POSTCOLONIAL INTERVENTIONS IN SUDAN

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 25 - 40, 10.01.2023

Ömer Faruk Sertel Mustafa Atatorun

Öz

This study aims to discuss the foreign interventions that Sudan has experienced since the beginning of the British colonialism until today. Sudan encountered both the British colonialism and economic and political interferences of Western countries, particularly United States (US) after gaining its independence. Those interferences occurred in such a way that destiny of the country’s capacity for resolving problems and crises was affected. Accordingly, in this article, postcolonialism, with its discourse and theory aspects, is reviewed, then the postcolonial interventions in Sudan are argued through certain incidents and periods. In conclusion, this study exhibits Sudan’s postcolonial means or object position in the British colonialism and the US imperialism over various historical and current issues. Also, it asserts that emergence of Sudan as a real actor and subject has been hindered.

Anahtar Kelimeler

Postcolonialism, Sudan, Imperialism, Colonialism

SUDAN’DA POSTKOLONYAL MÜDAHALELER

Öz

Bu çalışma, İngiliz sömürgeciliğinin başlamasından, günümüze kadar Sudan’ın maruz kaldığı dış müdahaleleri postkolonyal perspektiften tartışmayı amaçlamaktadır. Sudan hem İngiliz sömürgeciliğiyle hem de bağımsızlığını kazandıktan sonra başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere, Batılı ülkelerin ekonomik ve siyasi müdahaleleriyle karşılaşmıştır. Bu müdahaleler, ülkenin yaşadığı kriz ve sorunlardan çıkışta kaderini etkileyecek tarzda gelişmiştir. Bu doğrultuda, makalede önce postkolonyalizmin söylem ve kuram boyutlarıyla ele alınmakta, daha sonra, Sudan’da yaşanan postkolonyal müdahalelerin belirli olaylar ve dönemler üzerinden tartışması yapılmaktadır. Sonuç olarak çalışma, Sudan’ın İngiliz sömürgeciliğindeki ve ABD emperyalizmindeki postkolonyal araç veya nesne konumunu çeşitli tarihi ve güncel meseleler üzerinden ortaya koymakta ve Sudan’ın gerçek bir aktör ve özne olarak ortaya çıkmasının engellendiğini iddia etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Postkolonyalizm, Sudan, Emperyalizm, Sömürgecilik

