Jung’cu Arketip Teorisi Bağlamında Tasavvufî Öykülerin Değerlendirilmesi: Sîmurg Örneği

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 1, 77 - 96, 01.01.2007

İbrahim Gürses

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Jung’cu Arketip Teorisi Bağlamında Tasavvufî Öykülerin Değerlendirilmesi: Sîmurg Örneği

Öz

Carl Gustav Jung’un kurduğu Analitik psikolojinin en orijinal tarafı kolektif bilinçdışı (collective unconscious) ve içeriğindeki arketiplerdir. Bu arketiplerin en önemlilerinden biri de aşama arketipidir. Buna kahraman arketipi (hero archetype) veya monomitos da denir. Bu arketipe daha çok masallarda, rüyalarda veya edebiyat ürünlerinde rastlanır. Kahraman yurdundan yola çıkar ve uzak bir ülkeye varır. Yol boyunca başından birçok macera geçer ve sonunda bir ödül alarak ülkesine döner. Döndüğünde ise o artık çok değişmiştir. Uzaktan getirdiği ödül ise sosyo-ekonomik ve psikolojik açıdan değişimi sembolize etmektedir. Aslında kahramanın gittiği bu esrarengiz ülke kendi bilinçaltıdır. Böyle bir öykü Attar’ın Mantıt al- Tayr adlı eserinde anlatılmaktadır. Bu öykü bu makalede Jungian arketipler açısından özellikle de kahraman arketipi açısından değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Analitik Psikoloji, Kolektif Bilinçdışı, Arketip, Mistisizm