Jewish Settlements in Palestine: An Analysis of Some Ottoman Documents

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 52 - 66, 10.01.2024

İbrahim Karataş

Öz

This study analyzes 37 Ottoman documents regarding the Jewish settlements in Palestine, written between 1850 and 1920. Documents show that while Jewish groups were firm about making Palestine a Jewish homeland, the Ottoman government spent great effort to impede this goal. However, since Jews used illegal ways to settle in Palestine and corrupt Ottoman public servants helped them to obtain lands, residence, and citizenship, Ottomans failed to stop the unlawful Jewish settlements. Thus, the real number of migrants and lands purchased were always two-three times higher than the legal numbers. As a result, when Ottomans were no longer ruling Palestine at the end of the First World War, the region was already under the control of Jews. The study aims to reveal the Ottoman posture against Jewish immigration and settlements by analyzing state documents, and include it in the literature.

Anahtar Kelimeler

Israel, Palestine, Ottoman Empire, Migration, Zionism

Osmanlı’da Yahudi Yerleşimleri: Bazı Osmanlı Vesikalarının Analizi

Öz

Bu çalışma, Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğü’nün Osmanlı’daki Yahudi yerleşimleri ile ilgili “Osmanlı Belgelerinde Filistin” kitabında geçen ve 1850-1920 yılları arasında yazılmış 37 adet vesikayı inceleyerek Filistin’in nasıl Yahudileştirildiğini ve İsrail’in nasıl kurulduğunu ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu sayede bugünkü Filistin-İsrail Sorununun da kökenine inilmesi beklenmektedir. Çalışmamız gösteriyor ki; Yahudiler Filistin’de bir devlet kurmak için ne kadar kararlılarsa, Osmanlı da kurdurmamak için aynı kararlılıktadır. Ancak Yahudilerin Osmanlı memurlarını rüşvetle kendi tarafına çekmesi gibi birçok illegal yollara başvurup toprak, mesken ve vatandaşlık alması Osmanlı’nın Yahudi göçünü ve emellerini durdurmasına engel olmuştur. Öyle ki Osmanlı’nın son 50 yılında Filistin’deki gerçek Yahudi sayısı ve ellerindeki mülkler resmi rakamların 2-3 katı olmuştur. Osmanlı’nın çöküş döneminde olması diğer önemli bir sebeptir. Sonuç olarak, Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşında Filistin’i kaybettiğinde Yahudiler zaten bölgeyi fiili olarak kontrollerine almışlardı denilebilir. Çalışma, belgeleri özet olarak incelemesinin yanı sıra son bölümde kendi çıkarımlarını da sunmuştur. Mezkur kitabın yanı sıra başka kaynaklardan da istifade edilerek vesikalardaki bilgiler teyit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İsrail, Filistin, Osmanlı Devleti, Göç, Siyonizm

Kaynakça

• Albayrak, O. (2023). “Küresel Güney’de Siyasetçi Olmanın Getirdiği Zorluklar”, Yıldırım, F. ve Öz, S. (Eds.), Geleceğin Koridorları, İstanbul: Hiperyayın, pp. 307-332.
• Buzpınar, T. (1994). “II. Abdülhamid Döneminin İlk Yıllarında Filistin’de Yahudi İskân Girişimleri”, Türkiye Günlüğü, September-October.
• Cohen, M. (2017). “How to Commemorate Resolution 242 and The Balfour Declaration”, https://intpolicydigest.org/2017/11/27/how-to-commemorate-resolution-242-and-the-balfourdeclaration/, (Access Date: 03.08.2019).
• Glatt, B. (2016). “This Day in History: Napoleon in The Holy Land”, https://www.jpost.com/Christian-News/This-day-in-history-Napoleon-in-the-Holy-Land-446099, (Access Date: 02.07.2019).
• Israel Information Center (2004). Herzl and Zionism, Jerusalem: Ahva Press.
• Halpern, B. and Reinharz, J. (1991). “The Cultural and Social Background of the Second Aliyah”, Middle Eastern Studies, Issue: 27, No: 3, pp. 487-517.
• Hewitt, S.R. (2013). “The Jewish Messiah and the End of Days”, Huffington Post, https://www.huffpost.com/entry/jewish-messiah-and-the-end-of-days_b_2332919?guccounter=1, (Access Date: 20.06.2020).
• Saylor Academy (2011). “History of Zionism”, https://resources.saylor.org/wwwresources/archived/site/wp-content/uploads/2011/06/History-of-Zionism.pdf, (Access Date: 07.04. 2020).
• Jewish Virtual Library (2017). “Roots of the U.S.-Israel Relationship”, http://www.jewishvirtuallibrary.org/roots-of-the-u-s-israel-relationship, (Access Date: 20.03.2018).
• Karakuş, A. and Şehitoğlu, R. (2021). “Yeni Savaşlar ve 20. Yüzyıl Milliyetçiliği: Yugoslavya İç Savaşı ve Siviller”, Karataş, İ. (Ed.), Uluslararası Çatışmalar ve Siviller, Ankara: Orion Akademi, pp. 107-133.
• Kayyali, A. (1977). “Zionism and Imperialism: The Historical Origins”, Journal of Palestine Studies, Issue: 6, No: 3, pp. 98-112.
• Kurşun, Z. (2022). Osmanlı Arapları: Hilafet-Siyaset- Milliyet (1798-1918), Istanbul: Vakıfbank Kültür Yayınları. Oliphant, L. (1880). The Land of Gilead: With Excursions in Lebanon, Edinburgh and London: William Blackwood and Sons.
• Ortaylı, İ. (1981). İkinci Abdülhamit Döneminde Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Öke, M. K. (1991). Kutsal Topraklarda Siyonistler ve Masonlar, Istanbul: Çağ Yayınları. Palestine in Ottoman Documents (2009). Istanbul: General Directorate Of State Archives.
• Polat, Z. (2017). “Yahudilerin II. Abdülhamid Döneminde Filistin’e Göç Girişimleri ve Oliphant’ın Siyonist Koloni Talebi”, Journal of Islamicjerusalem Studies, Issue: 17, No: 1, pp. 1-20.
• Scharfstein, S. (1997). Chronicle of Jewish History: From the Patriarchs to the 21st Century, New Jersey: KTAV Publishing House.
• The Jubilee of the first Zionist Congress, 1897-1947 (1947). Jerusalem: Jerusalem Press Ltd.
• Uçar, A. (2002). “Filistin’i Kim Sattı?, İkinci Abdülhamid’in Sıkı Tedbirlerini Bazı Memurların Hainliği Deldi”, Tarih ve Düşünce Dergisi, No: June, pp. 22-23.