Bingöl Sulu Şartlarında Yetişen Arı Otunun (Phacelia tanecetifolia Benntham)’na Uygulanan Değişik Sıra Aralığının Bazı Tarımsal Özelliklere ve Arı Merası Olarak Kullanılmasına Etkisi Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2006, Cilt: 06 Sayı: 1, 33 - 38, 27.02.2006

Adil Bakoğlu Mehmet Ali Kutlu

Öz

Bu çalışma, Bingöl sulu şartlarında 2002 yılında arıotunun farklı sıra arası mesafelerinin (40 – 50 – 60 cm) bazı tarımsal karakterler üzerindeki etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada bitki boyu, salkım sayısı/bitki, çiçek sayısı/salkım, çiçek sayısı/m2, arı sayısı/m2, yan dal sayısı/bitki, yaş ve kuru madde verimleri (kg/da) incelenmiştir. Yan dal, yaş ve kuru madde verimi dışında, incelenen tüm özellikler bakımından sıra aralığı arasında farklılıklar örnekleme başlangıcından sonuna kadar istatistik olarak önemli değişiklikler göstermiştir. En yüksek bitki boyu 53.50 cm, salkım sayısı 71.23 adet/bitki, salkımda çiçek sayısı 11.50 adet/bitki, m2’de çiçek sayısı 8982.23 adet/m2, arı sayısı 116 adet/m2 olarak tespit edilmiştir. En yüksek değerler 50 cm sıra aralığında ortaya çıkmıştır. Yan dal sayısı 3.16 adet/bitki, yaş ve kuru madde verimleri 1115.78 ve 305.27 kg/da olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre Bingöl ve çevresinde arı otundan yüksek verim alabilmek için 50 cm sıra aralığı önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Arı Otu, Bitki Boyu, Yan Dal Sayısı, Çiçek Sayısı, Arı Sayısı

A Research on the Effect of Different row Space on Some Agricultural Traits and Use of Bee Foraging in Phacelia (Phacelia tanecetifolia Benntham) Grown under Irrigated Conditions of Bingöl

Öz

This study was carried out to determine the effect of different row spacing (40–50–60 cm) on agricultural traits of Phacelia grown under irrigated conditions of Bingöl in 2002. The experiment were arranged in completely randomized block with three replications. In study plant height, bunch number/plant, bloom number/plant, bloom number/plant, lateral shoots number/plant, fresh and dry matter yields (kg/da) were investigated. All characters which were investigated were statistically significant differences determined among row spacing from beginning samples to ending except for lateral shoot, fresh and dry matter yields. The highest plant height 53.50 cm, bunch number 71.23 number/plant, bloom number per bunch 11.50 number/bunch, bloom number 8982.23 number/m2 , bee number 116.00 number/m2 were determined. The highest results were appeared to 50 cm row spacing. The lateral shoots number 3.16 number/plant, fresh and dry matter yields 1115.78 and 305.27 kg/da were calculated. Acording to results, 50 cm row spacing was recommended to the farmers in Bingöl and surrounding because it can taken to high yield in Phacelia.

