Emevîlerin Irak Siyaseti

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1, 103 - 128, 01.01.2009

Adem Apak

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Emevîlerin Irak Siyaseti

Öz

Emeviler devleti, başkenti Dımaşk olan dünyanın beşinci büyük imparatorluğudur. İlk halife Muaviye, yönetim sürecini iç problemlerle ve genişleme hareketleriyle tamamladı. Nitekim Kuzey Afrika’da ve Orta Asya’da hakimiyet kurdu. Ancak onun halifeliğinin başlangıcında Irak’ta Hz. Ali’nin torunlarının yönetimde hak sahibi olduğunu inananlar tarafından Hucr b. Adi liderliğinde bir isyan başlatıldı. Bu sebeple Muaviye Irak üzerine şiddet uygulamayı adet edinen Ziyad b. Ebu Süfyan’ı vali tayin etti. Muaviye’nin halefleri de Irak üzerine onun şiddet politikasını sürdürdüler. Ubeydullah b. Ziyad, Haccac b. Yusuf ve Halid b. Abdullah Irak’ta yönetim muhaliflerine karşı mücadele eden en meşhur idarecilerdir. Bununla birlikte Emevîler devleti Iraklıların desteğini alan Abbâsî hanedanı tarafından yıkılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muaviye b. Ebû Süfyan, Irak, Kufe, Basra, Dımaşk, Ziyad b. Ebu Süfyan, Haccac b. Yusuf, Ubeydullah b. Ziyad, Halid b. Abdullah

Kaynakça

• Aycan, İrfan, Saltanata Giden Yolda Muaviye b. Ebî Süfyan, Ankara 1990.
• Belâzürî, Ebû’l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir (279/892), Ensâb, IV, (thk. İhsan Abbas), Beyrut 1979
• ………, Futûhu’l-Buldân, (thk. Abdullah Enis et-Tabbâ-Ömer Enis et- Tabbâ), Beyrut 1987.
• Dineverî, Ebû Hanîfe Ahmed b. Dâvûd (282/895), el-Ahbâru’t-Tıvâl, (nşr. Ömer Faruk Tabbâ), Beyrut ts. (Dâru’l-Erkam).
• Dûrî, Abdülaziz, İlk Dönem İslâm Tarihi, (çev. Hayrettin Yücesoy), İstanbul 1991.
• Ebû Mihnef, Lut b. Yahya (157/773-774) Maktelü’l-İmam el-Hüseyn, (thk. Hasen Abullah Ebû Salih), ? 1997.
• Fığlalı, E. Ruhi, İmamiyye Şiası, İstanbul, 1984.
• Halife b. Hayyât, Tarih, (thk. Süheyl Zekkâr), I-II, Beyrut 1993.
• İbn Abdilhakem, Ebu’l-Kasım Abdurrahman b. Abdillah (257/870), el-Halîfetü’l-Adil Ömer İbnü’l-Abdilaziz Hâmisu’l-Hulefâi’r- Râşidîn, (thk. Ahmed Ubeyd), Kahire 1994.
• İbn Abdirabbih, Ebû Ömer b. Ahmed b. Muhammed (327/939), Kitabu Ikdi’l-Ferîd, I-VII, Kâhire 1965.
• İbn Asâkir, Ebu’l-Kâsım Sikâtüddin Ali b. Hasan, Tarihu Medineti Dımaşk, (thk, Ali Şîrî), I-LXXVIII, Beyrut 1997.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail (774/1372), el-Bidâye ve’n-Nihâye, I-XIV, Beyrut-Riyad ts. (Mektebetü’l-Meârif--Mektebetü’n-Nasr).
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim (276/889), el- İmâme ve’s-Siyâse, (thk. Tâhâ Muhammed Zeynî), I-II, Kâhire 1967.
• İbn Sa‘d, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim (230/845), et- Tabakâtü’l-Kübrâ, I-VIII, Beyrut ts. (Dâru Sâdır).
• İbnü’l-Cevzî, Ebû’l-Ferec Abdurrahman b. Ali (597/1201), Sîretu ve Menâkıbu Ömer b.Abdülaziz el-Halîfetü’z-Zâhid, (thk. Nâim Zerzûr), Beyrut 1984.
• ………, el-Muntazam fî Tarihi’l-Ümem ve’l-Mülûk, (thk. Muhammed Abdülkadir Atâ-Mustafa Abdülkadir Atâ), I-XVIII, Beyrut 1992.
• İbnü'l-Esîr, İzzüddin Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed (630-1232), el- Kâmil fi’t-Tarih, I-IX, Beyrut 1986.
• Mes'ûdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Hüseyn b. Ali (345/956), Mürûcü'z-Zeheb, I-IV, (thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid), Mısır 1964.
• Nerşâhî, Ebû Bekr Muhammed b. Ca’fer (348/959), Tarihu Buhara, (trb. ve thk. Emin Abdülmecid Bedevî-Nasrullah Mübeşterih Tırazî), Kahire ts. (Dâru’l-Mearif).
• Ömer Ferruh, Tarihu Sadri’l-İslâm ve’d-Devleti’l-Ümeviyye, Beyrut 1976.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr (310/922), Tarihu’l-Ümem ve’l-Mülûk, (thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim), I-XI, Beyrut ts. (Dâru’s-Süveydân).
• Ya‘kûbî, Ahmed b. Ebî Ya‘kûb el-Abbâsî, (284/897), Tarih, I-II, Beyrut 1960.
• Yâkût el-Hamevî, Şihabüddin Yakut b. Abdullah (626/1229), Mu‘cemu’l-Buldân, I-V, Beyrut 1975.