Derleme
Yıl 2019,
Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 17, 31.12.2019
Öz
Yeni ve gelişmekte bir teknoloji olan nanoteknoloji, son yıllarda popüler marka haline
dönüştü. Askeri, çevre, enerji ve sağlık vb. alanlarda sadece yeniliklerin esas kaynağı değil, aynı
zamanda sürekli artan malzemelerle teknolojik gelişmelerin geleceği olarak görülmektedir.
Dolayısıyla ülkelerin gelecek nesillerini yetiştirecek olan bilim dallarının nanoteknoloji hakkındaki
ilgi, tutum ve bilgi seviyelerinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Yapılan çalışmanın amacı,
nanoteknolojinin temeli olan nano partiküllerin insan üzerindeki olası etkilerini tetkik etmektir.
Nanoteknoloji, üstün nitelikli yeni uygulamaların ortaya çıkmasına olanak tanıyan ve 1-100
nanometre(nm) boyutlarındaki partiküllerin kontrol edilebildiği bilim dalıdır. Diğer teknoloji
alanlarında olduğu gibi, nanoteknoloji uygulamaları ile ortaya çıkan nano partiküllerin insan üzerinde
potansiyel etkileri mevcuttur. Nanoteknolojinin sürekli artan farklı uygulama alanları sebebiyle, artık
günümüzde nano partiküllerin ortamdaki yoğunluklarının da artış göstermesi söz konusudur. Bilim
insanları nano partiküllerin çevre ile etkileşmeleri sonucunda oluşabilecek etkilerini incelemektedirler.
Ayrıca insan vücuduna ulaşan nano partiküllerin hücrelerin ve vücut fonksiyonlarının zarar görmesine,
genlerin mutasyona uğramasına, zehirleme etkisinin ortaya çıkmasına neden olduğu öngörülmektedir.
Nanoteknoloji çalışmaları ile yeni kapılar açılırken, insanlar üzerinde oluşabilecek riskler de
artmaktadır. Bu kapsamda; yapılan çalışmada insanlar tarafından her geçen gün daha fazla tüketilen
nanoteknoloji ürünlerinin oluşturduğu risklerden sağlık, çevresel ve toplumsal açıdan bahsedilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1 Aliyeva, M. ve Aziz kız Safarova, T. “Nanoteknolojinin İnsan Sağlığına Yararlı ve Zararlı Yönleri”, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, ISSN 1308:8041- cilt:9, sayı:34, (2017).Referans2 Allhoff, Fritz; Lin, Patrick; and Moore Daniel (2017), Nanoteknoloji Nedir ve Neden Önemlidir?, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, ISBN 978-605-312-131-2.Referans3 Nel, Andre vd.,’Toxic Potential of Materials at the Nanolevel’, Science,311.5761 622-7., (2006).Referans4 ASTM E 2456-06 .Terminology for Nanotechnology. ASTM International, (2006).Referans5 Asztemborska M, Steborowski R, Kowalska J, Bystrzejewska-Piotrowska G. “Water, Air&Soil Pollution”, 226: (4), (2015). Referans6 Australian Government, Nanotechnology, Enabling Technologies For Australian innovative industries, (2005).Referans7 Bayındır, M “Nanoteknoloji Devrimi Geliyor”,Bilim ve Teknik Dergisi, (2007) Ankara.Referans8 BeruBe K. ; Balharry D.; Sexton K.; Koshy L.; and Jones T. “Combustionderived nanoparticles: mechanisms of pulmonary toxicity”, Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology. 34: 1044-1094, (2007).Referans9 Celep, Ş., “Nanoteknoloji ve Tekstilde Uygulama Alanları”, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, (2007).Referans10 Ciracı, S. “Metrenin Bir Milyarda Birinde Bilim ve Teknoloji”, Bilim ve Teknik, Yeni Ufuklara, Ağustos 6-10., (2005).Referans11 Demirkıran, A., Aktürk, O., “Manyetik Nanoatom Kümelerinin Moleküllerle ve Yüzeyle Etkileşmesinin Yoğunluk Fonksiyonel Teori ile İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, (2014).Referans12 Doak, SH.; Griffiths, SM.; Manshian, B.; Singh, N. ; Williams, PM., and Brown AP. et.al.“Confounding Experimental Considerations in Nanogenotaxicology Mutagenesis”, 24 (4):285-93,(2009).Referans13 Duffin, R., Mills, N.L., and Donaldson, K. “Nanoparticles-a thoracic toxicology perspective”, Yonsei Med J. 48: 561-633, (2007).Referans14 Erkoç Ş. ‘Nanobilim ve Nanoteknoloji’, ODTÜ Yayıncılık. 