Comparative Evaluation of the Summer Quran Courses Books The Textbooks of Religious Learning and Activity in Terms of Proficiency

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 1, 297 - 329, 25.06.2020

Amine Nuriye Çıtırık Zeki Salih Zengin

Öz

In 2016-2017, the Presidency of Religious Affairs prepared courses books entitled “The Textbooks of Religious Learning and Activity (RL&A)” to be read in the 7-14 age groups during the summer Qur'an courses. Firstly, to determine the level of proficiency of the books, the developmental characteristics of 7-14 year-old children were determined. Then, RL&A was evaluated in the direction of the questions of Subject Area Course Book Assessment (SACBA). Afterwards, it was compared with the Religious Learning Book 1-2-3 that learned in previous years. In addition to that, comparing with the Religion Culture and Moral Knowledge (RCMN) 4-5-6-7-8, class textbooks, which were also taught in formal education institutions for the same purposes, were done. In addition, comparing with elective textbooks that Islam 1-2 and Hz. Muhammad’s life books were done. When assessed RL&A book according to questions of SACBA, it was concluded that it was sufficient. Compared to Religious Learning Book 1-2-3, it is determined that physical design is inadequate, improvement in visual design, educational design and curriculum are partially lacking. Compared to the RCMN 4-5-6-7-8 textbooks and elective textbooks, it was found that there were some deficiencies in physical, visual and educational designs and that the curriculum should be renewed.

Anahtar Kelimeler

Education, Religious Education, The Textbooks of Religious Learning and Activity, Physical Design, Visual Design, Educational Design.

Yaz Kur’an Kursları Dinimi Öğreniyorum ve Etkinlik Kitabım Ders Kitaplarının Yeterlilik Açısından Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığınca 2016-2017 yılında yaz Kur’an kurslarında 7-14 yaş gurubuna okutulmak üzere Dinimi Öğreniyorum ve Etkinlik Kitabım (DÖ&EK) isimli ders kitapları hazır-lanmıştır. Öncelikle söz konusu kitapların yeterlilik düzeyini belirlemek için kitabın muhatabı olan 7-14 yaş çocuğunun gelişim özellikleri belirlendi. Sonrasında DÖ&EK hazırladığımız Konu Alanı Ders Kitabı Değerlendirme (KADKD) soruları doğrultusunda değerlendirildi. Daha sonrasında, DÖ&EK önceki yıllarda yaz Kur’an kurslarında okutulan Dinimi Öğreni-yorum 1-2-3 (DÖ1-2-3), örgün eğitim kurumlarında okutulan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4-5-6-7-8. sınıf ders kitapları (DKAB 4-8) ve seçmeli Temel Dini Bilgiler İslam 1-2 ve Hz. Muhammed’in Hayatı (seçmeli ders kitapları) ile biçim, içerik ve müfredat yönünden karşılaştırıldı. DÖ&EK KADKD sorularına göre değerlendirildiğinde kısmen yeterli olduğu görüldü. DÖ1-2-3 ile karşılaştırıldığında, fiziksel tasarım konusunda eksikliklerin olduğu, görsel tasarımında iyileşme, eğitsel tasarım ve müfredat konusunda ise kısmen eksikliklerin olduğu belirlendi. DKAB 4-5-6-7-8 ders kitapları ve seçmeli ders kitapları ile karşılaştırıldığında fiziksel, görsel ve eğitsel tasarımlarda bazı eksikliklerinin olduğu ve müfredat konusunda yeniliğe gidilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldı.

Anahtar Kelimeler

: Eğitim, Din Eğitimi, Dinimi Öğreniyorum ve Etkinlik Kitabım, Fiziksel Tasarım, Görsel Tasarım, Eğitsel Tasarım

