İslami Arap Şiiri ve Hz. Peygamber

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1, 61 - 88, 01.01.2009

Mehmet Yalar

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

İslami Arap Şiiri ve Hz. Peygamber

Öz

Bu çalışmada, genelde Arap edebiyatında özelde de Arap şiirinde önemli bir yeri olan İslamî Arap şirinin geçmişten günümüze nasıl bir seyir izlediğini ortaya koymak üzere önce ortaya çıkışı ve tanımı üzerinde durulmuştur. Ardından İslamî Arap şiiriyle ilgili görüşler ortaya konulduktan sonra Hz. Peygamber’in İslamî Arap şiirinin teşekkülündeki yeri kapsamında bu şiire bakışı, şiire yüklediği misyon ve Arapların şiirle olan güçlü duygusal bağları açıklanmıştır. Devamla tema olarak Hz. Peygamber’in bu şiirdeki yeri, tarihsel ve duygusal nedenleri ışığında ele alınmıştır. Çalışma, zaman içerisinde ortaya çıkan bediiyât ve nazirelere özetle değinildikten sonra, sonuç bölümüyle bitirilmiştir

Anahtar Kelimeler

İslamî Arap Şiiri, Hz. Peygamber, Bediiyât, Nazireler

Kaynakça

• Ahmed el-İskenderî, Ahmed Emîn, ‘Alî el-Cârim, ‘Abdulazîz el-Bişrî, Ahmed Dayf, el-Mufassal fî târîhi’l-edebi’l-‘Arabî, (takdim; Hassân Hallâk), Beyrut, 1414/1994.
• Abdulbakî, Muhammed Fuâd, el-Lu’lu’u ve’l-mercân fî ma’t-tefaka ‘aleyhi’ş-şeyhân, (I-III), Kahire, ts.
• Akkâd, Abbâs Mahmud, Yes’elûneke, Beyrut, ts.
• Altunci, Muhammed, el-Mu’cemu’l-mufassal fi’l-edeb, (I-II), Beyrut, 1419/1999.
• Askalânî, Şihabuddin Ahmed b. Hacer, el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe, (I-VIII), Beyrut
• Askerî Ebû hilâl, el-Hasen b. Abdillah, Kitâbu’s-sinâ‘ateyn, (Thk. Alî Muhammed el-Becâvî Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim), Kahire, ts.
• ‘Azmî Sukker, Mu‘cemu’ş-şu‘arâ fî târîhi’Taberî, Beyrut, 1419/1999.
• Behbîtî, Necîb Muhammed, Târîhu’ş-şi‘ri’l-‘Arabî hattâ âhiri’l-karni’s- sâlisi’l-hicrî, Kazablanka, 1422/2001.
• Blachére, Régis, Histoire de la Littérature Arabe (Târîhu’l-edebi’l- ‘Arabî), Çev. İbrahim el-Kîlânî, Beyrut-Dimaşk, 1419/1998.
• Buharî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmi‘u’s-sahîh, (I- VIII), Dâru’t-tıbâati’l‘âmire, İstanbul, ts.
• Bustânî, Butrus, Dâiretu’l-ma‘ârif, (I-IX), Beyrut, ts.
• Bustânî, Butrus, Udebâu’l-‘Arab fi’l-câhiliyye ve sadri’l-İslâm,(I-IV), Beyrut, 1989.
• Câhız, Ebû ‘Usmân ‘Amr b. Bahr, el-Beyân ve’t-tebyîn, (I-IV), Beyrut, ts.
• Cubûrî, Kâmil Suleymân, Mu‘cemu’-şu‘arâ, (I-VI), Beyrut, 1424/2003.
• Cumahî, Muhammed b. Sellâm, Tabakâtu’ş-şu‘arâ, Beyrut, ts.
• Dîneverî, Ebû Muhammed Abdullah b. Muslim b. Kuteybe, el-Ma‘ârif, Beyrut, 1390/1970.
• Ebşîhî, Şihâbuddîn Ahmed, el-mutatraf fî kulli fennin mustazraf, (I-II), Kahire, 1302
• el-Muncid fi’l-a‘lâm, Beyrut, 1986.
• Emîl Bedî‘ Ya‘kûb, Mişal ‘Asî, el-Mu‘cemu’l-mufassal fi’lluga ve’l-edeb, (I-II), Beyrut, 1987.
• Halebî, Ali b. Burhaniddîn, İnsânu’l-‘uyûn fî sîreti’l-Emîni’l-Me’mûn, (I-III), y.y., 1320.
• Hassân b. Sâbit, Divan, (Thk. Velîd Arafat), (I-II), Beyrut, 1974.
• Hût, Mahmûd Selîm, el-Mitolocya ‘inde’l-‘Arab, Beyrut, 1983.
• İbn ‘Abdi Rabbih, Ahmed b. Muhammed, el-‘İkdu’l-ferîd, (I-VI), Kahire, 1385/1965
• İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddime, Beyrut, 1900.
