Orman Biyoçeşitliliğinin Kullanımı: Apis Melifera için Ceratonia Siliqua’nın Ödülü

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 2, 62 - 67, 30.05.2012

Syouf Maha Nizar Haddad

Öz

Giriş:

Bu çalışmada Ürdün’de Ceratonia siliqua L.
Keçiboynuzu bitkisinin nektar miktarı, konsantrasyonu, arı ziyareti belirlenmeye çalışılarak keçiboynuzu bitkisinde arıcılık açısından besin potansiyelinin araştırılmıştır.
Ceataonia siliqua L. Fabaceae ailesinden olup Akdeniz Bölgesinde yeterince yararlanılmayan önemli
bir bitkidir. Çiçekleri küçük olup yeşil-hafifi
kırmızmsı rektedir. Keçiboynuzu meyvesi %46 şeker ve %7 protein ve mineral ve vitaminlerden oluşur. Keçiboynuzu insanlar tarafından besin olarak
kullanılmanın yanında hayvan yeni olarak da geleneksel olarak kullanılmaktadır. Keçiboynuzu şerbeti
Ürdün’de yaygın olarak öğütülmüş keçiboynuzunun
su ile karıştırılıp yapılmakta ve tüketilmektedir. Son
yıllarda tutkal yapımında da kullanılmaktadır. Keçiboynuzu bitkisi ayrıca ilaç ve kozmetik sanayinde
kullanılmaktadır.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışma 26 Eylül- 23 Aralık
2004 tarihlerinde Ürdün’de yapılmıştır. Çalışılan
bölgenin konumu enlem, boylam ve yüksekliği GPS
kullanılarak belirlenmiştir. Toplam 10 erkek ve 10
dişi ağaç işaretlenmiş ve çiçeklenme biyolojisi çalışılarak veriler kaydedilmiştir. Bitkide çiçek parametreleri olarak salkımdaki çiçekler sayılmış, enine ve
boyuna ölçümleri yapılıp cm düşen bireyler sayılarak kaydedilmiştir. Arı ziyareti her çiçek için 10 dk
olarak gözlemlenip kaydedilmişltir. Arı ziyaretinin en
yoğun olduğu zamanlarda genelikle 10:00-12:00
saatleri arasında gözlemler yapılıp bir ziyaret arının
çiçeğin korolla, stigma veya stamene değmesi olarak belirlenmiştir. Çiçeklerin önce içi yani nektarı
boşaltılıp nektar üretimi 24 saat içinde naylon torbalarda 24 saat bekletilen 20 erkek ve dişi çiçekleten
ölçümler yapılarak belirlenmiştir. Bu örnekleme en
az 2 başarılı ölçüm için yapılmıştır. 24 saat içinde
ölçülen nektarın miktarı ve konsantrasyonu belirlenip bitkinin arı için nektar üretimi belirlenmiştir.

Sonuçlar:

Bu çalışmada bal arılarının keçiboynuzundan hem nektar ve hem polen topladığı bir çiçeği 10 dk içinde 2 bal arısının ziyaret ettiği, erkek
ağaçların nektar miktarı ve konsantrasyonu açısından dişi çiçeklerden daha fazla nektar ürettiği ve
ortlama miktar olarak erkek ağaçlarda 17,4ml+9,7
sd ve dişi çiçeklerde 4,25 ml+ 5sd olduğu belirlenmiştir. Bunun için 1ul hassasiyetde mikropipet ve el
rafroktometre kullanılarak çiçeklerdeki üretilen nektar miktarı ve konsantrasyonu belirlenmişltir. Dişi
çiçeklerde daha az üretim olmasının nedeni geç
çiçeklenme periyodundan, dişi çiçeklerden daha
düşük zeminlerde olmasından ve insanları genelde
dişi ağaçlarda stres oluşturmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Genelde keçi
boynuzuerkek çiçeklerde 63.97%± 10.19sd ve dişi
çiçeklerde ise 29.25%±34 sd gibi yüksek üretime
sahiptir. Ayrıca düşük su isteği nedeni keçiboynuzu
bitkisi ağaçlandırma amacı ile kullanılmaya uygun
bir bitkidir.
Bu sonuçlar keçiboynuzunun arılar için önemli bir
besin kaynağı olduğunu, sonbahar gibi besinin kıt
olduğu bir zaman diliminde çiçeklenerek arılara
nektar ve polen sağlaması açısından yararlanılması
gereken bir bitki olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Keçiboynuzu, Ceratonia siliqua

Utılızatıon Of Forest Bıodıversıty: Rewards Of Ceratonıa Sılıqua L. For Apıs Mellıfera

Öz

Plant community of Ceratonia siliqua L. at Wasfi Al-Tal
forest reserve was investigated during 26 September to 23 December 2004 to
asses the utilization of Ceratonia siliqua L (Carob) for Apis mellifera (Honey
bee). Nectar production rate was measured by emptying flowers, covering them
for 24 hours with nylon mesh bags, and then sampling their nectar contents. The
Ceratonia siliqua L. plant showed good results regarding the nectar volume and
concentration and there was good honey bee visitation for pollen and nectar.
Male trees were higher than the female ones regarding nectar volume and
concentration, the mean volume for male trees was 17.4ml±9.7sd whereas, for the
female ones it was only 4.25ml±4.9sd. The mean volume for the nectar
concentration for male trees was 63.97%± 10.19sd whereas, for the female ones
it was only 29.25%±34 sd.

Anahtar Kelimeler

Carob, Ceratonia siliqua

Kaynakça

• Corbet, S.A. Nectar sugar content: estimating standing crop and secretion rate in the field. Apidologie. 34: 1-10
• Esbenshade, H. W. and G. Wilson. 1986. Growing carobs in Astralia Ed. Goddard and Dobson, Vic- toria, Australia.
• Ferguson, I.K. 1980. The pollen morphology of Ceratonia Kew Bull. 35(2):273-277, pls 6-7. Caesalpinioideae).
• Imrrie, F. 1973. The production of fungal protein from carob in Cyprus. J. Sci. Food Agric. 24:639
• International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI).1997. Promoting the conservation and underutilized and neglected crops. 17. Carob tree Ceratonia siliqua L. edt. I. Batlle and J. Tous.79 pps.
• Linskens, H.F. and W. Scholten. 1980. The flower of carob. Portug. Acta Biol. (A) XVIII-4:95-102.
• Louca, A.and Papas. 1973. The effect of different proportions of carob pod meal in the diet on the performance of calves and goats. Anim. prod. : 139-146
• Merwin, M.L.1981. The culture of carob (Ceratonia siliqua) for food, fooder, and fuel in semi-arid environments. International Tree Crops Institute USA Inc., California.
• NAS. 1979. Tropical Legumes: Resources for the Future, pp.109-116. National Academy of
• Science, Washington, DC. USA. Ortiz P.L., M. Arista and S.Talavera.1996. Production denectar y frecuencia de polinizadores en
• Ceratonia siliqua L.(Caesalpiniaceae).Anales del Jard in Botanico de Madrid 54:540-546
• Tucker, S.C. 1992. The developmental basis for sexual
• (Leguminosae: Caesalpinioideae: Cassieae). Am. J. Bot. 79(3):318-327 Ceratonia siliqua Wyatt, R. Broyles, S. B., Derda, G.S.1992.Enviornmental influences on nectar production in milkweeds (Ascelapias syriaca and A. exaltata) Am. J. Bot.79: 636-642.
• Whiteside, L. 1981. The carob cook book. ed.