İÇME SUYU HİZMETİNİN MALİ TEVZİN TERMİNOLOJİSİNDEKİ YERİ

Yıl 2023, Sayı: C-iasoS 2022 Özel Sayısı, 175 - 190, 30.03.2023

Murat Aydın Abdulkerim Çalışkan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1247494

Öz

Bu çalışma Türkiye’de kentsel içme suyu hizmetlerinin mevcut kurumsal yapısını değerlendirmektedir. Suyun ilk temini ve hane halkına sunulmasında merkezi ve yerel idarenin nasıl işlediğini ortaya koymak ve içme suyu hizmetini mali tevzin açısından incelemek bu çalışmanın en önemli hedefidir. Çalışmada doküman inceleme yöntemi kullanılmış olup başta 2005 yılında yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu olmak üzere konu ile ilgili olduğu öngörülen birçok hukuki norm mercek altına alınmıştır. Literatür incelemesinde AB ve Afrika ülkelerinin su yönetiminde kurumsal yapıları da araştırılmıştır. Çalışmanın sonunda Afrika ülkelerinde su yönetiminde özelleştirmenin ağırlıklı olduğu ve temiz suya erişimde ciddi sorunlar olduğu görülmüştür. AB ülkeleri ise iklim değişikliği ve su kirliliğine odaklanmış, su yönetiminin özel sektöre devri konusunda çalışmalar yaptıkları gözlemlenmiştir. Bu iki grup arasında Türkiye’de su yönetiminin kamuda olduğu ancak AB uyum sürecinde Su Çerçeve Direktifine uyum için belediyelere bağlı şirketlerin kurulduğu görülmektedir. Sonuç olarak Türkiye’de kentsel içme suyu hizmeti sürecinin merkezi idare kurumları yanında ağırlıklı olarak belediyeler eliyle yürütüldüğü ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