• İbn Hişâm, Sîre, (I-IV), Kahire, 1375/1955.
• İbn İshâk, Muhammed b. Seyyâr, Kitabu’l-mubtede’ ve’l-meb‘as ve’l- magâzî, (Thk. Muhammed Hamîdullah), Konya, 1401/1981.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘azîm, (I-IV), Beyrut, ts.
• İbn Sa‘d, Muhammed, et-Tabakâtu’l-Kubrâ, (I-IX),Beyrut, ts.
• İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali, el-Muntazam fî târîhi’l- umemi ve’l-mulûk, (Thk. Muhammed Abdulkadir ‘Atâ, Mustafa Abdulkadir ‘Atâ), (I-XVIII), Beyrut, 1412/1992.
• Kabbîş, Ahmed, Târîhu’ş-şi‘ri’l-‘Arabiyyi’l-hadîs, Dimaşk, 1971.
• Kâlî, Ebû Ali İsmail b. el-Kâsim, el-Emâlî, (I-II), Beyrut, ts.
• Kayrevânî, Ebû ‘Alî el-Hasen İbn Reşîk, el-‘Umde fî sınâ‘ati’ş-şi‘r ve nakdih, (Thk. Muhammed Muhyiddîn Abdulhamîd), (I-II), Beyrut, 1401/1981.
• Kılıç, Hulusi, “Bedîiyyât”, DİA, İstabul, 1992.
• Komisyon, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, (I-VII), İstanbul, 1986.
• Kureşî, Ebû Zeyd Muhammed b. Ebi’l-Hattâb, Cemheretu eş‘âri’l- ‘Arab, Beyrut, 1424/2003.
• Ma‘rûf, Nâyif, el-Edebu’l-İslâmî fî ‘ahdi’n-nubuvveti ve hilâfeti’r- râşidîn, Beyrut, 1410/1990.
• Merzubânî, Ebû ‘Ubeydillâh Muhammed b. ‘İmrân, el-Muvaşşah, (Thk. ‘Alî Muhammed el-Becâvî), Kahire, ts.
• Merzubânî, Mu‘cemu’ş-şu‘arâ, Beyrut, 1425/2005.
• Mostarlı Cabizâde, Ali Fehmi, Husnu’s-sahâbe fî şerhi eş‘âri’s- sahâbe, (I-III), İstanbul, 1324/1906.
• Mubârek, Zekî, el-Muvâzene beyne’ş-şu‘arâ, Mısır, 1393/1973.
• Muberred, Ebu’l-‘Abbâs Muhammed b. Yezîd, el-Kâmil, (Ta’lik: Muhammed Ebulfadl İbrahim), (I-IV), Kahire, ts.
• Mukâtil b. Suleymân, Tefsîru Mukâtil b. Suleymân, (Thk. Ahmed Ferîd) (I-II), Beyrut, 1424/2003.
• Nâcî, Hilâl, Bedî’iyyâtu’l-Asârî’nin mukaddimesi, Bağdat, 1397/1977.
• Nallino, Karlo Alfonso, Târîhu’l-âdâbi’l-‘Arabiyye mine’l-câhiliyye hattâ ‘asri Benî Umeyye, Kahire, 1954.
• Nâsif, Mansur Ali, et-Tâsu’l-câmi‘u li’l-usûl, (I-V), Beyrut, 1381/1966.
• Nebhânî, Yûsuf, el-Mecmû‘atu’n-nebhâniyye fi’l-medâihi’n-nebeviyye, (I-IV), Beyrut., 1320.
• Nedvî, Muhammed er-Râbî‘, Târîhu’l-edebi’l-‘Arabî el-‘asru’l-İslâmî, Beyrut, 4123/2002.
• Râfiî, Mustafa Sâdık, Târîhu âdâbi’l-‘Arab, (I-III), Beyrut, 1421/2000.
• Sendûbî, Hasen, Ahbâru’n-nevâbiğ ve âsâruhum fi’l-câhiliyyeti ve sadri’l-İslâm, Beyrut, 1416/1996.
• Serkis, Yusuf İlyan, Mu’cemu’l-matbû‘âti’l-‘Arabiyye ve’l-mu‘arraba, (I-II), Beyrut, 1346/1928.
• Şenkîtî, Ahmed b. el-Emîn, Şerhu’l-mu‘allakâti’l-‘aşr ve ahbâru şu‘arâihâ, Beyrut, 1428/2007.
• Şerbînî, Muhammed b. Ahmed el-Hatîb, es-Sirâcu’l-munîr, (I-IV), Beyrut, ts.
• Şevkî, Ahmed, eş-Şevkiyyât, (I-IV), Beyrut, 1404/1884.
• Şukrî Feysal, Tetavvuru’l-gazel beyne’l-câhiliyye ve’l-İslâm, Beyrut, 1986.
• Tanûs, Vuheyb, Nusûs muhtare mine’l-edebi’l-islamî ve’l-emevî, Halep, 1416/1996.
• Vâkıdî, Muhammed b. ‘Umar, Kitâbu’l-magâzî, (I-III), Beyrut, 1404/1984.
• Zerkeşî, Bedruddîn Muhammed, el-İcâbe li îrâdi mâ istedrekethu Aişetu ‘ala’s-sahabe, Beyrut-Dimaşk, 1405/1985.
• Zevzenî, Ebû ‘Abdillah el-Huseyn b. Ahmed, Şerhu’l-mu‘allakâti’s- seb‘, Beyrut, 1382/1963.
• Zeydân, Corci, Târîhu âdâbi’l-lugati’l-‘Arabiyye, (Murâca‘a ve ta‘lik: Şevkî Dayf), (I-IV), Kahire, ts.