Bir Süt İşletmesinde İşlenen İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısının Dört Yıllık Periyottaki Değişiminin İncelenmesi

Yıl 2011, Cilt: 30 Sayı: 1, 1 - 7, 01.06.2011

Seran Temelli Talha Şerbetcioğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Bir Süt İşletmesinde İşlenen İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısının Dört Yıllık Periyottaki Değişiminin İncelenmesi

Öz

Çalışma, dört yıllık periyot boyunca bir süt işletmesinde işlenen inek sütlerinin somatik hücre sayısı yönünden kalitesinin mevcut yasal düzenlemeler açısından değerlendirilmesi, somatik hücre sayısının yıllara göre ve ayrıca farklı yılların aynı mevsim ve ayları arasındaki değişiminin belirlenmesi amacı ile yapıldı. Bu amaçla, 2005-2008 yılları arasında bir süt işletmesine işlenmek üzere getirilen toplam 1278 adet inek sütü örneğinin mililitresindeki somatik hücre sayısı, direkt mikroskobik sayım metodu ile belirlendi. Elde edilen değerlerin aylık geometrik ortalamaları alınarak somatik hücre sayısındaki değişimlerin yıl, yıllar arasında aynı mevsim ve aylar ile ilişkili olup olmadığını incelemek için istatistiksel analizler yapıldı. 2005 yılında ortalama 96.130 adet/ml, 2008 yılında 104.190 adet/ml bulunan somatik hücre sayısının yıllara göre değişiminin önemli olduğu belirlendi (p

