Kırgızistan: Dinlerin Müsabaka Alanı

Yıl 2008, Cilt: 17 Sayı: 2, 233 - 252, 01.06.2008

Salih Pay

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Kırgızistan: Dinlerin Müsabaka Alanı

Öz

Bu araştırma başta Hıristiyanlık olmak üzere yayılma amacı güden çeşitli din ve dinî akımların hedef haline getirdikleri Kırgızistan’ı dinî durumu açısından tanıtmayı amaçlamaktadır. Ülkede Hıristiyanlığın farklı mezheplerine mensup misyonerler ile Hindular, Budistler, Krişnacılar, Maharişiler, Ateşperestler, Satanistler, Bahaîler vb. gruplar yoğun dini propaganda faaliyeti içindedirler. Kırgızistan’ın diğer Türk cumhuriyetlerinde olduğu gibi Sovyetler Birliği döneminde ateist propagandaya maruz kalması halkı dinî bilgi ve uygulamalar açısından oldukça zayıflatmıştır. Buna ek olarak ülkenin ekonomik sıkıntılar içinde bulunması da, Kırgızistan’ı bu tür faaliyetler karşısında savunmasız bırakmıştır

Anahtar Kelimeler

Orta Asya, Türkistan, Türk Cumhuriyetleri, Kırgızistan, Din, Misyonerlik

Kaynakça

• Akiner, Shirin, “'The Politicisation of Islam in Postsoviet Central Asia”, Religion, State and Society, c.31, sy.2, 2003, ss.97-122.
• Anderson, John, “Social, Political, and Institutional Constraints on Religious Pluralism in Central Asia”, Journal of Contemporary Religion, c. 17, sy. 2, 2002, ss. 181-196.
• Arık, Betül, İdil-Ural Bölgesinde Yaşayan Türklere Yönelik Dini Etkileme ve Eritme Faaliyetleri, Yüksek Lisans Tezi, AÜ SBE, Ankara 1999.
• Aslanova, Sevinç, Krişnacılık ve Azerbaycan’daki Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, AÜ SBE, Ankara 2000.
• Bayzan, Ali Rıza, Küresel Vaftiz Misyoner Örgütlerin Türkiye ve Türk Cumhuriyetlerini Hıristiyanlaştırma Operasyonu, İstanbul 2004.
• Chotaeva, Cholpon, “The Ethnic And Religious Situation in Kyrgyzstan”, Central Asia and the Caucasus, c. 33, 2005, ss. 64–71.
• Erdem, Mustafa, “Misyonerlik ve Kırgızistan’da Misyoner Faaliyetler”, Dinî Araştırmalar, Ocak-Nisan 1999, c. 1, sy. 3, ss. 5–42.
• Erol, Mehmet Seyfettin, "Orta Asya ve Kafkaslarda Mistik-Hüma- nistik Güç Oyunu: Misyonerlik Faaliyetleri”, Stratejik Analiz Aylık Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, c. 1, sy. 10, Şubat 2001, ss. 5-17.
• Erşahin, Seyfettin, “Sovyet Türkistan’ında İslâm ve Dindarlık”, İslâmi Araştırmalar Dergisi, c. 11, sy. 1-2, 1998, ss. 127-137.
• ---------, Seyfettin, “Türkistan’da Misyonerlik Faaliyetleri (Kırgızistan Örneği)”, Diyanet İlmi Dergi, c. 34, sy. 3, Temmuz-Ağustos- Eylül 1998, ss. 95–114
• Fletcher, Joseph F.- Sergeyev, Boris, “Islam and Intolerance in Central Asia: The Case of Kyrgyzstan”, Europe-Asia Studies, c. 54, sy. 2., Mart 2002, ss. 251–275.
• Froese, Paul, “After Atheism: An Analysis of Religious Monopolies in the Post-Communist World”, Sociology of Religion, c. 65, sy. 1, 2004, ss. 57–75.
• Gökgöz, Saime Selenga, İslâm Karşıtı Misyon Hareketi: Yevfimiy Aleksandroviç Malov, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara 2003.
• Hanciles, Jehu J., “Transformations within Global Christianity and the Western Missionary Enterprise”, Mission Focus, c. 14, Indiana 2006, ss. 4–27.
• Jehovah’s Witnesses, Interactive Map of the Worldwide Work, http://www.ilabmedia.com/service_year/, 26.02.2008.
• Karakozuev, Mirtemir, Oş’daki Misyoner Evangelistler, Mezuniyet Tezi, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan 2001.
• Khodarkovsky, Michael, “Not by Word Alone: Missionary Policies and Religious Conversion in Early Modern Russia”, Comparative Studies in Society and History, c. 38, sy. 2, Nisan 1996, ss. 267–293.
• Kutlu, Sönmez, "Sovyet Sonrası Dönemde Türkistan'da Misyoloji ve İnkültürasyon (Kırgızistan örneği)", Dinler Tarihi Araştırmaları – III Hıristiyanlı Dünü, Bugünü ve Geleceği, Ankara 2002, ss. 435–446.
• Küçükoğlu, Bayram, Misyonerlik Faaliyetleri ve Türk Dünyasına Yönelik Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü SBE, Gebze 2003.
• Lee, Ji Hyun, Türkiye’de Misyonerlik: Güney Koreli Protestan Misyonerlerin Faaliyetleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi SBE, Ankara 2004.
• Love, Rick, “Discipling All Muslim Peoples in the Twenty-First Century”, International Journal of Frontier Missions, c. 17, sy. 4, Kış 2000, ss. 6–12.