içme suyu hizmeti, su yönetimi, mali tevzin, yerel yönetim

Kaynakça

• Abaje, I. B., Ati, O. F., & Ishaya, S. (2009). Nature Of Potable Water Supply And Demand İn Jema'a Local Government Area of Kaduna State, Nigeria. Research Journal of Environmental and Earth Sciences, 1(1), 16-21.
• Acar, E. (2012). Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Kentsel Şebeke Suyu Yönetiminin Kurumsal ve Yasal Gelişimi. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 97-106.
• Akalın, Güneri (1994), “Türkiye’de Mahalli İdareler Hizmetleri ve Finansmanı Reformu” Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi , Cilt 3, Sayı 2, s:15
• Akeju, T. J., Oladehinde, G. J., & Abubakar, K. (2018). An analysis of willingness to pay (WTP) for improved water supply in Owo Local Government, Ondo State, Nigeria. Asian Research Journal of Arts & Social Sciences, 5(3), 1-15.
• Aküzüm, T., Çakmak, B., & Gökalp, Z. (2010). Türkiye’de su kaynakları yönetiminin değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1), 67-74.
• Barraqué, B. (2003, August). Past and future sustainability of water policies in Europe. In Natural resources forum (Vol. 27, No. 3, pp. 200-211). Oxford, UK: Blackwell Publishing Ltd.
• Barraqué, B. (2012). Return of drinking water supply in Paris to public control. Water Policy, 14(6), 903-914.
• Benito, B., Guillamon, M. D., & RÍOS, A. (2018). What is the cheapest for public management versus private management in the provision of drinking water? Lex localis-Journal of Local Self-Government, 16(2).
• Bulut, M., & Birben, Ü. (2019). AB Su Çerçeve Direktifinin Türkiye’de su kaynakları yönetimine etkisi. Turkish Journal of Forestry, 20(3), 221-233.
• Cipolletta, G., Ozbayram, E. G., Eusebi, A. L., Akyol, Ç., Malamis, S., Mino, E., & Fatone, F. (2021). Policy and legislative barriers to close water-related loops in innovative small water and wastewater systems in Europe: A critical analysis. Journal of Cleaner Production, 288, 125604.
• DPT (1991), Mahalli Hizmetlerin Yerinden Karşılanması, Özel İhtisas Komisyonu Raporu “Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı” , DPT Yayını, Ankara
• DPT (1994),“Mahalli İdareler ve Büyükşehir Yönetimi”,Özel İhtisas Komisyon Raporu, DPT Yayını, Ankara
• DPT (2000), “Uzun Vadeli Strateji” ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005
• Eke, Ali Erkan (1982), “ Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler ”, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, Ankara
• Eryılmaz, Bilal (1998), “Merkezi İdare ile Mahalli İdareler Arasındaki İlişkiler, Sorunlar ve Öneriler”, Akademik Araştırmalar Dergisi , S. 3, , s.164, İzmir
• Güler, Birgül Ayman (1999), Su Hizmetleri Yönetimi , Türkiye Ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını No: 298, Yerel Yönetimler Araştırma Ve Eğitim Merkezi, No: 9, Ankara
• Hall, D., Lobina, E., & De la Motte, R. (2004). Making water privatization illegal: new laws in Netherlands and Uruguay.
• Karahanoğulları, Onur (2001), “Kamu Hizmetinin Kurulmasında Yerel Yönetimlerin Yetkileri”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 4, s: 2
• Keleş Ruşen (1992), “Yerinden Yönetim ve Siyaset”, Cem Yayınevi, İstanbul
• Lindovsky, M., & Krocova, S. (2015). Water system management in emergencies. Journal of Geological Resource and Engineering, 3, 150-162.
• Nadaroğlu, Halil (1994), Mahalli İdareler Teorisi Ekonomisi, Uygulaması, Beta Yayınları, İstanbul
• Porta, F. (1998). Management systems of drinking water production and distribution services in the EU member states. Aqua, 47(4), 176-182.
• Özer, Ahmet (1991), “ Genel İdare ve Yerel Yönetimler Arasında Görev, Yetki ve Kaynak Bölüşümü”, Türk İdare Dergisi, S. 390, s.53
• Schouten, M., & van Dijk, M. P. (2007). The European water supply and sanitation markets.
• Silva Rodríguez de San Miguel, J. A., Lambarry-Vilchis, F., & Trujillo Flores, M. M. (2019). Integral drinking water management model in Iztapalapa, Mexico City. Management of Environmental Quality: An International Journal, 30(4), 768-782.
• Tamer, N. G. (2007). Türkiye’nin Gündemindeki Su Sorunları. Planlama TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 3(4), 67-82.
• Tekeli, İlhan ve Gülöksüz, Yiğit (1976), “Belediye Sorunları”, Amme İdaresi Dergisi, C. 9, S. 2, S.11.
• Tekin, F. (1977). Mali tevzin. Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, 13(1), 116-163.
• Topçu, F. H. (2015). 6360 Sayılı Kanun Çerçevesinde Su Hizmetleri Yönetiminin Değişimi Ve Antalya Örneğİ. Akdeniz İİBF Dergisi, 15(30), 86-121.
• Tortop, Nuri (1992), " Demokratik Mahalli İdare Anlayışının İlkeleri" Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, TODAİE Yayınları, C: 1 S: 3 S: 6
• Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği (TOBB) (1996), “Mahalli İdarelerin Yeniden Yapılandırılması”, Yerel Yönetim Reformu, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara,
• Ünal, Ömer Faruk (1999), “Belediye Hizmetlerinin Özelleştirilmesinde Alternatif Yöntemler” Qafqaz Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Volume I, Number I, Bakü Azerbaycan 1999
• Üstünışık, Belma (1992), Bazı Ülkelerde Yerel Yönetim Modelleri, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Yayını, Ankara, s.2.
• Vásquez, W. F. (2011). Municipal water services in Guatemala: exploring official perceptions. Water Policy, 13(3), 362-374