Anahtar Kelimeler

Somatik hücre sayısı, inek sütü, çiğ süt kalitesi, mevsim

Kaynakça

• Anonymous, 2000. Türk Gıda Kodeksi, Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği. Tebliğ No:2000/6.
• Anonymous, 2006. Commission Regulation (EC) No: 1662/2006. Amending Regulation (EC) No 853/2004 of the Europen Parliament and of the Council Laying Down Specific Hygiene Rules for Food of Animal Origin.
• Berry, D.P., O’Brien, B., O’Callaghan, E.J., Sullivan, K.O., Meaney, W.J., 2006. Temporal trends in bulk tank somatic cell count and total bacterial count in Irish dairy herds during the past decade. J. Dairy Sci., 89, 4083–4093.
• Busato, A., Trachsel, P., Schällibaum, M., Blum, J.W., 2000. Udder health and risk factors for subclinical mastitis in organic dairy farms in Switzerland. Prev. Vet. Med., 44, 205-220.
• Cedden, F., Kor, A., Keskin, S., 2002. Laktasyonun geç döneminde keçi sütünde soma- tik hücre sayımı; Yaş, süt verimi ve bazı meme özellikleri ile olan ilişkileri. Y.Y. Ü. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Derg.,12, 63-66.
• Çoban, Ö., Sabuncuoğlu, N., Tüzemen, N., 2007. Siyah alaca ve esmer ineklerde somatik hücre sa- yısına çeşitli faktörlerin etkisi. Lalahan Hay. Araş. Ens. Derg., 47, 15-20.
• Demet, İ., 1993. Mastitiste somatik hücre sayımı yöntemleri ve somatik hücre sayısının önemi. Veterinarium, 4, 47-56.
• Dohoo, I.R., Meek, A.H., Martin, S.W., 1984. Somatic cell counts in bovine milk: Relationships to production and clinical episodes of mastitis. Can. J. Comp. Med., 48, 130-135.
• Dürr, J.W., Cue, R.I., Monardes, H.G., Moro- Méndez, J., Wade, K.M., 2008. Milk losses associated with somatic cell counts per breed, parity and stage of lactation in Canadian dairy cattle. Livest. Sci., 117, 225-232.
• Eyduran, E., Özdemir, T., Yazgan, K., Keskin, S., 2005. Siyah alaca inek sütündeki somatik hüc- re sayısına laktasyon sırası ve dönemin etkisi. Y.Y.Ü. Vet. Fak. Derg., 16, 61-65.
• Göncü, S., Özkütük, K., 2002. Adana entansif süt sığırcılığı işletmelerinde yetiştirilen saf ve melez siyah alaca inek sütlerinde somatik hücre sayısına etki eden faktörler ve mastitis ile ilişkisi. Hay- vansal Üretim, 43, 44-53.
• Green, M.J., Bradley, A.J., Newton, H., Browne, W.J., 2006. Seasonal variation of bulk milk somatic cell counts in UK dairy herds: Investigations of the summer rise. Prev. Vet. Med., 74, 293–308.
• Hagnestam-Nielsen, C., Emanuelson, U., Berglund, B., Strandberg, E., 2009. Relationship between somatic cell count and milk yield in different stages of lactation. J. Dairy Sci., 92, 3124–3133.
• Haskell, M.J., Langford, F.M., Jack, M.C., Sherwood, L., Lawrence, A.B., Rutherford, K.M.D., 2009. The effect of organic status and management practices on somatic cell counts on UK dairy farms. J. Dairy Sci., 92, 3775–3780.
• İnal, M., 2005. Çiğ Sütlerde Somatik Hücre Sayı- sı. AB Sürecinde Kaliteli Süt Üretimi ve Somatik Hücre Sayısı Paneli, T.K.İ.B Konya İl Kontrol Müdürlüğü, 9 Şubat 2005, Sayfa 77-82.
• Kelly, A.L., Tiernan, D., O’Sullivan, C., Joyce, P., 2000. Correlation between bovine milk somatic cell count and polymorphonucler leukocyte level for samples of bulk milk and milk from individual cows. J. Dairy Sci., 83, 300-304.
• Koç, A., 2004. Aydın’ da yetiştirilen Siyah-Alaca ve Esmer Irk Sığırlarda sütteki somatik hücre sa- yısının değişimi. Sözlü Bildiri. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi. S.D.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Isparta, 1-3 Eylül 2004.
• Koç, A., 2007. Daily milk yield, non-fat dry matter content and somatic cell count of Holstein-Friesian and Brown-Swiss cows. Acta Vet-Beograd, 57, 523-535.
• Koç, A., Kızılkaya, K., 2009. Siyah-Alaca süt sığırlarının test günü süt verimlerini etkileyen faktörler. Hayvansal Üretim, 50, 24-30.
• Lievaart, J.J., Barkema, H.W., Kremer, W.D.J., van den Broek, J., Verheijden, J.H.M., Heesterbeek, J.A.P., 2007. Effect of herd characteristics, management practices, and season on different categories of the herd somatic cell count. J. Dairy Sci., 90, 4137–4144.
• Ma, Y., Ryan, C., Barbano, D.M., Galton, D.M., Rudan, M.A., Boor, K.J., 2000. Effects of somatic cell count on quality and shelf-life of pasteurized fluid milk. J. Dairy Sci., 83, 264-274.
• Metin, M., 2001. Süt Teknolojisi, Sütün Bileşimi ve İşlenmesi, Somatik Hücreler, Dördüncü Baskı, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, Sayfa, 349- 350.
• Norman, H.D., Miller, R.H., Wright, J.R., Wiggans, G.R., 2000. Herd and state means for somatic cell count from dairy herd improvement. J. Dairy Sci., 83, 2782-2788.
• Olde Riekerink, R.G.M., Barkema, H.W., Stryhn, H., 2007. The effect of season on somatic cell count and the incidence of clinical mastitis. J. Dairy Sci., 90, 1704–1715.
• Önal, A.R., Özder, M., 2007. Trakya’da özel bir süt işleme tesisi tarafından değerlendirilen çiğ sütlerin somatik hücre sayısı ve bazı bileşenleri- nin tespiti. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg., 4, 195- 199.
• Özenç, E., Vural, M.R., Şeker, E., Uçar, M., 2008. An evaluation of subclinical mastitis during lactation in Anatolian buffaloes. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 32, 359-368.
• Rişvanlı, A., Kalkan, C., 2002. Sütçü ineklerde yaş ve ırkın subklinik mastitisli memelerin sütle- rindeki somatik hücre sayıları ile mikrobiyolojik izolasyon oranlarına etkisi. Y.Y.Ü. Vet. Fak. Derg., 13, 84-87.
• Roesch, M., Doherr, G.M., Scharen, W., Schallibaum, M., Blum, W.J., 2007. Subclinical mastitis in dairy cows in Swiss organic and conventional production systems. J. Dairy Res., 74, 86–92.
• SPSS Inc.,1999. SPSS 10.0 Windows için Paket Programı
• Steeneveld, W., Hogeveen, H., Barkema, H.W.,
• van den Broek, J., Huirne, R.B.M., 2008. The influence of cow factors on the incidence of clinical mastitis in dairy cows. J. Dairy Sci., 91, 1391-1402.
• Topaloğlu, N., Güneş, H., 2005. İngiltere de yetiştirilen Siyah-Alaca sığırların süt verimi özel- likleri üzerinde araştırmalar. İ. Ü. Vet. Fak. Derg., 31, 99-119.
• van Schaik, G., Lotem, M., Schukken,Y.H., 2002. Trends in somatic cell counts, bacterial counts and antibiotic residue violations in New York state during 1999–2000. J. Dairy Sci., 85, 782-789.