Sağlık Hizmetlerine Güvenin Sağlık Arama Davranışı Üzerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 29 - 41, 30.12.2023

Aslı Metin

Öz

Çalışmanın amacı Türk sağlık sistemi içerisinde hizmet alan bireylerin sağlık sistemine duydukları güvenin sağlık arama davranışı üzerindeki etkisini ölçmektir. Bu bağlamda sağlık sistemi içerisinde en az bir kez bulunmuş 18 yaş üzeri 389 katılımcıya erişilmiştir. Veriler kişisel bilgi formu, Sağlık Arama Davranışı Ölçeği ve Sağlık Hizmetleri Sistemine Çok Boyutlu Güven Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizi sürecinde Spss programından destek alınmıştır. Değişkenler arası ilişkiyi ve etki düzeyini ölçmek için gerekli analizler yapılmıştır. Analizler sonucunda sağlık hizmet sunum sürecinde güven düzeyinin en yüksek sağlık profesyonellerine yönelik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Benzer şekilde bireyler sağlık arama davranışını ilk olarak sağlık profesyonellerinden sağlamaya çalışmaktadır. Güven ve sağlık arama davranışı arasındaki ilişkide de pozitif ilişki elde edilmiştir. Bu durum güven duygusu arttıkça sağlık arama davranışının artacağını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Güven, Sağlık Arama Davranışı, Sağlık Hizmeti

