Bir Sūfī’nin Hadis Yorumu: Raf’u’l-Yedeyn Hadisi - İbn Arabî Örneği

Yıl 2019, , 121 - 132, 26.08.2019

Mehmet Ayhan

https://doi.org/10.5281/zenodo.3355742

Öz

Bu makalede İbn Arabî’nin bir hadisi anlama ve yorumlaması ele alınmıştır. İbn Arabī’nin raf‘ul-yedeyn/namazda ellerin kaldırılması hadisine bakış açısı meşhur eseri el-Fütūhātü’l-Mekkiyye adlı eseri ekseninde izah edilmiştir. İbn Arabī, hadisi yorumlarken fıkıh ve hadisin yanında tasavvuf ilmini ve özel yöntemlerini de işin içine katmaktadır. Onun diğer bilginlerden farklı olarak bir hadisi izah ederken bu üç sacayağını birlikte kullandığı ve bu üç ilmi mezcederek külli bir bakış açısıyla meseleye yaklaştığı görülmektedir. İbn Arabī’nin özel rivāyet metotlarından ve tasavvufī bilgi kaynaklarından olan rüyanın işlevi bir hadis yorumu özelinde nazara verilmektedir. İbn Arabī, hadisi rüya yoluyla alırken aynı zamanda hadis kaynaklardaki yerini ve durumunu belirtmektedir. Bunların yanında ilgili hadisleri kritiğe tabi tutarak çeşitli sonuçlara ulaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Fıkıh, Tasavvuf, İbn Arabî, Namaz, Ellerin Kaldırılması, Futūḥāt, Yorum

A Sufi’s Interpretation of Ḥadīth: The Case of Ibn ʿArabī and the Ḥadīths about Holding up the hands during the prayer (Raf‘ al-yadain)

Öz

This paper studies the understanding and interpretation of a specific ḥadīth by Muhy al-dīn Ibn ʿArabī . His view on the ḥadīthabout ‘holding up the hands during ṣalāh(raf‘ al-yadain)’ is explained in the light of his well-known book, Futūḥāt al-Makkiyya. Besides the general knowledge and terminology of fiqhand ḥadīth, Ibn ʿArabī also utilized his unique methods and methodologies of taṣawwufto interpret the ḥadīth. It is concluded that in interpretation of a ḥadīth, Ibn ʿArabī differed from other scholars as he skillfully used these three areas of knowledge (fiqh, ḥadīth, and taṣawwuf) as a trivet and by synthesizing these three sciences, he approached to the issue in a comprehensive way. The dreams, one of Ibn ʿArabī’s special methods and one of Sufism’s wisdom sources, are presented within the context of the interpretation of ḥadīth. While Ibn ʿArabī was inspired the ḥadīthby a dream, he also stated its place and status in ḥadīth sources. Moreover, he derived several conclusions by critically reviewing the related ḥadīths.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Fiqh, Ṣufism, Ibn ʿArabī, Futūḥāt, Futūḥāt, Futūḥāt, Prayer, Holding up the hands, Interpretation

Kaynakça

• Azîmabâdî, Ebu’t-Tayyib Şemsü’l-hak. Avnu’l-ma’bûd şerhu Sunen-i Abu Davud. Nşr. İşraf Sıdkî Muhammed Cemîl el-Attâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1415/1995.
• Begavî, Hüseyin b. Mes’ûd. Şerhu’s-sünne. Thk. Şuayb el-Arnaut, Muhammed Züheyr Şâvîş. 16 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1403/1983.
• Bukhari, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. 8 Cilt. İstanbul: 1981.
• Bukhari, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail. Jilau'l-ayneyn bi-takhriji rivayati'l-Bukhari fî jüz'i raf’il-yadain. Haz. Abu Muhammed Bedrüddinşah Raşidî Sindî.
• Beyrut: Müessesetü'l-Kütübi's-Sekafiye, 1989.
• Bukhari, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail. Kitâbü Raf’il-yadain fi’s-Salah. Haz. Bediuddin Raşidi Sindî. Beyrut: Daru Ibn Hazm, 1416/1996.
• Chittick, William. Varolmanın boyutları. Trc. Turan Koç. İstanbul: İnsan Yayınları, 1997.
• Dârekutnî, Ali b. Umar. Sunen. Ta‘lik, Şemsü’l-Hak Azîmâbâdî. 4 Cilt Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsü’l-‘Arabî, 1413/1993.
• Güler, Zekeriya. Zâhirî Muhaddislerle Hanefî Fakihleri Arasındaki Münakaşalar Ve İhtilaf Sebepleri. Ankara: TDV Yayınları, 1997.
• Ibn Abdilber. İhtilafu akvâli Mâlik ve ashâbuhu. Thk. Hamid Muhammed Lahmer, Mikloş Muranyi. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 2003.
• Ibn Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî b. Muhammed el-‘Arabî el-Hâtemî et-Tâî el-Endelüsî. el-Futûhâtu’l-Mekkiyye. 4 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
• Ibn Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî b. Muhammed. el-Futûhâtü’l-Mekkiyye. Thk. Osman Yahya. 14 Cilt. Mısır: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Amme li’l-Kitâb el- Mektebetü’l-Arabiyye, 1405/1985.
• Ibn Hazm, Abu Muhammed b. Ali b. Ahmad b. Saîd Zahiri. Muhallâ. Thk. Ahmad Muhammed Şakir. 11 Cilt. Kahire: Dârü’t-Türas, 1185.
• Ibn Rushd, Ebü'l-Velid Muhammed b. Ahmad b. Muhammed Kurtubi. Bidâyetü'l-müctehid ve nihayetü'l-muktesıd. Thk. Abdülmecid Tu’me Halebi. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife, 1418/1997.
• Ibnu’l-Kayyım, Abu Abdullah Muhammed b. Ebûbekir. Zâdü’l-me’âd fi hedyi hayri’l-ıbâd. Thk. Şuayb el-Arnaut, Abdulkadir el-Arnaut. 5 Cilt. Beyrut: 1407/1986.
• Kutb ed-Derdîr, Ebü'l-Berekat Ahmad b. Muhammed b. Ahmad Adevi Derdir. eş-Şerhü'l-kebir ala Muhtasari Halil. Haz. Kemaleddin Abdurrahman Kari. Sayda-Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1427/2006.
• Mehmet Ayhan. İbn Arabi ve Hadis. İstanbul: Nizamiye Akademi Yayınları, 2016.
• Şirbînî, Şemseddîn. Muğni'l-muhtâc ilâ ma'rifeti me‘ani elfâzi'l-minhâc. Thk. Ali Muhammed Muavvaz, Adil Ahmad Abdulmevcud. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1427/ 2006.