Kaynakça

• Alnoury, A. M., Mohamed, M. A., Ahmed, D. A., Adam, E. M. and Eldaw, K. E. (2012). “Sudan National Human Development Report 2012”, http://www.undp.org/content/dam/sudan/docs/Sudan_NHDR_2012.pdf, (Erişim Tarihi: 05.29.2021).
• Aral, B. (2016). Küresel Güvenliktan Küresel Tahakküme: BM Güvenlik Sistemi ve İslam Dünyası, İstanbul: Küre Yayınları.
• Arpa, E. (2011). “Sudan ve Darfur Sorunu”, Avrasya Etüdleri, Cilt: 40, Sayı: 2, ss. 97-122.
• Ashcroft, B., Griffiths, G. and Tiffin, H. (2002). The Empire Writes Back, London and New York: Routledge.
• Aslan, Ö. (2011). Sudan ve Uluslararası Politikada Darfur Krizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ataöv, T. (2010). Emperyalizmin Afrika Sömürüsü, İstanbul: İleri Yayınları.
• Ayn, A. (1911). “Arkadan Çevirme”, Sırat-ı Müstakim, Cilt: 6, Sayı: 150, ss. 315-316.
• Bayram, M. (2016). “Sudan'ın Etnopolitik Sorunlarını Besleyen Faktörlerin Tarihsel Bir Analizi”, Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 16, ss. 197-224.
• Bayram, M. (2017). “Enerji Politik Müdahaleler ve Afrika'daki İç Savaşlar: Nijerya, Angola ve Sudan Örnekleri”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimer Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, ss. 217-228.
• Bilgenoğlu, A. (2013). İngiliz Sömürgeciliğinin Mısır ve Sudan Örneğinde Karşılaştırmalı Bir Çözümlemesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Ünversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Blaut, J. M. (1993). The Colonizer’s Model of The World : Geographical Diffusionism And Eurocentric History, New York: The Guilford Press.
• Dalar, M. (2013). “Çatışmaların Odağındaki Sudan (Kuzey Sudan) Cumhuriyeti”, http://www.impr.org.tr/, (Erişim Tarihi: 10.07.2021).
• Daly, M. W. (1984). “Principal Office-Holders in the Sudan Government”, The International Journal of African Historical Studies, Cilt: 17, Sayı: 2, ss. 309-316.
• El-Amin, M. N. (1986). “Britain, The 1924 Sudanese Uprising, and the impact of Egypt on the Sudan”, The International Journal of African Historical Studies, Cilt: 19, Sayı: 2, ss. 235-260.
• Fanon, F. (1963). The Wretched of The Earth, (çev.) Farrington C., New York: Grove Press.
• Fanon, F. (1986). Black Skin, White Masks, (çev.) Markmann C. L., London: Pluto Press.
• Ferro, M. (1997). Colonization: A Global History, London: Routledge.
• Göksoy, İ. H. (2019). “Some Aspects of the Anglo-Egyptian Condominium Rule in Sudan (1899-1914)”, Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 16, ss. 76-90.
• Görgün, H. (2001). “İsmail el-Ezherî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 23, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, ss. 97-98.
• Grant J. P. ve Barker C. J. (2009). Parry & Grant Encyclopaedic Dictionary of International Law, New York: Oxford University Press.
• Grovogui, S. N. (2010). “Postcolonialism”, (der.) T. Dunne, M. Kurki ve S. Smith, International Relations Theories: Discipline and Diversity, New York: Oxford Universşty Press, ss. 238-256.
• Harvey, D. (2005). The New Imperialism, New York: Oxford University Press.
• Holt, P. M. (1961). A Modern History of the Sudan From the Funj Sultanate to the Present Day, London: Weidenfeld and Nicolson.
• İnat, K. (2010). “Sudan: Neo-kolonyalizmin Kıskacında Bölünme Sancısı”, (der.) K. İnat, B. Duran, ve M. Ataman, Dünya Çatışmaları - Çatışma Bölgeleri ve Konuları, Cilt: 2, Ankara: Nobel, ss. 3-60.
• Johnson, D. H. (2003). The Root Causes of Sudan's Civil Wars, Bloomington: Indiana University Press.
• Johnson, D. H. (2003). The Root Causes of Sudan's Civil Wars, Bloomington: Indiana University Press.
• Kavas, A. (2009). “Sömürgecilik”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 37, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, ss. 394-397.
• Kavas, A. ve Avcı, M. (2009). “Sudan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 37, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, ss. 459-461.
• Koçak, M. (1999). Mehdi Hareketi'nden İslam Devrimi'ne Sudan, İstanbul: Esra Yayınları.
• Lee, S. J. (2001). Aspects of European History 1789-1980, London: Routledge.
• Lenin, V. I. (1966). Imperialism, The Highest Stage of Capitalism: A Popular Outline, Moscow: Progress Publishers.
• Loomba, A. (2015). Colonialism / Postkolonialism, London: Routledge.
• Mishra, V. ve Hodge, B. (2005). “What Was Postcolonialism?”, New Literary History, Cilt: 36, Sayı: 3, ss. 375-402.
• Nassir, İ. (2018). Afrika Devletleri’nde Ulusal Entegrasyon Sorunu: Güney Sudan Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öndül, U. B. (2015). Sudan'da Etnik Çatışma ve Çözüm Süreci, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Orakçı, S. (2018). “Sudan Raporu: Parçalanmadan Toparlanmaya”, https://www.insamer.com/tr/uploads/pdf/rapor-sudan-raporu-parcalanmadan-toparlanmaya.pdf, (Erişim Tarihi: 12.12.2020).
• Özdağ, A. (2017). “Doğu Afrika’da İngiliz Emperyalizmi: İngiltere’nin Sudan’ı İşgali (1896-1898)”, Osmanli Tarihi Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 42, ss. 117-147.
• Özdemir, M. (2017). Post-kolonyalizm Nedir?, İstanbul: Açılım Kitap.
• Ruay, D. D. (1994). The Politics of Two Sudans: The South and the North 1821-1969, Uppsala: Nordic Africa Institute.
• Said, E. W. (1979). Orientalism, New York: Vintage Books.
• Sander, O. (2007). Siyasi Tarih: İlk Çağlardan 1918’e, İstanbul: İmge Kitabevi.
• Seyyid, E. F. (2003). “Mehdîler”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 28, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, ss. 380-382.
• Tepebaş, U. (2009). Büyük Güçler ve Afrika “21. Yüzyılda Çok Boyutlu Afrika Rekabeti”, İstanbul: Tasam Yayınları.
• Tepebaş, U. (2013). Dönüşüm Sürecindeki Sahra Altı Afrika "Kalkınma, Güvenlik ve Ortaklık, İstanbul: Tasam Yayınları.
• Tepeciklioğlu, E. E. (2013). “Postkolonyal Kuram: Uluslararası İlişkiler Disiplinini Dekolonize Etmek”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 80-97.
• Turanlı, G. (2017). “Edward Said'in Oryantalist Söylem Analizi”, Şarkiyat Mecmuası, Cilt: 30, ss. 101-119.
• UN Security Council. (2004). “Resolution 1564”, https://digitallibrary.un.org/record/530567#record-files-collapse-header, (Erişim Tarihi:07.11.2021).
• Xie, S. (1997). “Rethinking the Problem of Postcolonialism”, New Literary History, Cilt: 28, Sayı: 1, ss. 7-19.
• Young, R. J. (2001). Postcolonialism: An Historical Introduction, Oxford and Malden: Blackwell Publishing.