Social Conflict and Religion

Yıl 2010, Cilt: 19 Sayı: 2, 187 - 215, 01.06.2010

Halil Aydınalp

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Sosyal Çatışma ve Din

Öz

Bu makalede, sosyal çatışma ve din ilişkisinin temel kategorilerinden hareketle tasvir edilmesi ve açıklanması hedeflenmektedir. Sosyal çatışma ve din ilişkisi kategorik olarak 5 açıklama seviyesinde incelenmiştir. Birinci seviyede, sosyal çatışma imkânı olarak din kurumunun sosyal işlevleri üzerinde durulmuştur. Dini çatışmanın en net gözlemlenebildiği diğer iki açıklama seviyesi kesişen dini sınırlar ve aynı dini gelenek içindeki çatışmalar olmaktadır. Dini çatışmanın fiili saldırı ve şiddet içeren marjinal yüzü olan dini köktencilik dördüncü açıklama seviyesi olarak kullanılmıştır. Makalede son açıklama seviyesi olarak sekülerleşme ve dini çatışma konusu ele alınmış, sonuç kısmında makalenin genel sonuçlarına yer verilmiştir. Dini gelenekler hem kendi içinde, hem de kendi dışında farklılaşan amaç ve isteklerin yön verdiği karşıtlıklar yaşamakta ve birbirleriyle mücadele etmektedirler. Dini çatışma doktrin açısından bakış açısı ve yorum farklılıkları, sosyal açıdan güç, kaynak ve imtiyaz paylaşımı tarafından beslenmektedir

