PETROL FİYATLARININ CARİ İŞLEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE VE HİNDİSTAN EKONOMİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 68 - 80, 20.12.2021

Burak Uğur

Öz

Günümüzde petrolde dışa bağımlılığı yüksek ekonomiler için petrol fiyatlarının seyri cari işlemler açığına neden olması açısından önemli bir göstergedir. Petrolde dışa bağımlılığı yüksek ekonomilerde petrol fiyatlarındaki artışların (düşüşlerin) cari işlemleri olumsuz (olumlu) etkilemesi teorik olarak beklenmektedir. Petrol fiyatları, 2014’den günümüze düşüş eğilimindedir. Bu durumdan hareketle Türkiye ve Hindistan ekonomilerinde petrol fiyatlarının değişimin cari işlemler üzerindeki uzun dönemli etkisinin tespit edilmesi oldukça önemli bir hale gelmiştir. Bu araştırmada, 1986-2019 dönemi arasında Türkiye ve Hindistan ekonomilerinde petrol fiyatlarının uzun dönemde cari işlemler üzerindeki etkisi eşbütünleşme analizi ile incelenmiştir. Ulaşılan bulgular, Türkiye ve Hindistan ekonomilerinde petrol fiyatlarındaki artışların (düşüşlerin) cari işlemleri olumsuz (olumlu) etkilediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Cari İşlemler, Hindistan, Petrol Fiyatları, Türkiye

THE EFFECT OF OIL PRICES ON CURRENT ACCOUNT: COMPARISON OF TURKISH AND INDIAN ECONOMIES

Öz

For economies with high external dependence on oil today, the movement of oil prices is an important indicator in terms of causing a current account deficit. In economies with high dependence on oil, it is theoretically expected that increases (decreases) in oil prices will negatively (positively) affect current operations. Oil prices tend to decline from 2014 to the present. Based on this situation, it has become very important to determine the long-term impact of changing oil prices on the current account in the economies of Turkey and India. In this study, the effect of oil prices on the current account in the Turkish and Indian economies between 1986-2019 was examined by cointegration analysis. The findings show that oil price increases (declines) in the Turkish and Indian economies have a negative (positive) effect on current operations.