107: (2007).Referans15 Ersöz, M., Işıtan, A. ve Balaban, M., “Nanoteknoloji 1,Nanoteknolojinin temelleri”, ISBN 978-975-6992-80-7, Bilal Ofset Basın-yayın matbaacılık, Denizli, (2018). Referans16 Gök H., “Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlarının nanoteknolojiden beklentileri”, Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 53(2):13 – 20., (2007).Referans17 Gül, A. “Güvenli ve Sürdürülebilir Nanoteknoloji Uygulamaları”, Ohs Academy, Sayı:1, s:50 – 53, (2015). Referans18 Hanks, N.A., Caruso, J.A. and Zhang, P. “ Journal of Environmental Management”, 164: 41-45. (2015). Referans19 Hosokawa, M., Nogi, K., Naito, M. and Yokoyama, T., “Nanoparticle Technology Handbook. Elsevier, (2015).Referans20 Joyce S. Tsuji, “Research Strategies for Safety Evaluation of Nanomaterials, Part IV:Risk Assessment of Nanoparticles ,” Toxicological Sciences, 88.1., (2006).Referans21 Körözlü, N. “Bilim ve teknolojinin geleceği nanoteknoloji”, Ayrıntı Dergisi, 4(39), 27-30. (2016).Referans22 Kuzma, J. And Priest, S. “Nanotechnology, Risk and Oversight:Learning Lessons From Related Emerging Technologies”, Risk and Oversight, 30(11):1688-98,(2010).Referans23 Lam, CW.; James, JT.; McCluskey, R.; and Hunter, RL., “Pulmonary toxicity of single-wall carbon nanotubes in mice 7 and 90 days after intratracheal instillation”, Toxicol Sci ,77: 126-34,(2004).Referans24 Lux report., “Nanomaterials State of the Market Q3: Stealth Success”, Broad Impact, (2008).Referans25 Ma X. C. , “Environmental Engineering Science”, 27 (11): 989-992, (2010).Referans26 Maurer-Jones, MA.; Gunsolus, IL.; Murphy, CJ.; and Haynes, CL. , “Toxicity of engineered nanoparticles in the environment”, Analytical Chemistry, 3036-3049,(2013)Referans27 Medina, C; Santos-Martinez, MJ.; Radomski, A.; Corrigan, OI.; and Radomski, MW., “Nanoparticles: pharmacological and toxicological significance”, Br. J. Pharmacol , 150: 552-8., (2007).Referans28 Musee, N., “Nanowastes and the environment: Potential new waste management paradigm”. Environment International, 37(1), 112-128., (2011).Referans29 Öncül, O., Nanometrik Partiküller, İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ABD., (2014).Referans30 Özkaleli, M. ve Erdem, A., “Nanoatıklar ve Çevre: Atık Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22(3),183-188 (2016).Referans31 Parham, H. R., “Solid phase extraction–spectrophotometric. determination of fluoride in water samples using magnetic iron oxide nanoparticles”, Talanta, 80, 664– 669.,(2009).Referans32 Roco, M.C., “International perspective on government nanotechnology funding in” J. Nanopart Res ;7: 707-12. (3)., (2005).Referans33 Ottoni, C.A., Lima, M.C, Leo, P., Ortolan, B.D., Barbieri, E., DeSouza, A.D., Environmental İmpact of Biogenic Silver Nanoparticles in Soil and Aquatic Organims, Chemosphere, volume 239, 124698, (2019) . Referans34 Shatkin, J.A., Abbott, L.C. Bradley, A.E., Canady, R.A., Guidotti, T., Kulino, K.M. et al. “Nano Risk Analysis: Aduncing the Science for Nanomaterials Risk Management. Risk and”, :30(11), (2010).Referans35 Song, Y., Li, X. and Du, X., “Exposure to nanoparticles is related to pleural effusion, pulmonary fibrosis and granuloma”, Eur Respir J, 34: 559-67., (2009).Referans36 Tüylek, Z., “Nanoteknolojinin Çevre ve İnsan Sağlığı Üzerindeki Riskleri”, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, Türkiye. Sayı 1, s:50 – 53, (2018).Referans37 Tse, LA.; Yu, IT.; Goggins, W.; Clements, M.; Wang, XR.; Au, JS.; and Yu, KS., “Environ Health Perspect. Are current or future mesothelioma epidemics in Hong Kong the tragic legacy of uncontrolled use of asbestos in the past? “ , Environ Health Perspect , 118: 382-6., (2010). Referans38 