate Changes, and Tax Revenue in Sub-Saharan Africa. IMF Working Paper, No. 04-178, 1-31.
• Akduğan, U. (2020). Enflasyon ve Dolaylı Vergiler Arasındaki Bağlantı: Türkiye Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2248-2262.
• Akıncı, A. ve Özçelik, Ö. (2018). Türkiye’de Dolaylı Vergilerin Enflasyon Üzerindeki Etkisi. Maliye ve Finans Yazıları, 110, 9-20.