Manevi Danışmanlığın Felsefi Temelleri Bağlamında Stoa Ahlak Öğretisi

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 2, 529 - 558, 26.12.2020

Emel Güvenç

Öz

Bu çalışmada Stoik ahlak öğretisinin insanın ruhsal sağaltımı üzerine olası katkıları, manevi danışmanlık alanı bağlamında ele alınmaktadır. Makale boyunca, kendilik bilin-ci, ölüm, mutluluk getirici özelliğiyle erdem, arzuların sınırlandırılması, acıyla baş etme yöntemleri, ruhsal dinginlik, kozmopolitist yaklaşım, doğaya uygun yaşama, kader inancı, şimdi ve burada olma, acıya ilişkin rasyonel düşünebilme, insana dair iyicil yak-laşım gibi konular üzerine Stoik filozofların düşünceleri açımlanmaktadır. Bu doğrultu-da bireylerin manevi inançlarının onlarda bir değişim motivasyonu olarak etkinleştiri-lebileceği kabulünden hareketle Stoik metinlerin manevi danışmanlık açısından bir kaynak olarak ele alınmasının imkânı tartışılmaktadır. Bu makalede günümüz Türki-ye’sinde kurumsallaşma yolunda olan manevi danışmanlık alanından çok daha önceleri Stoa Okulu’nun kendine has yöntemlerle yürüttüğü insana rehberlik edici uygulamala-rın olduğu öne sürülmektedir ve ağırlıklı olarak son dönem Stoacılığı üzerinde durul-maktadır. Bu bağlamda felsefenin sosyal hayattaki yeri, insana dair sorunların temelden halledilmesine ilişkin getirdiği çözümler irdelenmektedir. Stoik düşün evreninde olduk-ça önemli yere sahip olan doğaya uygun eyleme, erdem eksenli yaşama, çeşitli manevi egzersizlerle yol alma gibi temel prensipler aracılığıyla bulunan bu çözümler manevi danışmanlık alanı için de umut vericidir.

Anahtar Kelimeler

Felsefe, Manevi Danışmanlık, Stoa Ahlak Öğretisi, Doğaya Uygun Yaşama, Erdem, Kader, Ölüm, Mutluluk

Stoic Moral Doctrine in the Context of the Philosophical Basis of Spiritual Counseling

Öz

In this study, the possible contributions of the Stoic moral doctrine on the mental hea-ling of people are discussed in the context of spiritual counseling. Throughout the article, the Stoic philosophers will focus on issues such as self-consciousness, death, virtue, limitation of desires, methods of coping with pain, spiritual serenity, cosmopoli-tan approach, living in accordance with nature, belief in fate, being here and now, ratio-nal thinking about pain, benevolent approach to human beings. In this direction, star-ting from the acceptance that the spiritual beliefs of individuals can be activated as a motivation for change, the possibility of considering Stoic texts as a source of spiritual counseling is discussed. In this article, it is argued that the Stoa School had guiding practices that it carried out with its own methods and the emphasis is on recent stoi-cism. In this context, the place of philosophy in social life and the solutions it brings to solve human problems from the ground up are examined. It is promising for this spiri-tual counseling field, which has basic principles such as action in accordance with nature, life based on virtue, and progress with various spiritual exercises, which have a very important place in the universe of stoic thought.

Anahtar Kelimeler

Philosophy, Spiritual Counseling, Stoic Moral Teachings, Life in Accord with Nature, Virtue, Fate, Death, Happiness

