Comparison of Global and Regional Powers’ Policies on the Arab Uprisings with Special Reference to the USA and the EU

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 30 - 39

Yahya Aydin

https://doi.org/10.62334/ulipod.1493749

Öz

On December 17, 2010, mass popular movements, which were sparked in Tunisia, expanded at an unexpectedly rapid pace and found a sphere of influence in different regions and countries. The control of mass popular movements, which have spread so rapidly, and the direction in which they will evolve is not something that can be easily predicted in advance. Therefore, the “predictions”, “opinions” and “expectations” at the beginning, during and after the events will differ. This is because the events will have historical, social, psycho-social, economic and political causes and consequences. In this study, by using the method of documentary sources and literature review, I examine in depth the mass popular movements, which were initially defined as “Spring”, “Awakening” and later as “Revolt”, and after mentioning the historical, political, social, psycho-social, economic and political reasons for the emergence of the events, I examine the comparison of the policies of the global and regional powers “actors” of the Arab Uprisings in the US and the EU.

Anahtar Kelimeler

The Arab Spring, Awakening, Rebellion, USA, EU

Etik Beyan

It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

ABD ve AB Özelinde Küresel ve Bölgesel Güçlerin Arap İsyanları Politikalarının Karşılaştırılması

Öz

17 Aralık 2010 yılında, Tunus’ta fitili ateşlenen, kitlesel halk hareketleri, aslında beklenmeyen bir hızla genişlemiş, farklı bölge ve ülkelerde kendisine etki alanı bulmuştur. Kendisine bu denli hızlı yayılma alanı buluna kitlesel halk hareketlerinin, kontrolü ve nereye evrileceği, öncesinden hiçte kolay tahmin edilecek bir durum değildir. Bundan dolayıdır ki olayların başladığı, devam ettiği ve sonrasındaki “tahminler”, “kanaatler” ve “beklentiler” farklılık arz edecektir. Çünkü olayların çıkışında tarihsel, sosyal, psiko-sosyal, ekonomik ve siyasal sebepleri ile sonuçları olacaktır. Bu çalışmamda belgesel kaynak ve litaratür taraması yöntemini kullanarak, başlangıçta “Bahar”, “Uyanış” sonrasında ise “İsyan” olarak tanımlanan kitlesel halk hareketlerini derinlemesine inceleyip, olayların çıkmasında tarihsel, siyasal, sosyal, psiko-sosyal, ekonomik ve siyasi sebeplerin neler olabileceğine değindikten sonra, ABD ve AB özelinde küresel ve bölgesel güçlerin “aktörlerin” Arap İsyanları politikalarının karşılaştırılması incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Arap Baharı, Uyanış, İsyan, ABD, AB

