Onto-teoloji ve Kavramsal Putperestlik

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 2, 247 - 275, 27.12.2024

Bilal Bekalp

https://doi.org/10.51447/uluid.1541164

Öz

Bu çalışma Fransız filozof Luc Marion’nun (1946-), Heidegger’in onto-teoloji kavramından hareketle metafiziğin hem Varlık hem de varolanlar arasındaki ilişkiyi nasıl düşündüğünü ve Tanrı’nın bu düşünceye nasıl dahil edildiğinden hareketle de onto-teolojinin putperestlik içerdiği düşüncesinin haklılığını tartışmaktadır. Marion’a göre her ne kadar felsefe, Tanrı’yı en yüksek ya da mükemmel ve sonsuz varlık olarak ele almış olsa da tam da bu ele alış nedeniyle aslında putperestlik sınırları içine dahil olur. Ona göre bu, Skolastik düşünceden başlamak üzere Heidegger’e kadar süren ve Tanrı’yı metafiziksel bir tasavvur nesnesi olarak gören düşüncenin ortak özelliğidir. Onto-teoloji eleştirisini Hiedegger’den alan Marion, buna rağmen onun da Varlık söz konusu olduğunda putperest bir çizgide kaldığını iddia eder. Varlık, bir varolan aracılığıyla düşünülür ve bu da ontolojik farkı) ifade eder. Marion bu farkın görmezden gelindiğini ifade ederken, Tanrı’nın ölümünün bu durumda bir fırsat yarattığını söyler. Bu da Tanrı’nın onto-teolojik ve putperest eğiliminin ortaya çıkması anlamına gelmektedir. Onto-teoloji eleştirisini Nietzsche ve Heidegger gibi düşünürler üzerinden temellendiren Marion, onto-teolojinin ve putperest eğilimin nedenleri açıklayarak, bundan nasıl kaçınılabileceğine yönelik kendi alternatifini sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Teoloji, Causa Sui, Put, Tanrı'nın Ölümü, Jean-Luc Marion

Onto-theology and Conceptual Idolatry

Öz

This paper discusses French philosopher Luc Marion’s (1946-) idea about Heidegger’s concept of onto-theology, how metaphysics thinks about the relation between Being and beings, and how God is included in this thinking, and the justification for the idea that onto-theology is idolatrous. According to Marion, even though philosophy treats God as the highest or perfect and infinite being, it is precisely because of this treatment that it actually borders on idolatry. According to him, this is a common characteristic of the thought starting from Scholastic thought and continuing until Heidegger, which sees God as an object of metaphysical imagination. Marion, who takes his criticism of onto-theology from Heidegger, nevertheless claims that he, too, remains in an idolatrous line when it comes to Being. Being is thought through a being, and this implies ontological difference. While Marion states that this difference is ignored, he says that God’s death creates an opportunity in this situation. This means that God’s ontotheological and idolatrous disposition is revealed. Basing his critique of onto-theology on thinkers such as Nietzsche and Heidegger, Marion explains the causes of onto-theology and the idolatrous tendency and offers his own alternative on how to avoid it.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Theology, Causa Sui, Idol, Death of God, Jean-Luc Marion.

