Üsküp’te Müslümanlar: Dînî ve Etnik Kimlik Bağlamında Sosyolojik Bir İnceleme

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1, 591 - 608, 01.01.2009

Enes İdriz Enver Uysal

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Üsküp’te Müslümanlar: Dînî ve Etnik Kimlik Bağlamında Sosyolojik Bir İnceleme

Öz

Üsküp, 1991 yılında Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti’nden ayrılıp bağımsızlığını kazanan Makedonya Cumhuriyeti’nin başkentidir. Balkanların en eski şehirlerinden biri olup, bölgede gerek coğrafî konumu, gerekse demografik yapısı ve kültürel zenginliği itibariyle büyük öneme sahiptir. Farklı etnik kökene ve kültürlere mensup milletleri barındırması bakımından adeta Balkanların minyatürü görünümündedir. Bu etnik ve kültürel farklılıklar, tarih boyunca bazen kültürel bir zenginlik olarak algılanmış, bölge sakinlerinin barış ve hoşgörü ortamı içinde yaşamasına zemin hazırlamış, bazen de bir ayrılık ve farklılık unsuru olarak kabul edilip sancılı süreçlerin yaşanmasına yol açmıştır. Geçen asra ve yakın dönemlere bakıldığında her iki yansımanın da örneklerini bulmak mümkündür. Her hâlükârda bölgenin barındırdığı bu renkli ve zengin etnik yapının bölge için büyük bir değer ve zenginlik olduğunu söylemek mümkündür. Bölge, kendi kaderine bırakıldığında ve dışarıdan müdâhaleler olmadığında bu renkliliği her zaman bir kültürel zenginlik olarak kullanmasını bilmiştir

Anahtar Kelimeler

Üsküp, Toplumsal Sorunlar, Dinî Kimlik, Etnik Kimlik

Kaynakça

• Bilgin, Nuri, Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, Ege Yayınları, İzmir 1994.
• Bilgin, Vejdi, Fakih ve Toplum, İz Yayınları, İstanbul 2003.
• Bottomore, T. B., Toplumbilim (Çev. Ünsal Oskay), Der Yayınları, İstanbul ts Trs.
• Emiroğlu, Hüseyin, “Soğuk Savaş Sonrası Balkanlar’da Şiddetin Kaynağı: Tarihsel Argümanlardan Konjonktürel Gelişmeler”, Hikmet Dergisi, Sayı:7, Gostivar 2006.
• Güngör, Erol, Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınları, İstanbul 2006.
• Halimi, Mehmet, “Toponimet si Deshmi e Autoktonise se Populsise Shqiptare ne Maqedoni”, (Uluslararası Sempozyum Bildirileri içinde), Shkup 1994.
• Hamzaoğlu, Yusuf, Balkan Türklüğü (Araştırma, İncelemeler, Makedonya, Sırbistan, Hırvatistan), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Türk Dünyası Edebiyatı, Ankara 2000.
• Hoca, Nazif, İslâm Ansiklopedisi “Üsküp” mad., Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, c.XIII, Ankara 1986.
• İdriz, Enes, Üsküp’te Yaşayan Müslüman Toplulukların Değerler Dünyası Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2007.
• İnaç, Hüsamettin, Türkiye’nin Kimlik Problemleri, Adres Yayınları, Ankara 2005.
• Komisyon, İslâm i Muslimani u Bosna i Hercegovini Editör: Abdur- rahman Hukiç, Saraevo 1977.
• Kraja, Hafız Ali, A Duhet Feja, Furkan Yayınları, Üsküp 1999.
• Kurtkan, Amiran, Türk Milletinin Manevi Değerleri, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1977.
• Makedonci Muslimani, Kulturno Nauçni Manifestacii na Makedoncite Muslimani, Skopje 1984.
• Makedonija- Brojki i Fakti, Zavod za statistika na RM., Skopje 1996.
• Musai, Musa, Balkan Müslümanlarında Din-Kimlik Bütünleşmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), M.Ü. Sosyal Bilimler Enstütüsü, İstanbul 2004.
• Naselenie-spored vitalnite, etniçkite, obrazovanite i ekonomskite belezi (Popis na naselenieto, domakinstvata, stanovite i zemjodelskite stopanstva vo R.M), 1994 godina, Kniga II. Skopje 1996.
• Neziri, Reyhan, Kalkandelen ve Civarında Dînî Ve Sosyal Hayat (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2002.
• Pirraku, Muhammed, “Shqiptarsia e Shkupit sipas Argumenteve Historike”, (Uluslararası Sempozyum Bildirileri içinde), Shkup 1994.
• Reuter, Jens, “Shqiptaret ne Jugoslavi” (Çev. Nestor Nepravishta), Botimpex Yayınları, Tirane 2003.
• Somuncuoğlu, Tuğrul, Makedonya Ülke Profili, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, Ankara 2006.
• Statovci, Drita, “Dukurit Etnografike- İdentitet Kombetar i Shqiptareve te Makedonise”, (Uluslar arası Sempozyum Bildirileri içinde), Shkup 1994.
• Taştan, Abdulvahap, Kimlik ve Din, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri 1996.