Anahtar Kelimeler

Phacelia, Plant Height, Lateral Shoot number, Bloom Number, Bee Number

Kaynakça

• Anonymous, 2002a. T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Bingöl İl Müdürlüğü Kayıtları.
• Anonymous, 2002b. Türkiye İstatistik Yıllığı, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yay. Ankara.
• Bakoğlu, A., 2004. Bingöl ve Elazığ İllerinde Tarımsal Yapı, Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 138-143.
• Bakoğlu, A., Memiş, A, 2002. Farklı Oranlarda Ekilen Adi Fiğ (Vicia sativa L.) ve Arpa (Hordeum vulgare L.) Karışımlarında Tohum Verimi ve Bazı Özelliklerin Belirlenmesi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14 (1), 29-35.
• Bakoğlu, A., Ayçiçek, M.,2005. Bingöl Ekolojik Koşullarıda Bazı Nohut (Cicer Arietinum L.) Çeşitlerinin erim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17 (1), 107-113.
• Cooke, D.A., 1985. The Effect of Resistant Cultivars of Catch Crops on The Hatching of Heterodera schachtii, Ann. Appl. Biol. 106, 111-117. Crane, E.H., 1975. A Comprehensive Survey, Heinemann in Coopration With İnternational Bee Research Association, London, UK; 608.
• Eser, D., 1986. Tarımsal Ekoloji, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. No: 975, Ders Kitap No: 287, 176s.
• Gilbert, L., 2003. What We Knom About İts Suitability As An İnsectary Plant And Cover in The Mid- Atlantic Region, Small Farm Success Project, Sustainable Agricultural Sysmems Lab., USDA, http://www. Research. İnfo/Phacelia
• Goltz, L.H., 1988. Honey And Polen Plants, Prant X Miccellaneous Honey Plants, American Bee Journal, 128 (2), 97-100.
• Gökkuş, A., Bakoğlu, A., Koç, A., 1996. Bazı Adı Fiğ (Vicia sativa L.) Hat ve Çeşitlerinin Erzurum Sulu Şartlarına Adaptasyonu Üzerine Bir Çalışma, Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, 674-678.
• Hickman, J.M., Wratten, S.D., 1996. Use of Phacelia tanacetifolia Strips to Enhance Biolocical Control of Aphids By Hoverfly Larvae in Careal Fields, J. Econ. Entomol. 89, 832-840.
• Jensen, E.S., 1991. Nitrojen Accumulation and Residual Effects of Nitrogen Catch Crop, Acta. Agric. Scand, 41 (4), 333-344.
• Kutlu, M.A., Bakoğlu, A., 2004. Arı Otunun (Fazelya) Bingöl Yöresinde Arı Merası Olarak Kullanılma Olanakları, Teknik Arıcılık Dergisi, 83, 8-10.
• Plancqaert, B., Werry, J., 1990. Agronomic Studies on Chickpea (Cicer arietinum L.) , CHIEAM- Options Mediter, 87-92.
• Richards, I.R., Walace, P.A. and Turner, I.D.S., 1996. A Comparison of Six Cover Crop Types in Terms of Nitrogen Uptake and Effect on Response to Nitrogen By A Subsequent Spring Barley Crop, J. Agric. Sci., 127 (4), 441-449.
• Sağlamtimur, T., Tansı. V. ve Baytekin, H., 1989. Çukurova Koşullarında Kışlık Ara Ürün Olarak Yetiştirilen Cham)’nda Biçim Zamanının Bitki Boyu ve Ot Verimine (Phacelia california Etkisi Üzerinde Bir Araştırma, L., 1998. Growth, Nitrojen Accumulation and Weed Suppression By Fall Cover Crops Following Early Harvest of Vegetables, Hort Sci., 31 (1), 60-63.
• Tansı V., Kumova, U, 1999. Bazı Yembitkilerinin Arı Merası Olarak Kullanılma Olanakları ve Tohum Verim Kalitelerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, Fakültesi Dergisi, 14 (4), 81-90. Üniversitesi Ziraat
• Tansı, V., Sağlamtımur, T., Kumova, U. ve Kızılşimşek, M., 1995. Observation on Phacelia tanacetifolia Bentham As A Food Plant Honey Bees in Sourthen Turkey. APIMONDIA 34th International Apicultural Congress. 15th-19th August, Lausanne, Switzerland, 95, 286.
• Turan, Z.M., 1988. Araştırma ve Deneme Metotları, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları No: 62, 121s.
• Uçar, H., Tansı, V., 1996. Çukurova Koşullarında Farklı Ekim Zamanı ve Sıra Aralığının Arı Otunun (Phacelia tanacetifolia Bentham) Tane Verimi ve Arı Merası Olara Kullanılması Bakımından Etkileri, Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, 415-421.
• Varshney, J.G., 1992. Effect Sowing Dates and Row Spacing on The Yield of Lentil Varieties. Lens Newsletter, 19 (1), 20-21.
• Williams, I.H., Chiristian, D.G. Observation on Phacelia tanacetifolia Bentham (Hydrophyllaceae) As A Food Plant for Honey Bees and Bumble Bees, Journal of Agric. Research, 30 (1), 3-12, 1991.
• Wyland, L.L., Jackson, L.E., Cheney, W.E., Klonsky, K., Koike, S.T. and Kimple, B., 1996. Winter Cover Crops in A Vegetable Cropping System: Impacts of Nitrate Leaching, Soil Water, Crop Yield, Pests and Management Costs, Agric. Eco- Syst. Environm., 59, 1-17.