MEDYADA GÖRÜNMEYEN: MUHAFAZAKÂR KADININ MEDYADA TEMSİLİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Sayı: 44, 223 - 243, 07.08.2024

Hatice Daşdan Gülcan Şener

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1472866

Öz

Günümüz medyasında muhafazakâr kadınlar genellikle toplumsal, kültürel ve siyasal konumlarıyla değil, çoğunlukla ev içi görevleriyle ya da düşük gelir seviyesiyle özdeşleştirilerek temsil edilmektedir. Bu durum, kadınların gerçek yaşamlarına ve deneyimlerine uygun olmayan, genelleştirici ve sınırlayıcı bir temsil biçimi sunmaktadır. Çalışmanın amacı seçilen diziler kapsamında medyada sıklıkla görünmeyen muhafazakâr kadınların hangi roller üzerinden nasıl konumlandırıldığını ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında amaçsal örnekleme yöntemiyle seçilen ve en fazla izlenen yerli televizyon dizilerinden Gönül Dağı ve dijital platformda yayınlanan yerli dizi Bir Başkadır, yer verdikleri muhafazakâr kadınlar nedeniyle analize dâhil edilmiştir. Çalışma sonucunda muhafazakâr kadınların medyada ekonomik özgürlüğünü kazanamamış, eğitim almamış ya da ilk-orta derece eğitim alabilmiş, özerk ya da kamusal bir kimlik geliştirememiş, genellikle gündelikçilik gibi mesleklerle ya da ev hanımı olarak evin içerisinde konumlandırıldıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Medya, Muhafazakâr Kadın, Medyada Muhafazakâr Kadının Konumu

INVISIBLE IN THE MAINSTREAM MEDIA: A STUDY ON THE REPRESENTATION OF CONSERVATIVE WOMEN IN THE MEDIA

Öz

In today's media, conservative women are often represented by their domestic roles or low income levels rather than their social, cultural, and political positions. This representation offers a generalizing and restrictive portrayal that does not correspond to the real lives and experiences of women. The aim of this study is to reveal how conservative women who are not frequently seen in the media are positioned through which roles in selected TV series. Within the scope of the study, the TV series Gönül Dağı and the locally produced digital series Bir Başkadır, which are among the most watched domestic television series, were included in the analysis due to the conservative women they feature. As a result of the study, it was determined that conservative women in the media have not attained economic freedom, have not received education or have received only primary-secondary education, have not developed an autonomous or public identity, and are typically positioned in domestic roles such as housekeeping or as stay-at-home mothers.

Anahtar Kelimeler

The Media, the Conservative Woman, The Position of the Conservative Woman in the Media