• Matveeva, Anna, “The Islamist Challenge in Post-Soviet Eurasia”, Political Islam and Conflicts in Russia and Central Asia, ed. Lena Johnson - Murad Esenov, The Swedish Institute of International Affairs, Conference Papers (24), 1999, http://www.ca- c.org/dataeng/04.matveeva.shtml, 02.03.2008. Mission Atlas Project Kyrgyzstan SnapShot, s.13, http://www.worldmap.org/maps/other/profiles/kyrgyzstan/ KyrgyzstanProfile.pdf, 24.03.2008.
• Murzakhalilov, Kanatbek, “Proselytism in Kyrgyzstan”, Central Asia and the Caucasus: Journal of Social and Political Studies, c. 25, sy. 1, 2004, http://www.ca-c.org/journal/2004-01- eng/11.murprimen.shtml, 03.03.2008.
• Murzaraimoğlu, Bakıt, Kırgızistan’da Misyonerlik Faaliyetleri, Mezuniyet Tezi, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan 1998.
• ---------, Bakıt, Bağımsızlık Sonrası Kırgızistan’da Faaliyet Gösteren Hıristiyan Kökenli Misyoner Gruplar, Yüksek Lisans Tezi, AÜ SBE, Ankara 2000.
• ---------, Bakıt, Baptizm ve Kırgızistan’da Baptist Faaliyetler, Doktora Tezi, AÜ SBE, Ankara 2003.
• Norbayeva, Rauza, Din İşleriyle Sorumlu Devlet Acentesinin Faaliyeti, Mezuniyet Tezi, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Oş/Kırgızistan 1998.
• Özdenoğlu, Selda, Kırgız Cumhuriyeti, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Temmuz 2005, http://www.tika.gov.tr/ Dosyalar/K%C4%B1rg%C4%B1zistan.doc, 15.03.2008. Pelkmans, Mathijs,
• “Asymmetries on the ‘Religious Market’ in
• Kyrgyzstan”, The Postsocialist Religious Question: Faith and
• power in Central Asia and East-Central Europe, ed. Chris
• Hann vd., Münster 2006, ss. 29–46. (Asymmetries…)
• ---------, “Culture’ as a Tool and an Obstacle: Missionary Encounters in Anthropological Institute, c. 13, sy. 4, Aralık 2007, ss. 881- 899. (Culture’ as a...) Journal of the Royal
• Ro’i, Yaacov, “The Task of Creating the Soviet Man: ‘Atheistic Propaganda’ in the Soviet Muslim Areas”, Soviet Studies, c. 36, sy. 1, Ocak 1984, ss. 26–44.
• Rotar, Igor, “Kyrgyzstan: Religious Freedom Survey”, F18News, 7 Ocak 2004, http://www.forum18.org/ Archive.php?article _id=222, 10.03.2008.
• Uluslararası Din Özgürlüğü Raporları, (Erişim tarihleri 10.03.2008)
• Yılı: “Kyrgyz Republic” U.S. Department of State Annual Report on International Religious Freedom for 1999: Kyrgyz Republic, http://www.state.gov/www/global/human_rights/irf/irf_rpt/ 1999/irf_kyrgyzre99.html.
• Yılı: “Kyrgyz Republic” 2000 Annual Report on International Religious Freedom: Kyrgyz Republic, http://www.state.gov/ www/global/human_rights/irf/irf_rpt/irf_kyrgyzre.html.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, Annual Report On International Religious Freedom 2001, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2001/, http://www.state.gov/documents/organization/9001.pdf; “Kyrgyzstan”, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2001/5598.htm.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, International Religious Freedom Report 2002, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2002/13943.htm.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, International Religious Freedom Report 2003, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2003/27209.htm.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, International Religious Freedom Report 2004, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2004/35464.htm.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, International Religious Freedom Report 2005, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2005/51562.htm.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, International Religious Freedom Report 2006, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71389.htm.
• Yılı: “Kyrgyzstan”, International Religious Freedom Report 2007, http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90230.htm.
• Voronina, Elena – Sasykbaeva, Asiya, “Challenges to Religious Freedom in Kyrgyzstan”, Social Economy And Law Journal, Yaz publisher.pl?filename=EV-SE-06-03-1.html, 24.03.2008.
• Wheeler, G. E., “Soviet Policy in Central Asia”, International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944-), c. 31, sy. 3, Temmuz 1955, ss. 317–326.
• Yusipova, Mileuşa, İdil-Ural Bölgesinde Hıristiyanlığın Yayılması Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, AÜ SBE, Ankara 2003.
• Yüce, Mehmet, “Kırgızistan'da Misyonerlik Faaliyetleri”, Dünya Gündemi, 30 Nisan 2006, http://caganturker.blogcu.com/ 1088495/, 21.03.2008.