A Comparative Approach to the Problem of Evil from a Theological and Philosophical Perspective

Yıl 2018, , 65 - 84, 31.07.2018

Metin Özdemir

https://doi.org/10.5281/zenodo.1488618

Öz

The problem of evil is the common problem of both philosophy and theology. Philosophers and kalām scholars have developed a theodicy/defense of divine justice that is in keeping with their understanding of religion, paradigms and methodologies. They have tried to explain and make sense of the evil in the world in accordance with their theories of creation. For this reason, both sides show serious differences in both metaphysical and moral evil. Philosophers have drifted away from rational thought on the topic of metaphysical evil as they have stuck to emanation theory based on fictional assumptions, yet have taken an exceptionally rational path towards moral evil. Kalām scholars, on the other hand, have never been able to disentangle themselves from turning both the matter of natural and moral evil into a metaphysical problem. The truth is that this problem will be more resolvable when it is evaluated together with the laws of universe, testing process and the belief of hereafter. In order to be able to see their point of departure and rational basis in this subject, we have tried to present this article in a comparative manner with the main lines.

Anahtar Kelimeler

Kalām, Philosophy, Theology, The Problem of evil, Rationality, Moral and Metaphysical Evil

Kötülük Problemine Felsefi ve Kelâmî Açıdan Mukayeseli Bir Yaklaşım

Öz

Kötülük meselesi, hem felsefenin hem de teolojinin ortak problemidir. Filozoflar ve teologlar bu konuda kendi din anlayışlarına, paradigmalarına ve metodolojilerine uygun bir teodise / ilahi adalet savunusu geliştirmişlerdir. Onlar dünyadaki kötülük olgusunu kendi yaratılış teorilerine uygun olarak izah etmeye ve anlamlandırmaya çalışmışlardır. Bu nedenle her iki taraf da hem metafizik hem de ahlaki kötülük konusunda ciddi ayrılıklar göstermektedirler. Filozoflar, tabii kötülük konusunda, kurgusal varsayımlara dayalı sudur nazariyesine bağlı kaldıklarından rasyonellikten uzaklaşmış; ancak ahlaki kötülükler konusunda son derece rasyonel bir yol izlemişlerdir. Buna karşılık kelamcılar ise hem tabii hem de ahlaki kötülük konusunu metafiziksel bir sorun haline dönüştürmekten kurtulamamışlardır. Hakikat şu ki bu sorun, evrende işleyen yasalar, imtihan süreci ve ahiret inancı ile birlikte değerlendirildiğinde daha makul bir çözüm imkânına kavuşacaktır.Söz konusu ayrılık noktalarını ve onların rasyonel temellerini görebilmek için, bu makalemizde konuyu ana hatlarıyla mukayeseli bir şekilde sunmaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Kelâm, Felsefe, Teoloji, Kötülük Problemi, Rasyonel, Ahlakî ve Metafizik Kötülük