Kaynakça

• Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı, 10. Basım, 2002.
• Bustan, Smadar. “Givenness and the Orthodox Jew - Aporias in Jean-Luc Marion’s theory of the Saturated Phenomena”. ThéoRèmes [En ligne]. https://doi.org/10.4000/theoremes.63
• Carlson, Thomas A. “Postmetaphisical Theology”. The Cambridge Companion to Postmodern Theology. ed. K. Vanhoozer. 58-75. Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
• Carlson, Thomas A. “Converting the Given into the Seen: Introductory Remarks on Theo-logical and Phenomenological Vision”. Idol and Distance. ed. Jean Luc Marion. New York - London: Fordham University Press, 2001.
• Charlesworth, M. Philosophy and Religion: From Platon to Postmodernism. England: Oneworld Press, 2002.
• Demirhan, Ahmet. “Sofia’sını Arayan ‘Varlık’: Heidegger ve Tanrı”. Heidegger ve Din. ed. Ahmet Demirhan. 11-23. İstanbul: Gelenek Yayınları, 2004.
• G. Guarino, Thomas. Vattimo and Theology. New York: T&T Clark International, 2009.
• Gschwandtner, Christina. Degrees of Givenness: On Saturation in Jean-Luc Marion. Indiana: Indiana University Press, 2014.
• Gschwandtner, Christina M. “Jean-Luc Marion: Phenomenology of Religion”. Continental Philosophy and Philosophy of Religion. ed. Morny Joy. London and New York: Springer, 2011.
• Gschwandtner, Christina M. Marion and Theology. London and New York: Bloomsbury, 2016.
• Han, Xiaoqiang. “Is Being a ‘Screen’ of God?”. Res Cogitans 5 (2008), 86-103.
• Hart, Kevin. Postmodernism: A Beginner’s Guide. Oxford: Oneworld, 2004.
• Heidegger, Martin. Hümanizm Üzerine Mektup. çev. Yusuf Örnek. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 2013.
• Heidegger, Martin. Identity and Difference. çev. Joan Stambaugh. New York: Harper & Row, 1969.
• Heidegger, Martin. “Metafiziğin Onto-teolojik İnşası”. Heidegger ve Teoloji. der. Ahmet Demirhan. 35-48. İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
• Heidegger, Martin. Nietzsche’nin Tanrı Öldü Sözü ve Dünya Resimleri Çağı. çev. Levent Özşar. İstanbul: Asa Kitabevi, 2. Basım, 2001.
• Heidegger, Martin. “Seminare”. Gesamtausgabe. ed. Curd Ochwadt. Frankfurt: Klostermann Vittorio, 15. Basım, 2005.
• Heidegger, Martin. The Basic Problems of Phenomenology. çev. Albert Hofstadter. USA: Indiana University Press: Bloomington & Indianapoli, ts.
• Horner, Robyn. Jean-Luc Marion: ATheo-logical Introduction. England: Ashgate Publishing, 2005.
• Kant, Immanuel. Arı Usun Elştirisi. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2008.
• Küçükalp, Kasım. “Is a Non Metaphysical Religious Thought Possible?.” Ilahiyat Studies 2 (2011), 146-165.
• Marion, Jean Luc. “Çifte Putperestlik”. Heidegger ve Din. ed. Ahmet Demirhan. 69-105. İstanbul: Gelenek Yayınları, 2004.
• Marion, Jean Luc. God Without Being. çev. T. A. Carlson. Chicago: University of Chicago Press, 1991.
• Marion, Jean Luc. Görünürün Kesişimi. çev. Murat Erşen. İstanbul: Monokl Yayınları, 2014.
• Marion, Jean Luc. In Excess – Studies of Saturated Phenomena. çev. Robyn Horner - Vincent Berraud. United-States: Fordham University Press, 2002.
• Marion, Jean Luc. The Idol and Distance. çev. T. A. Carlson. New York: Fordham University Press, 2001.
• Marion, Jean Luc. The Visible and the Revealed. çev. Christina M. Gschwandtner. New York: Fordham University Press, 2008.
• McCaffrey, Enda. The Return of Religion in France. New York: Palgrave, 2009.
• Nietzsche, Friedrich Wilhelm. Güç İstenci. çev. Nilüfer Epçeli. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Nietzsche, Friedrich Wilhelm. Putların Alacakaranlığı ya da Çekiçle Felsefe Nasıl Yapılır? çev. Mustafa Tüzel. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2010.
• Pascal, Blaise. Pensees. çev. A. J. Krailsheimer. England: Penguin Books, 1986.
• Schrijvers, Joeri. “Marion, Levinas, and Heidegger on the question concerning ontotheology”. Continental Philosophy Review 43/2 (2010), 207-239.
• Schrijvers, Joeri. Ontotheological Turnings? The Decentering of the Modern Subject in Recent French Phenomenology. USA: SUNY Press, 2011.
• Varlık, Selami. “Jean-Luc Marion’da Doygun Fenomen ve Yüce”. Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları 33 (Mart 2017), 9-28.
• Vattimo, Gianni. “After Onto-theology: Philosophy between Science and Religion”. Religion After Metaphysics. ed. Mark Wrathall. 29-36. Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
• Vries, Hent de. Philosophy and the Turn to Religion. Baltimore and London: Johns Hopkins University Press, 2019.
• Williams, John Reynold. Heidegger’in Din Felsefesi. çev. Mehmet Türkeri. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı, 2005.
• Wrathall, Mark. “Metaphysics and Onto-theology”. Religion After Metaphysics. ed. Mark Wrathall. England: Cambridge University Press, 2003.