Tang, Y., Xin, H., Yang, S., Guo, M., Malkoske, T., Yin, D., Xia, S., Environmental Risks of ZnO Nanoparticle Exposure on Microcyctis Aeruginosa: Toxic Effects and Environmental Feedback, Aquatic Toxicology, volume 204, (2018).Referans39 http://www.nanopatent.com, (erişim tarihi 2019).Referans40 Demirkıran, A., Geleceğin Büyük Sesleri: Nanoteknoloji, Lambert Academic Publising, Almanya, (2019).Referans41 Karahanlar, Ü., Dokuma ve Örme Tekstiller Üzerinde Akıllı Uygulamalar, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (2014).Referans42 Turan, N. B., Erkan, H. S., Guleda, E., Engin, O., Bilgili, M. S., Nanoparticles in the Aquatic Environmental : Usage, Properties, Transformation and Toxicity- A review.Referans43 Turan, H., Ünalan, H. E., Özdemir B., Kulakçı, M., 2011., Nanoteknoloji Güneş Enerjisi Dönüşümünde Yeni Ufuklar Açıyor, Bilim Teknik Dergisi, Ankara.
Yıl 2019,
Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 17, 31.12.2019
Öz
Nanotechnology, a new and developing technology, has become a popular brand in recent
years. Military, environment, energy and health etc. is not only the main source of innovations in the
fields, but also the future of technological developments with continuously increasing materials.
Therefore, it is very important to determine the interest, attitude and knowledge levels of the branches
of science that will educate the future generations of the countries about nanotechnology. The aim of this study is to investigate the possible effects of nanoparticles which are the basis of nanotechnology
on human.
Nanotechnology is a science that enables the control of particles in the size of 1-100
nanometers which allows the emergence of new applications with superior properties. As in other
technology fields, nanoparticles that are produced by nanotechnology applications have potential
effects on human beings. Due to the ever-increasing application of nanotechnology, it is now possible
to increase the density of nanoparticles in the environment. Scientists are investigating the effects of
nanoparticles as a result of their interaction with the environment. Furthermore, it is predicted that the
nanoparticles that reach the human body cause damage to cells and body functions, mutation of genes,
and poisoning effects. With the opening of new doors with nanotechnology studies, the risks that may
occur on people are increasing. In this context; In this study, health, environmental and social aspects
of the risks posed by nanotechnology products consumed by people are mentioned.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1 Aliyeva, M. ve Aziz kız Safarova, T. “Nanoteknolojinin İnsan Sağlığına Yararlı ve Zararlı Yönleri”, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, ISSN 1308:8041- cilt:9, sayı:34, (2017).Referans2 Allhoff, Fritz; Lin, Patrick; and Moore Daniel (2017), Nanoteknoloji Nedir ve Neden Önemlidir?, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, ISBN 978-605-312-131-2.Referans3 Nel, Andre vd.,’Toxic Potential of Materials at the Nanolevel’, Science,311.5761 622-7., (2006).Referans4 ASTM E 2456-06 .Terminology for Nanotechnology. ASTM International, (2006).Referans5 Asztemborska M, Steborowski R, Kowalska J, Bystrzejewska-Piotrowska G. “Water, Air&Soil Pollution”, 226: (4), (2015). Referans6 Australian Government, Nanotechnology, Enabling Technologies For Australian innovative industries, (2005).Referans7 Bayındır, M “Nanoteknoloji Devrimi Geliyor”,Bilim ve Teknik Dergisi, (2007) Ankara.Referans8 BeruBe K. ; Balharry D.; Sexton K.; Koshy L.; and Jones T. “Combustionderived nanoparticles: mechanisms of pulmonary toxicity”, Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology. 