Kaynakça

• Ablak, Selman. “ Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Biçimsel Özellikleri”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler. Ed. Bülent Akbaba. 52-77. Ankara: Pe-gem Akademi, 2013.
• Alpan, Gülgün Bangır. Ders Kitaplarındaki Grafik Tasarımın Öğrenci Başarısına ve Derse İlişkin Tutumlarına Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004.
• Ay, Mehmet Emin. Çocuklarımıza Allah’ı Nasıl Anlatalım?. İstanbul: Timaş Yayıları, 2007.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Ailede Din Eğitimi”. Din eğitimi El Kitabı. Ed. Recai Doğan - Remziye Ege. 287-313. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Başaran, İbrahim Ethem. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005.
• Bilgin, Beyza - Selçuk, Mualla. Din Öğretimi. Ankara: Gün Yayıncılık, 1999.
• Binbaşıoğlu, Cavit. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Yargıcı Matbaası, 1995.
• Cüceloğlu, Doğan. İçimizdeki Çocuk. İstanbul: Remzi Kitapevi, 1998.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. “Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü”. Erişim: 5 Mayıs 2018. http://www2.diyanet.gov.tr/EgitimHizmetleriGenelMudurlugu/Sayfalar/KuranKursuOgretimProgrami.aspx
• Erdoğan, Halide Nur Özüdoğru. “ Ergenlik Döneminin Dini ve Toplumsal Gelişimi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14/1 (2014), 153-165.
• Ertürk, Selahattin. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan, 1998.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2003.
• Işıkdoğan, Davut – Korukçu, Âdem. “Yaz Kur’an Kurslarında Kur Sistemi ve Kur'an Kursu Öğreticilerinin Bu Sisteme Bakışı”. AÜİFD 49/1 (2008), 201-221.
• Karaca, Faruk. Dini Gelişim Teorileri. İstanbul: Dem Yayınları, 2007.
• Kaya, Zeki. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayınları, 2006.
• Kaymakcan, Recep. Seçmeli Din Eğitimi Dersleri İnceleme ve Değerlendirme Raporu. Anka-ra: Dem, 2013.
• Kılavuz, Akif - Yılmaz, Hüseyin. “Örgün ve Yaygın Eğitimde Öğrenenlerin İhtiyaçla-rı Doğrultusunda Din Eğitimi ve Öğretimi”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2009), 123-139.
• Koç, Ahmet. “Okul Yaşı Çocuklarının Ailede Din Eğitimi”. İstanbul Üniversitesi İlahi-yat Fakültesi Dergisi 17 (2008), 145-176.
• Korkmaz, Mehmet. “Kur’an Kurslarında Din Eğitimi”. Din Eğitimi El Kitabı. Ed. Recai Doğan -Remziye Ege. 339-367. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Kula, Mustafa Naci. Ergenlerde Kimlik Bunalımı ve Din Eğitiminin Etkisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1986.
• Mehmedoğlu, Yurdagül. Okul Öncesi Çocuklarda Dini Duygunun Gelişimi Ve Eğitimi. (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005.
• Milli Eğitim Bakanlığı. “Tebliğ”. Erişim: 12 Kasım 2018. http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/64-2000.
• Özdemir, Mustafa. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin DKAB Dersle-rinde Öğretim Materyali Hazırlama ve Kullanma Durumu. Sivas: Cumhuriyet Üniver-sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Özeri, Zeynep Nezahat. Okul Öncesi Din ve Ahlak Eğitimi. İstanbul: Dem, 2004.
• Piaget, Jean. Zekâ Psikolojisi. Çev. İsmail Hakkı Yılmaz, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2016.
• Rüstem Şahinbaş. “Piaget’e Göre Bilişsel Gelişim Dönemleri”. Erişim: 16 Ağustos 2017. https//rustemşahinbaş.wordpress.com
• Selçuk, Mualla. Çocuğun Eğitiminde Dini Motifler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,1990.
• Şimşek, Eyüp. “Çocukluk Dönemi Dini Gelişim Özellikleri ve Din Eğitimi”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/1 (2004), 207-220.
• Tonga, Deniz - Aksoy, Bülent. “Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Ölçme ve Değerlendirme”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler. Ed. Bülent Akbaba. 431-454. Ankara: Pegem Akademi, 2013.
• Tosun, Cemal - Doğan, Recai – Korkmaz, Ayşe. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu. Ankara: Nobel Dağıtım, 2001.
• Türk, Esra. “Çocukluk Döneminde Duygusal Gelişim ve Din Eğitimi”. Marife Dergisi 14/3 (Kış 2014), 143-158.
• Usta, Ertuğrul. “Ders Kitaplarında Yenilikler”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavu-zu. Ed. Leyla Küçükahmet. 68-74. Ankara: Nobel Dağıtım, 2011.
• Yavuzer, Haluk. Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2001.
• Yelken, Tuğba Yanara. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık, 2015.
• Yeşilbursa, Cahit- Sabancı, Osman - Hamarat, Ercenk. “Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler. Ed.Bülent Akbaba. 146-203. Ankara: Pegem Akademi, 2013.