Kaynakça

• [1] Möllering, G., Bachmann, R. and Hee Lee, S. (2004).“Introduction: Understanding Organizational Trust–foundations, Constellations, and Issues of Operationalisation”. Journal of Managerial Psychology, 19(6), 556-570.
• [2] Schoorman, F. D., Mayer, R. C. and Davis, J. H. (2007). “An Integrative Model of Organizational Trust: Past, Present, and Future. Academy of Management Review, 32(2), 344-354
• [3] Williams, M. (2001). “In Whom We Trust: Group Membership as an Affective Context for Trust Development”. Academy of Management Review, 26: 377–396.
• [4] https://www.merriam-webster.com/dictionary/trust, (Erişim tarihi: 10.09.2023).
• [5] Dietz, G. and Den Hartog, D. N. (2006). “Measuring Trust Inside Organisations”. Personnel Review, 35(5), 557-588
• [6] Bijlsma-Frankema, K. and Costa, A. C. (2005). “Understanding the Trust-control Nexus”. International Sociology, 20(3), 259-282.
• [7] Ozawa, S. and Sripad, P. (2013). “How Do You Measure Trust in the Health System? A Systematic Review of the Literature”. Social Science & Medicine, 91, 10-14.
• [8] Gilson, L. (2003). “Trust and the Development of Health Care as a Social Institution”. Social Science and Medicine, 56, 1453–1468.
• [9] Cirhinlioğlu, Z. (2001). “Sivas' ta Hekim-Hasta İlişkileri II.” Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 49-79.
• [10] Ertong, G. (2011). “Sağık Sisteminde Hekim Hasta İlişkisi ve Güven Unsuru”. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• [11] Loewy, E. H. (1998). “Justice and Health Care Systems: What Would an Ideal Health Care System Look Like?.” Health Care Analysis, 6(3), 185-192.
• [12] Rothstein, B. (2000). “Trust, Social Dilemmas and Collective Memories”. Journal of Theoretical Politics, 12(4), 477–501.
• [13] Karsavuran, S., Kaya, S., Akturan, S. (2011) Hasta-Hekim İletişiminde Güven: Bir Genel Cerrahi Polikliniği Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14 (2), 185-212.
• [14] Karakuş, S. ve Yılmaz, F. K. (2022). Sağlık Hizmetlerine Duyulan Güvenin Analizi. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 17(4), 1031-1041.
• [15] LaVeist, T. A., Isaac, L. A. and Williams, K. P. (2009).” Mistrust Of Health Care Organizations is Associated With Underutilization of Health Services”. Health Services Research, 44(6), 2093-2105.
• [16] Lee, Y. Y. and Lin, J. L. (2009). “The Effects of Trust in Physician on Self-efficacy, Adherence and Diabetes Outcomes”. Social Science & Medicine, 68(6), 1060-1068.
• [17] Corbo-Richert, B., Caty, S. and Barnes, C. M. (1993). “Coping Behaviors of Children Hospitalized for Cardiac Surgery: A Secondary Analysis”. Maternal-Child Nursing Journal, 21(1), 27-36.
• [18] Garvin, B. J., Huston, G. P. and Baker, C. F. (1992). “Information Used By Nurses to Prepare Patients For A Stressful Event”. Applied Nursing Research, 5, 158–163.
• [19] Brashers, D. E., Goldsmith, D. J. and Hsieh, E. (2002). “Information Seeking and Avoiding in Health Contexts”. Human communication research, 28(2), 258-271.
• [20] Özkan O. (2017). “Sağlık Hizmetlerinde Hasta Odaklı Yaklaşım: Hasta Katılımı”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10(2), 1759-1770.
• [21] Brashers, D. E., Haas, S. M., Neidig, J. L. and Rintamaki, L. S. (2002). “Social Activism, Self-Advocacy, and Coping with HIV Illness”. Journal of Social and Personal Relationships, 19(1), 113-133.
• [22] Özkorumak, E., Güleç, H., Köse, S., Borckardt, J. ve Sayar, K. (2006). “Depresyon Hastalarında Tıp Dışı Yardım Arama Davranışı: Aleksitimi Bir Etken Olabilir Mi?.” Klinik Psikiyatri Dergisi, 9, 161-169.
• [23] Glozah, F. N. and Pevalin, D. J. (2014). “Social Support, Stress, Health, and Academic Success in Ghanaian Adolescents: A Path Analysis”. J Adolesc, (37), 451- 460.
• [24] Ronald C., Clara, M. and Jammıe, P. (2003). “The Determinants and Consequences of Information Seeking Among Cancer Patients” Journal of Health Communication: International Perspectives, 8:6, 529-562, Doi: 10.1080/716100418.
• [25] Kıraç, R. (2019). “Sağlık Davranışını Etkileyen Faktörler: Yapısal Eşitlik Modellemesine Dayalı Bir Araştırma”. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• [26] Egede, L. E. and Ellis, C. (2008). “Development and Testing of the Multidimensional Trust in Health Care Systems Scale”. Journal of General Internal Medicine, 23, 808e815.
• [27] Dinç, L., Korkmaz, F. and Karabulut, E., (2013). “A Validity and Reliability Study of the Multidimensional Trust in Health-Care Systems Scale in a Turkish Patient Population”. Social Indicators Research. 113, 107-20.
• [28] Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2007). “Multivariate Regression. Using Multivariate Statistics”. Boston, MA: Pearson Education.
• [29] Usta, D. (2016). “Hastaların Sağlık Bakım Sistemine Duydukları Güven”. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• [30] Calnan, M. W. and Sanford, E. (2004). “Public Trust in Health Care: The System or The Doctor?”. BMJ Quality & Safety, 13(2), 92-97.
• [31] Zhao, D., Zhao, H. and Cleary, P. D. (2019). “International Variations in Trust in Health Care Systems”. The International Journal of Health Planning And Management, 34(1), 130-139.
• [32] Kilit, D. Ö. ve Eke, E. (2019). “Bireylerin Sağlık Bilgisi Arama Davranışlarının Değerlendirilmesi: Isparta İli Örneği”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(2), 401-436.
• [33] Arakelyan, S., Jailobaeva, K., Dakessian, A., Diaconu, K., Caperon, L., Strang, A., ... and Ager, A. (2021). “The Role of Trust in Health-Seeking for Non-Communicable Disease Services in Fragile Contexts: A Cross-Country Comparative Study”. Social Science & Medicine, 291, 114473.
• [34] Rockers, P.C., Kruk, M. E., Laugesen, M. J. (2012). “Perceptions of The Health System and Public Trust in Government in Low‐And Middle Income Countries: Evidence From The World Health Surveys”. Journal Health Politics Policy Law. 37(3), 405‐437.