Kaynakça

• Abd al-Rahman Umaya. Beirut: s.n.,1989.
• al-Ashʿarī, Abū al-Ḥasan. Maqālāt al-Islāmīyīn. Ed. Muḥammad Muḥyī al-Dīn ʻAbd al-Ḥamīd. Cairo: s.n., 1969.
• al-Bākıllānī, Abū Bakr Muhammad b. Tayyib b. Muhammad. el-Inṣāf. Ed. Imād al-dīn Ahmad Haydar. Beirut: s.n.,1987.
• Dughaym, Samih. Falsafat al-qadar fī fikr al-Muʿtazila. Beirut: s.n., 1985.
• Emiroğlu, İbrahim. Ana Hatlarıyla Klasik Mantık. Istanbul: s.n., 1999.
• Fahri, Macit. İslam Felsefesi Tarihi. Istanbul: s.n.,1987.
• al-Fārābī, Abū Nasr. al-Madīna al-fādila. Trans. Nafiz Danısman. Ankara: Milli Egitim Bakanlığı, 2011.
• al-Fārābī, Abū Nasr. Farabî’nin Üç Eseri. Trans. Hüseyin Atay, Ankara: s.n.,1974.
• Ibn al-Humām. al-Musāyara fī ilm al-Kalām. Egypt: s.n., 1317.
• Ibn Miskawayh. Tahzīb al-Akhlaq. Ed. Ibn al-Khatib. Cairo: s.n., 1398.
• Ibn Sīnā. al-Ilahiyyāt min Kitāb al-Shifā. Trans. Ekrem Demirli - Osman Türker. Istanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2011.
• Ibn Sīnā. Risaleler. Translayed by Alparslan Açıkgenç - Hayri Kırbaşoğlu. Ankara: s.n., 2004.
• al-Julaynid, Muhammad as-Sayyid. Qaḍiyyat al-khayr wa al-sharr fī al-fikr al-Islāmī: uṣūluhā al-naẓariyya, jawānibuhā al-taṭbīqiyya, dirāsa ʿilmiyya li masʾūliyyat al-insān fī al-islām. Cidde: s.n., 1981.
• al-Jurjānī, al-Sayyid Sharīf. Kitāb at-Taʿrīfāt. Ed. Abd al-Munīm al-Hafnī. s.l.: Dār al-Rushd, 1991.
• al-Jurjānī, al-Sayyid Sharīf. Sharh ̣al-Mawāqif fī ʻilm al-Kalām. Trans. Ömer Türker. Istanbul: Turkiye Yazma Eserler Kurumu, 2015.
• Kahraman, Abdullah (ed). İhvân-ı Safâ Risâleleri. Istanbul: Ayrıntı Publications, 2012.
• Kaya, Mahmut. Felsefe Metinleri. Istanbul: s.n., 2003.
• al-Māturīdī, Abū Mansūr. Kitâbu’t-Tevhid Tercümesi. Trans. Bekir Topaloğlu, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2002.
• al-Māturīdī, Abū Mansūr. Ta’vilāt al-Qur’ān. Ed. Ahmet Vanlıoğlu. Istanbul: Mizan Publications, 2005.
• al-Nasafī, Abu’l-Muʿīn, Kitāb al-Tamhīd. Ed. Cībullah Hasan Ahmad. Egypt: s.n., 1986.
• Özdemir, Metin. “Mâturîdî’nin Kötülük Problemine Yaklasımı”. Mâturîdî’nin Düşünce Dünyası. Ed. Şaban Ali Düzgün. Ankara: Kultür ve Turizm Bakanlığı, 2011.
• Özdemir, Metin. İslam Düşüncesinde Kötülük Problemi. İstanbul: Kaknüs Publications., 2014.
• Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, Abū l-Ḥasan ʿAbd al-Jabbār b. Aḥmad al-Hamadhānī. Al-Muḥīṭ bi-l- taklīf. Ed. Sayyid al-Azmī. Egypt: s.n., nd.
• Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, Abū l-Ḥasan ʿAbd al-Jabbār b. Aḥmad al-Hamadhānī. Sharh al-Uṣūl al-khamsa. Trans. İlyas Çelebi. Istanbul: s.n., 2013.
• Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, Abū l-Ḥasan ʿAbd al-Jabbār b. Aḥmad al-Hamadhānī. al-Mughnī fī abwāb al-tawḥīd wa-l-ʿad. Ed. Ahmad Fuād al-Ahvānī. Egypt: s.n., 1962.
• Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, Abū l-Ḥasan ʿAbd al-Jabbār b. Aḥmad al-Hamadhānī. “al-Mukhtaṣar fī uṣūl al-dīn”, Rasāʾil al-ʿadl wa-l-tawḥīd. Ed. Muḥammad ʿImāra. Cairo: s.n., 1971.
• al-Shahristānī, Abu’l-Fath Abd al-Karīm. al-Milel wa al-niḥal. Ed. Muhammad Sayyid Ghaylānī. Beirut: s.n., ts.
• al-Shahristānī, Abu’l-Fath Abd al-Karīm. Nihāyāt al-Aqdām. s.l.: Maktabatu al-Saqafa al-Dīniyye, nd.
• Sharif, M.M. İslam Düşüncesi Tarihi. Istanbul: s.n., 1990.
• Subhi, Ahmad Mahmud. al-İmām al-Mujtahid Yahya b. Hamza ve ārāuhu al-Kalāmiyye. s.l.: Menshūrāt al-Asr al-Hadīs, 1990.
• al-Taftāzānī, Saʻd-al-Dīn ʻUmar. Sharḥ al-Maqāṣid: Maqāṣid fī ʻilm al-kalām. Ed.
• Tahānāwī, Muhammād b. Aʿlā. Kashshaf istilahāt al-funūn. Beirut: s.n., nd.