Kaynakça

• Akdemir, Müslim. İnsan Felsefesi. İstanbul: Sentez Yayıncılık, 2016.
• American Association of Pastoral Counsellors. Erişim:13.3.2020.
• www.acpe.edu /ACPE/ Psychothe-rapy/Psychotherapy.aspx?ssid=74&NavPtypeld=116/1.
• Arslan, Ahmet. İlkçağ Felsefe Tarihi 4. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayın-ları, 4. Basım, 2008.
• Arslan, Ahmet. Felsefeye Giriş. Ankara: Adres Yayınları, 15. Basım, 2011.
• Aster, Ernst Von. İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi. çev. Vural Okur. İstanbul: İm Yayınları, 2005.
• Aurelius, Marcus. Kendime Düşünceler. çev. Y. Emre Ceren. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Basım, 2018.
• Ayten, Ali (ed.). Manevi Danışmanlık ve Rehberlik 1. İstanbul: Dem Yayınları, 2. Basım, 2018.
• Brun Jean. Stoa Felsefesi. çev. Medar Atıcı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.
• Cebeci, Suat. “Bir Din Öğretimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik”. Değerler Eğitimi Dergisi 8/19 (Haziran 2010), 53-69.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. Ankara: Ekin Yayınları, 1996.
• Cicero. Tanrıların Doğası. çev. Çiğdem Menzilcioğlu. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2012.
• Çağlar, Ahmet Faruk. Stoacı Oikeiosis Öğretisi. İstanbul: İstanbul Medeniyet Üni-versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Çağrıcı, Mustafa. “Şükür”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim 5 Ma-yıs 2020. https//islamansiklopedisi.org.tr/şükür
• Doğan, Mebrure. “Hastane Örneği Üzerinden Manevî Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/2 (Aralık 2017), 1267-1304. DOI: 10.18505/cuid.347681
• Epiktetos. İçsel Huzur İyi Yaşamın Kapısını Açar. çev. Cengiz Erengil. İstanbul: Beta Kitap, 2018.
• Epiktetos. Düşünceler ve Sohbetler. çev. Burhan Toprak, İstanbul: İnkılap Kitabe-vi, 2010.
• Ferraiolo, William . “Robertson Donald, The Philosophy of Cognitive Behavioural Therapy (CBT): Stoic Philosophy as Rational and Cognitive Psychotherapy”. The Journal of Value Inquiry 45 (May 2011), 239-243. https://doi.org/10.1007/s10790-011-9269-x
• Foucault, Mıchel - Gutman Huck - H. Hutton Patrıck. Kendini Bilmek. çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Om Yayıncılık, 1999.
• Goethe, Johann Wolfgang Von. Genç Werther’in Acıları. çev. Nihat Ülner. İstanbul: Can Yayınları, 25. Basım, 2017.
• Gökberk, Macit. Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Yayınları, 1996.
• Hadot, Pierre. İlkçağ Felsefesi Nedir? çev. Muna Cedden. Ankara: Dost Kitabevi, 2. Basım, 2017.
• Hadot, Pierre. Ruhani Alıştırmalar ve Antik Felsefe. çev. Kübra Gürkan. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2012.
• Hançerlioğlu, Orhan. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1979.
• Hökelekli, Hayati. “Kendini Bilmek ve Kendini Kontrol Etmek”. Dem Dergi 1/1 (Ağustos 2017), 69-75.
• Harward, M. A. “Early Stoics”.Harward, “Early Stoics”, The Australasian Journal of Psychology and Philosophy 8/4 (17 Jan. 2008), 271-289. https://doi.org/10.1080/00048403008541329, 283.
• Jaspers, Karl. Felsefi İnanç. çev. Akın Kanat. İzmir: İlya Yayınları, 2. Basım, 2003.
• Karataş, Kasım – Baloğlu Mustafa. “Tevekkülün Psikolojik Yansımaları”. Çukuro-va Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (Haziran 2020), 110-118. DOI: 10.30627/cuilah.545806
• Kruger, Arnold MSW. “Counseling and Philosophy: A Personal Existential View”. American Journal of Pastoral Counseling 6/1 (15 July 2010), 51-62. https://doi.org/10.1300/J062v06n01-04.
• Leartios, Diogenes. Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. çev. Candan Şentuna. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 9. Baskı, 2003.
• Lenoır, Frédéric. Mutluluk Üstüne Felsefi Bir Yolculuk. çev. Atakan Altınörs. İstan-bul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2. Basım, 2016.
• Mengüşoğlu, Takiyettin. Felsefeye Giriş. İstanbul: Remzi Kitabevi, 7. Basım, 1958.
• Merter, Mustafa. Dokuz Yüz Katlı İnsan. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 15. Basım, 2016.
• Explorefaith.org. “Lifeliness: Exploring Life Issue”. Erişim 13 Mart 2020. http://www.explorefaith.org/pastoral_counseling.html
• Schopenhauer, Arthur. Hayatın Anlamı. çev. Ahmet Aydoğan. İstanbul: Say Ya-yınları, 7. Basım, 2017.
• Seneca. Bilgenin Sarsılmazlığı Üzerine.- çev. C. Cengiz Çevik. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım, 2018.
• Söylev, Ömer Faruk. “Dini Danışma ve Rehberliğin Temel Kavramları ve Tarihi Arka Planı Üzerine Bir Değerlendirme”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/1, 255-296. ( 2017) DOI: 10.18505/cuid.286648
• Sponville, Andre Comte vd. Mutluluğun En Güzel Tarihi, çev. Saadet Özen. İstan-bul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 4. Basım, 2016.
• Sponville, Andre Comte. Felsefeyi Takdimimdir. çev. Seza Yılancıoğlu. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınları, 2006.
• Still, Arthur - Windy Dryden. “The Place of Ratıonalıty ın Stoıcısm and REBT”. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy 17/3 (September 1999), 43-164. DOI: 10.1023/A:1023050427199
• Stempsey, William E. “A New Stoic: The Wise Patient”, Journal of Medicine and Philosophy: A Forum for Bioethics and philosophy of Medicine 29/4 (January 2004) 451-472. https://doi.org/10.1080/03605310490503542
• Streets, Frederick j. “Love: A philosophy of pastoral care and counselling”. Ver-bum et Ecclesia 35/2 (August 2014), 1-11. http://dx.doi. org/10.4102/ve.v35i2.1323
• Tillich, Paul. Olmak Cesareti. çev. F. Cihan Dansuk. İstanbul: Okyanus Yayınları, 2. Basım, 2014.
• Uğurlu, Havva Sinem. “Dinî Danışmanlık Eğitimi: Amerika Örneği”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/5 (Kasım 2017) 2522-2545.