Kaynakça

• Akbulut, T. N. (2004). Türk Televizyonunda Kadın Söylemi. Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma, 2, 157-162.
• Akıncı, M. (2009). Muhafazakârlık ve Değişim: Değişime Direniş Mi Yoksa İhtiyatlı Değişimi Savunmak Mı? Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 134-135.
• Altınyıldız, A. (2003). İmparatorlukla Cumhuriyet Arası Eğikte Siyaset ve Mimarlık, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık içinde s. 179-187, Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ankaralı, F. (2021). Dindar ve Muhafazakâr Kadının Program Tercihleri ve Bu Tercihlerde Gündüz Kuşağı Programlarına Eleştirel Bakış. International Symposium on Critical Analytical Thinking, ISCAT 2021, 4-5 Aralık 2021, Ankara.
• Atış, F. (2010). Ebelik/Hemşirelik 1. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik A.B.D., Adana.
• Aydin, M., Çelikpala, M., Yeldan, E., Güvenç̧, M., Zaim, O. Z., Hawks, B. B., Sokullu, E. C., Yıldırım, K., Ayhan, B., Çoban, M. K., Kaya, S. (2021). Kantitatif Araştırma Raporu: Türkiye Siyasal Sosyal Eğilimler Araştırması 2021, İstanbul, Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Grubu, Akademetre ve Global Akademi.
• Barokas, K. S. (1994). Reklam ve Kadın. İstanbul: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
• Beşiktaşlıyan, S. (2013). Başörtülü Kadınların Simgesel İmhası. Agos, Şubat 2. https://www.agos.com.tr/tr/yazi/4136/basortulu-kadinlarin-simgesel-imhasi.
• Büyükbaykal, C. I. (2011). Medyada Kadın Olgusu. İstanbul İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 19-30.
• Çelenk, S. (2010). Kadınların Medyada Temsili ve Etik Sorunlar. B. Çaplı ve H. Tuncel (Ed.), Televizyon Haberciliğinde Etik içinde s.229-236. Ankara: Ankara: Fersa Matbaacılık.
• Demirkanoğlu, Y. (2017). Muhafazakâr Düşüncede Kadının Toplumsal Konumu. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17 (34), 285-305.
• Duhm, D. (1996). Kapitalizm’de Korku. S. Şölçün (Çev.), (İkinci Baskı). Ankara: Ayraç Yayınları.
• Dutton W. H (2009). The Fifth Estate Emerging through the Network of Networks. Prometheus: Critical Studies in Innovation 27 (1), 1-15.
• Elden, M. ve Ulukök Ö. (2004). Televizyon Reklamlarında Çalışan Kadının Sunumu. Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma, 2, 135-142.
• Erdoğan, İ. (1998). Gerbner'in Ekme Tezi ve Anlattığı Öyküler Üzerine Bir Değerlendirme. Kültür ve İletişim, 1 (2), 149-180.
• Erdoğan, M. (2004). Muhafazakârlık: Ana Temalar. Liberal Düşünce, 34, 5-9.
• Erdoğan, M. (2004). Muhafazakârlık: Ana Temalar, Uluslararası Muhafazakârlık ve Demokrasi Sempozyumu, İstanbul: Ak Parti Yayınları, 26-33.
• Fidan, F. ve Yılmaz, T. (1998). İktisadi ve Sosyal Hayatta Kadın İşgücü: Sorunları ve Çözüm Önerileri. Ekonomi ve Yönetim, s.124-125.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. S. İrvan (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
• Genç, E. ve Coşkun, T. (2015). Muhafazakârlık ve Türkiye Muhafazakârlıklarının Bazı Halleri. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1), 27-40.
• Güngör Eral, A. & Serttaş, A. (2017). Türkiye’de Yayınlanan Çizgi Dizilerde Engelli Bireylerin Temsili: TRT Çocuk Kanalı Örneği. İletişim Kuram ve Araştrma Dergisi (44), 331-347.
• Göğüş, S. (2019). Muhafazakâr Kadınların Sosyal Medyada Üretilen “Tesettür Modası” İçeriğini Okuma Biçimleri: Gaziantep Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Heywood, A. (2011). Siyasi İdeolojiler. Ş. Akın vd. (Çev.). Ankara: Adres Yayınları. https://www.researchgate.net/publication/341611844_Televizyonda_Temsil_Neden_Onemli_Ornekler_ve_Tespitler. 7 Ağustos 2024 tarihinde erişilmiştir.
• İnceoğlu, Y. (2004). Medyada Kadın İmajı. Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma, 2, 11-12.
• İmançer, D. (2010). İslamcı Filmlerde Kadın Temsili. Sinecine Dergisi, 1(1), 77-95.
• Karslı, B. ve Aycan, S. (2020). Instagram ve Mahremiyet: Dindar Muhafazakâr Kadınların Paylaşımları Örneği. Türk Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 245-266.
• Kaya, M. (2014). Kadın (Muhafazakâr Düşünce Dergisi Makale Çağrısı) 41. Sayı.
• Kaya, B. (2019). Televizyonda Şiddet Gösterimi: George Gerbner ve Kültivasyon Analizi Üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1441-1449.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. O. Akınhay ve D. Kömürcü (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mengü, Ç. S. (2004). Televizyon Reklamlarında Kadına Yönelik Oluşturulan Toplumsal Kimlik. İ.Ü. İletişim Fakültesi Yayınları, İstanbul: Dilek Ofset.
• Netflix'in En İyi Uluslararası Yapımları: 'Bir Başkadır' da Listede, (2022). Erişim Adresi https://www.cumhuriyet.com.tr/galeri/netflixin-en-iyi-uluslararasi-yapimlari-bir-baskadir-da-listede-1909341
• Onaylı Şengül, G. (2018). Kadın Odaklı Reklamlarda Kadınlık Sunumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pelizzon, S. M. (2009). Kadının Konumu Nasıl Değişti? Feodalizmden Kapitalizme. İ. E. Sadi ve C. Somel (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Serttaş, A. (2020). Televizyonda Temsil Neden Önemli? Örnekler ve Tespitler. G. Özdoyran (Ed.) Medya ve Kültürel Çalışmalar içinde Ankara: Gazi Kitabevi.
• Suvato, P. (1997). Conservatism From French Revolution To The 1890’s. Ipswich: Macmillan Press.
• Şener, G. (2019). Metalaşmış Feminizm Kadınları Güçlendirir Mi? 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü Reklamlarının Feminist Eleştirel Söylem Analizi. Kültür ve İletişim, 22(2), 146-172.
• Şimşek, E. B. (2024). Türkiye’de Başörtülü Kadının Medyadaki Temsili. Mukaddime, 15(1), 131-164.
• Taş, H. (2019). Postmodernlik ve Muhafazakarlık Bağlamında Kadın Kimliği İnşası: Gaziantep Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Televizyon Gazetesi, (t.y.). Erişim adresi https://televizyongazetesi.com/hicbir-dizinin-basaramadigini-trt1in-gonul-dagi-dizisi-yapti/1304503.
• Türköz, E. N. (2011). Türkiye’de Muhafazakâr Kimliğin İnşası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Vural, M. (2003). Siyaset Felsefesi Açısından Muhafazakârlık. İstanbul: Elis Yayınları.