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Kaynakça

• Abdülfettah, S. (2021). “On Yıl Sonra Arap Devrimleri: Geleceği Görme ve Hazırlama Metodları”, (Ed. Ramazan Yıldırım ve Mahmut Alrantisi), Arap Devrimleri Değişim ve Süreklilik, İstanbul: Seta Kitapları: 67-98.
• Aras, B. (2014). “Arap Baharı’nın Jeopolitiği”, Ortadoğu Analiz, Cilt: 6, Sayı: 64, ss. 40-42.
• Ataman, M. ve Demir, G. (2012). “Körfez Ülkelerinin Ortadoğu Politikası ve Arap Baharına Bakışları”, Seta Analiz, https://setav.org/assets/uploads/2022/02/A52Tr.pdf. (Erişim Tarihi: 03.01.2023).
• Avcı, Ü. (2013). “Unutulmaz Protestolar”, Haber Türk, https://www.haberturk.com/yasam/haber/852789-unutulmaz-protestolar. (Erişim Tarihi: 08.01.2023).
• Ayhan, V. (2011). “Bahreyn’de Şubat İntifadası, Dışlanmışların İsyanı”, Ortadoğu Araştırma Merkesiz (ORSAM), https://www.orsam.org.tr/tr/bahreyn-de-subat-intifadasi-dislanmislarin-isyani/. (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
• Ayvaz, M. E. (2019). “Avrupa’nın Suriye Sessizliği”, Kriter, https://kriterdergi.com/dis-politika/avrupanin-suriye-sessizligi. (Erişim Tarihi: 08.02.2023).
• Bayraktar, B. (2020). “Bölgesel Liderlik Arayışı ve Suudi Arabistan: Farklılaşan Tehditler ve Yeni Dış Politika”, Ortadoğu Etütleri, Cilt: 12, Sayı: 1, ss. 16-47.
• Duran, B. (2021). “Arap İsyanlarında On Yılın Muhasebesi ve Türkiye’nin Yeri”, (Ed. Ramazan Yıldırım ve Mahmut Alrantisi), Arap Devrimleri Değişim ve Süreklilik, İstanbul: Seta Kitapları: 15-36.
• Duran, H. ve Özdemir, Ç. (2012). “Türk Dış Politikasına Yansımalarıyla Arap Baharı”, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, ss. 181-198.
• Friedman, G. (2021). “ABD’nin Ortadoğu’dan Çekilmesi Ne Anlama Geliyor”, Independent Türkçe, https://www.indyturk.com/node/383111/d%C3%BCnyadan-sesler/abdnin-ortado%C4%9Fudan-%C3%A7ekilmesi-ne-anlama-geliyor. (Erişim Tarihi: 06.03.2023).
• Göçer, İ. ve Çınar, S. (2015). “Arap Baharının Nedenleri Uluslararası İlişkiler Boyutu ve Türkiye’nin Dış Ticaret ve Turizm Gelirlerine Etkileri”, KAÜ İİBF Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 10, ss. 51-68.
• İHH (2014). “I. Arap-İsrail Savaşı”, https://ihh.org.tr/haber/i-arapisrail-savasi-2325. (Erişim Tarihi: 20.12.2022).
• Köse, T. (2017). “Türkiye-ABD ilişkilerinin “Orta Doğulaşması”“, https://openaccess.ihu.edu.tr/server/api/core/bitstreams/8d9dbe33-12ec-4019-b36e-479b01338ffe/content. (Erişim Tarihi: 01.01.2023).
• Mahalli, H. (2012). Ortadoğu’da Kanlı Bahar, İstanbul: Destek Yayınları.
• Mehmed, A. (2020). “Türkiye Birleşik Arap Emirlikleri İlişkileri”, Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, ss. 76-99.
• Mütercimler, E. (1997). 21. Yüzyıl ve Yüksek Strateji, İstanbul: Erciyes Yayınları
• Orhan, D. D. (2018). “Avrupa Birliği’nin Güney Akdeniz Politikasında Güvenlik-Demokrasi İkilemi: Arap Baharı Sonrası Kurumsal Girişimler”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 24, ss. 44-68.
• Özkan, Ö. F. (2020). “Arap Baharı Sonrası ABD’nin Libya Politikası”, LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, ss. 170-189.
• Rakipoğlu, M (2018). “Suudi Arabistan’ın Yemen’deki İnsan Hakları İhlalleri”, Kriter, https://kriterdergi.com/yazar/mehmet-rakipoglu/suudi-arabistanin-yemendeki-insan-haklari-ihlalleri. (Erişim Tarihi: 11.06.2024).
• Şensoy, S. (2012). “Orta Doğu’daki Son Gelişmeler ve Jeostratejik Manzara”, TASAM Araştırma Merkezi, https://tasam.org/tr-TR/Icerik/4934/orta_dogudaki_son_gelismeler_ve_jeostratejik_manzara. (Erişim Tarihi: 06.01.2022).
• T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı (2022). “Avrupa Birliği’nin Tarihçesi”, https://www.ab.gov.tr/avrupa-birliginin-tarihcesi_105.html. (Erişim Tarihi: 08.01.2023).
• Tan, A. (2021). “Arap Baharına Ne Oldu”, İndependet Türkçe, https://www.indyturk.com/node/295436/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/arap-bahar%C4%B1na-ne-oldu. (Erişim Tarihi: 01.12.2023).
• Tekek, M. (2012). “Arap Baharı ve Nedenleri”, TUİC Akademi, https://www.tuicakademi.org/arap-bahari-ve-nedenleri/. (Erişim Tarihi: 05.03.2022).
• Tepealtı, F. (2020). Avrupa Birliği’nin Göç Politikaları ve Türkiye, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, İstanbul.
• Tunç, H. (2013). “Arap Baharının Gerisindeki Siyasi Yapılanma ve Türkiye” https://www.istanbul.edu.tr/tr/duyuru/arap-baharinin-gerisindeki-siyasi-yapilanma-ve-turkiye-5700640077006E005800710077004B005900670051003100. (Erişim Tarihi: 07.01.2023).
• Yıldırım, R. ve Alrantisi, M. (2021). “Önsöz”, (Ed. Ramazan Yıldırım ve Mahmut Alrantisi), Arap Devrimleri Değişim ve Süreklilik, İstanbul: Seta Kitapları: 9-11.