Anahtar Kelimeler

Çatışma kuramı, din, sosyal çatışma, köktencilik, modernizm

Kaynakça

• Abercrombie, N.-Hill, S.-Turner, B.S., The Dictionary of Sociology, Penguin Books, 1984.
• Annie C. Higgins, “Kharijities-Kwarij”, Encyclopedia of Islam and the Muslim World, Macmillan Reference, New York 2003.
• Arı, Tayyar, Global Politika ve Güney Asya: Keşmir Sorunu ve Nükleer Yarış, 2. Baskı, Alfa, İstanbul 2000.
• Armstrong, Karen, The Battle for God: A History of Fundamentalism, The Random House Publishing, New York 2001.
• Arslantürk, Zeki - Amman, Tayfun, Sosyoloji, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2000.
• Aydınalp, Halil, Din Kurumu Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Gerede’de Dini Hayat, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi S.B.E., Ankara 2003.
• Chris Berzins - Cullen Patrick, “Terrorism and Neo-Medievalism”, Civil War, V.6, I.2, 2003.
• Demir, Ömer-Acar, Mustafa, Sosyal Bilimler Sözlüğü, Vadi Yayınları, Ankara 1997.
• Duncan, G. Mitchell, A New Dictionary of Sociology, Routledge-Kegan Paul, 1979.
• Er, İzzet, Sosyal Gelişme ve İslam, Furkan Yayınları, Bursa 1994.
• Fığlalı, Ethem Ruhi, “Hariciler”, T.D.V. İslam Ansiklopedisi, C.16, İstanbul 1997.
• Fox, Jonathan-Sandler, Shmuel, “The Question of Religion and World Poli- tics”, Terrorism and Political Violence, 17, 2005.
• Freyer, Hans, Din Sosyolojisi, Çev.Turgut Kalpsüz, Ankara Ü. İlahiyat Fakül- tesi Yayınları, Ankara 1964.
• Furseth, Inger- Repstad, Pal, Introduction to the Sociology of Religion: Classi- cal And Contemporary Perspectives, Ashgate Publishing, 2006.
• Glock, Charles Y., “Dindarlığın Boyutları Üzeine”, Çev. M. Emin Köktaş, Din Sosyolojisi, Vadi Yayınları, 2.Bsk., Ankara 1998.
• Güler, İlhami, Politik Teoloji Yazıları, Kitabiyat, Ankara 2002.
• Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, İnsan Yayınları, 3. Bsk., İstanbul 2000.
• Hawting, G. R., “The Significance of the Slogan ‘La Hukma illa Lillah’ and the Referances to the ‘Hudud’ in the Traditions about the Fitna and the Murder of Uthman”, Bulletin of Oriental and African Studies, Univer- sity of London, V.41, N.3, 1978.
• Jary, David and Julia, The Harper Collins Dictionary of Sociology, Harper Collins 1991.
• John Williams, “Khariji”, Encyclopedia of Religion, Ed. Lindsay Jones. V.8., 2nd ed., Macmillan Reference, Detroit 2005.
• Johnstone, L. Ronald, Religion in Society: A Sociology of Religion, Pearson, New Jersey 2004.
• Juergensmeyer, Mark, Terror in the Mind of God: The Global Rise of Religious Violence, University of California Press, 2000.
• Kaygusuz, İsmail, Hasan Sabbah ve Alamut, Su Yayınları, İstanbul 2004.
• Keskin, Y. Mustafa, Değişim Sürecinde Kırsal Kesim Aleviliği: Elazığ Sünköy Örneği, İlahiyat, Ankara 2004.
• Kuran-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Haz. Ali Özek vd., Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1998.
• Legenhausen, Muhammed, Islam and Religious Pluralism, Al-Huda, London 1999.
• Lewis, Bernard, Haşhaşiler, Çev. Ali Aktan, Sebil Yayınları, İstanbul 1995.
• Marx, Karl and Engels, Frediric, The Communist Manifesto, Penguin Books, 1967.
• Marx, Karl, “Preface to A Contribution to the Critique of Political Economy”, Karl Marx and Frediric Engels-Selected Works, V.I., Lawrence and Wishart, London 1962.
• McVeigh, Rory-Sıkkınk, David, “God, Politics, and Protest: Religious Beliefs and the Legitimation of Contentious Tactics”, Social Forces, V.79, N.4, June 2001.
• Meredith, B. McGuire, Religion: The Social Context, Second Edt., Wadsworth, California 1987.
• Mitchell, Clarie, “Catholicism and the construction of communal identity in Northern Ireland”, Irish Journal of Sociology, Vol. 14.1, 2005.
• Nepstad, Sharon Erickson, “Religion, Violence, and Peacemaking”, Journal for the Scientific Study of Religion, C.43, S.3, September 2004.
• Newman, David, “Gush Emunim”, Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa, (Edt.) Philip Mattar, Vol. 2., 2nd ed., Macmillan Re- ference, New York 2004.
• Nordtvedt, Kaia Kathryn, Old bridge in Mostar: A bridge between Muslims and Croats?, M.A., McGill University (Canada), 2007.
• Nsofor, Chukwunulokwu Fyne, Christian-Muslim Relations in a Contemporary Multiethnic, Multireligious Society: Toward Nigerian National Identity, PhD Thesis, Trinity Evangelical Divinity School, 2004.
• Okumuş, Ejder, Toplumsal Değişme ve Din, İnsan Yayınları, İstanbul 2003.
• Özel, Ahmet, İslam ve Terör: Fıkhî Yaklaşım, Küre Yayınları, İstanbul 2004.
• Roberts, A. Keith, Religion in Sociological Perspective
• Roy, Olivier, Globalized Islam: The Search for a New Ummah, Columbia Uni- versity Press, New York 2004.
• Rynhold, Jonathan, “Religion, Postmodernization, and Israeli Approaches to the Conflict with the Palestinians”, Terrorism and Political Violence, 17, 2005.
• Samaila, Nahor Hato, Christian-Muslim Religious Conflicts in Nigeria and their Implications for the Church: A Case Study of Kaduna Religious Crises 1987--2000, PhD Thesis, Asbury Theological Seminary, 2008.
• Sprinzak, Ehud, “Three Models of Religious Violance: Jewish Fund amenta- lism in Israel”, Fundamentasim and the State, Ed. Martin E. Marty- R. Scott Appleby, Chicago 1993.
• The Old Testamnet, The Holy Bible, Zondervan, Michigian 2002.
• Toft, Monica Duffy, “Getting Religion: The Puzzling Case of Islam” Internatio- nal Security V.31, N.4, Spring 2007.
• Turan, Osman, Türk Cihan Hakimiyeti Mefküresi Tarihi I-II, Boğaziçi Yayınla- rı, 13.bsk., İstanbul 2000.
• Uçar, Ramazan, Sosyolojik Açıdan Alevilik-Bektaşilik: Antalya Abdal Musa Tekkesi, Aziz Andaç Yayınları, Ankara 2006.
• Ülgener, F. Sabri, İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, Der Yayın- ları, İstanbul 1981.
• ……….., Zihniyet ve Din, İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlakı, Der Yayınları, İstanbul 1981.
• …………, Zihniyet, Aydınlar ve İzmler, Mayaş Yayınları, Ankara 1983.
• Wach, Joachim, Din Sosyolojisi, İfav Yayınları, İstanbul 1995.
• Wald, D. Kenneth, and Shye, Samuel, “Interreligious Conflict in Israel: The Group Basis of Conflicting Visions”, Political Behavior, Vol. 16, No. 1, March 1994.
• Wallece, Ruth A.-Wolf, Alison, Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Çev. Leyla El- burz-Rami Ayaz, Punto Yayıncılık, İzmir 2004.
• Weber, Max, Protestan Ahlakı ve Kapitalizm Ruhu, Çev. Zeynep Aruoba, Hill Yayınları, İstanbul 1997.
• Wiktorowicz, Quintan – Kaltner, John, “Killing in the Name of Islam Al- Qaeda's Justification for September 11,” Middle East Policy, Summer 2003, Volume 10, Issue 2.
• Woll, John O., “Salafıyah,” Encyclopedia of Islam and the Muslim World, Ed. Richard C. Martin, Volume 2, 2 vols., Macmillan Reference, New York 2004.
• Zeidan, David, “Typical Elements of Fundamentalist Islamic and Christian Theocentric Worldviews”, Islam and Christian-Muslim Relations, C.13, S.2, April 2002.
• http://www.ihh.org.tr/Kesmir-de-3-Yilda-4-BiK.76+M5b82d8d7272.0.html, 02.07.09.