Anahtar Kelimeler

Current Account, India, Oil Prices, Turkey

Kaynakça

• [1] Ünsal, E. (2013). Makro İktisat,10. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara.
• [2] Özaytürk, G. ve Alper, A. (2017). Petrol İthalatının Cari Açık Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Analiz, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72 (3), 513-524.
• [3] Kilian, L. (2010). Oil price volatility: Origins and effects, WTO Staff Working Paper, No. ERSD-2010-02, World Trade Organization (WTO), Geneva, http://dx.doi.org/10.30875/9b9f6bc8-en.
• [4] Altay, E. (2009). Petrol Fiyatlarından Kaynaklanan Riskin Tahmin Edilmesi: Monte Carlo Simulasyonu Yöntemiyle RmD Yaklaşımı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 59 (2), 61-84.
• [5] Güngör, S., Sönmez, L., Korkmaz, Ö., ve Karaca, S. (2016). Petrol Fiyatlarındaki Değişimlerin Türkiye’nin Cari İşlemler Açığına Etkileri, Maliye ve Finans Yazıları, (106), 29-48.
• [6] BP, (2020). Statistical Review of World Energy, 69th Edition, London, 68p.
• [7] Küçükönder, T. Y. (2014). Enerjide Dışa Bağımlılığın Azaltılması ve Ekonomiye Katkısının Artırılması Kapsamında Linyit Rezervlerinin Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• [8] Bayraktar, Y., Eğri, T. ve Yıldız, F. (2016). A Causal Relationship Between Oil Prices Current Account Deficit, And Economic Growth: An Empirical Analysis From Fragile Five Countries, EcoForum, "Stefan cel Mare" University of Suceava, Romania, Faculty of Economics and Public Administration - Economy, Business Administration and Tourism Department, vol. 5(Special I), 1-16.
• [9] WORLD BANK (Dünya Bankası), World Development Indicators, https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators#, 07.06.2021.
• [10] EIA (ABD Enerji Bilgi Yönetim İdaresi), https://www.eia.gov/dnav/pet/pet_pri_spt_s1_d.htm (07.06.2021).
• [11] Erik, N. Y. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2016). Tarihsel Süreç Boyunca Değişen Petrol Fiyatları: Şeyl Gazı Etkisi ve Bazı Öngörüler, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 119-143.
• [12] Gün, E. (2011). Petrol Fiyatlarının Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkisi: Türkiye Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• [13] Bayat, T., Şahbaz, A. ve Akçacı, T. (2013). Petrol Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (42), 67-90.
• [14] Kumar Tiwari, A.ve Richard Olayeni, O. (2013). Oil prices and trade balance: A wavelet based analysis for India, Economics Bulletin, 33(3), 2270-2286.
• [15] Mucuk, M., Gerçeker, M. ve Ay, A. (2013). The Relationship Between International Oil Prices and Current Account Deficit: The Case of Turkey, 2013 International Conference on Eurasian Economies, 17-18 Eylül 2013, Rusya.
• [16] Arouri, M., Kumar Tiwari, A. ve Teulon, F. (2014). Oil prices and trade balance: A frequency domain analysis for India, Economics Bulletin, 34(2), 663-680.
• [17] Başarır, Ç. ve Erçakar, M. E. (2016). An Analysis of the Relationship between Crude Oil Prices, Current Account Deficit and Exchange Rates: Turkish Experiment, International Journal of Economics and Finance, 8(11), 48-59.
• [18] Syzdykova, A. (2017). BRIC Ülkelerinde Petrol Fiyat Değişimleri ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisi, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (8), 25-38.
• [19] Beşel, F. (2017). Oil Prices Affect Current Account Deficit: Empirical Evidence From Turkey, Journal of Applied Research in Finance and Economics, 3 (2), 13-21
• [20] Yalta, Y. ve Yalta, T. (2017). Dependency on Imported Oil and its Effects on Current Account, Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 12 (10), 859-867.
• [21] Kırca, M. ve Karagöl, V. (2018). Türkiye’de Petrol Fiyatları ve Cari Açık Arasındaki Simetrik ve Asimetrik Nedensellik İlişkilerinin Analizi, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 10 (18), 59-71.
• [22] Karadaş, H., Salihoğlu, E. ve Koşaroğlu, Ş. (2019). CAD Problem in Turkish Economy: An Application with Selected Macroeconomic Variables, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 448-461.
• [23] Sahoo, M., Mallick, H.ve Mahalik, M. K. (2020) What Deteriorates India’s Current Account Balance: Crude Oil Imports or Gold İmports?, Applied Economics Letters, 27 (13), 1107-111.
• [24] Özcan, S. E. (2007). Kamu Açık ve Borçlarının Sürdürülebilirliği: 1970-2005 Türkiye Örneği. (Doktora Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya
• [25] Peker, O. (2009). Türkiye’deki Cari Açık Sürdürülebilir mi? Ekonometrik Bir Analiz, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (17), ss. 164-174.
• [26] Demirgil, B. (2019). Türkiye’de Enflasyonun Belirleyicileri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma, Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 7 (1), 13-21.
• [27] Petek, A. ve Çelik, A. (2017).Türkiye’de Enflasyon, Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkininEkonometrik Analizi (1990-2015), Finans-Politik & Ekonomik Yorumlar, 54 (626), 69-87. [28] Uslu, H. (2018). Marshall-Lerner Koşulu Çerçevesinde Reel Döviz Kuru Değişimlerinin Türkiye’nin Dış Ticaret Performansına Etkileri: Yapısal Kırılmalı Bir Analiz, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3 (2), 792-820.
• [29] Uslu, H. (2018). Türkiye’de Petrol Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Üzerindeki Etkileri: ARDL Sınır Testi Yaklaşmı, Geleceğin Dünyasında Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar, Editör: Ali APALI ve Yılmaz SEÇGİN, 147-168.
• [30] Ağır, S., Özbek, S. ve Türkmen, S. (2020). Türkiye’de Cari İşlemler Dengesinin Dinamikleri: VAR Analizi, Maliye Araştırmaları Dergisi, 6 (2), 57-66.
• [31] Gujarati, D. (1999). Temel Ekonometri, Literatür yayıncılık, (Çevirenler: Ümit ŞENESEN, Gülay Günlük ŞENESEN), İstanbul.
• [32] Ceylan, R. ve Başer, S. (2014). Türkiye’de Petrol Tüketimi İle Reel GSYİH Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Johansen Eşbütünleşme Yöntemi İle Analiz Edilmesi, Business and Economics Research Journal, 5 (2), ss. 47-60.
• [33] Türkmen, S., Özbek, S. ve Karakuş, M. (2018). Türkiye’de Elektrik Tüketimi Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Analiz, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 129-142.
• [34] İstanbul Üniversitesi, http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/iktisat_ao/ekonometri.pdf (12.06.2021).