34: 1044-1094, (2007).Referans9 Celep, Ş., “Nanoteknoloji ve Tekstilde Uygulama Alanları”, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, (2007).Referans10 Ciracı, S. “Metrenin Bir Milyarda Birinde Bilim ve Teknoloji”, Bilim ve Teknik, Yeni Ufuklara, Ağustos 6-10., (2005).Referans11 Demirkıran, A., Aktürk, O., “Manyetik Nanoatom Kümelerinin Moleküllerle ve Yüzeyle Etkileşmesinin Yoğunluk Fonksiyonel Teori ile İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, (2014).Referans12 Doak, SH.; Griffiths, SM.; Manshian, B.; Singh, N. ; Williams, PM., and Brown AP. et.al.“Confounding Experimental Considerations in Nanogenotaxicology Mutagenesis”, 24 (4):285-93,(2009).Referans13 Duffin, R., Mills, N.L., and Donaldson, K. “Nanoparticles-a thoracic toxicology perspective”, Yonsei Med J. 48: 561-633, (2007).Referans14 Erkoç Ş. ‘Nanobilim ve Nanoteknoloji’, ODTÜ Yayıncılık. 107: (2007).Referans15 Ersöz, M., Işıtan, A. ve Balaban, M., “Nanoteknoloji 1,Nanoteknolojinin temelleri”, ISBN 978-975-6992-80-7, Bilal Ofset Basın-yayın matbaacılık, Denizli, (2018). Referans16 Gök H., “Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlarının nanoteknolojiden beklentileri”, Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 53(2):13 – 20., (2007).Referans17 Gül, A. “Güvenli ve Sürdürülebilir Nanoteknoloji Uygulamaları”, Ohs Academy, Sayı:1, s:50 – 53, (2015). Referans18 Hanks, N.A., Caruso, J.A. and Zhang, P. “ Journal of Environmental Management”, 164: 41-45. (2015). Referans19 Hosokawa, M., Nogi, K., Naito, M. and Yokoyama, T., “Nanoparticle Technology Handbook. Elsevier, (2015).Referans20 Joyce S. Tsuji, “Research Strategies for Safety Evaluation of Nanomaterials, Part IV:Risk Assessment of Nanoparticles ,” Toxicological Sciences, 88.1., (2006).Referans21 Körözlü, N. “Bilim ve teknolojinin geleceği nanoteknoloji”, Ayrıntı Dergisi, 4(39), 27-30. (2016).Referans22 Kuzma, J. And Priest, S. “Nanotechnology, Risk and Oversight:Learning Lessons From Related Emerging Technologies”, Risk and Oversight, 30(11):1688-98,(2010).Referans23 Lam, CW.; James, JT.; McCluskey, R.; and Hunter, RL., “Pulmonary toxicity of single-wall carbon nanotubes in mice 7 and 90 days after intratracheal instillation”, Toxicol Sci ,77: 126-34,(2004).Referans24 Lux report., “Nanomaterials State of the Market Q3: Stealth Success”, Broad Impact, (2008).Referans25 Ma X. C. , “Environmental Engineering Science”, 27 (11): 989-992, (2010).Referans26 Maurer-Jones, MA.; Gunsolus, IL.; Murphy, CJ.; and Haynes, CL. , “Toxicity of engineered nanoparticles in the environment”, Analytical Chemistry, 3036-3049,(2013)Referans27 Medina, C; Santos-Martinez, MJ.; Radomski, A.; Corrigan, OI.; and Radomski, MW., “Nanoparticles: pharmacological and toxicological significance”, Br. J. Pharmacol , 150: 552-8., (2007).Referans28 Musee, N., “Nanowastes and the environment: Potential new waste management paradigm”. Environment International, 37(1), 112-128., (2011).Referans29 Öncül, O., Nanometrik Partiküller, İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ABD., (2014).Referans30 Özkaleli, M. ve Erdem, A., “Nanoatıklar ve Çevre: Atık Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22(3),183-188 (2016).Referans31 Parham, H. R., “Solid phase extraction–spectrophotometric. determination of fluoride in water samples using magnetic iron oxide nanoparticles”, Talanta, 80, 664– 669.,(2009).Referans32 Roco, M.C., “International perspective on government nanotechnology funding in” J. Nanopart Res ;7: 707-12. (3)., (2005).Referans33 Ottoni, C.A., Lima, M.C, Leo, P., Ortolan, B.D., Barbieri, E., DeSouza, A.D., Environmental İmpact of Biogenic Silver Nanoparticles in Soil and Aquatic Organims, Chemosphere, volume 239, 124698, (2019) . Referans34 Shatkin, J.A., Abbott, L.C. Bradley, A.E., Canady, R.A., Guidotti, T., Kulino, K.M. et al. “Nano Risk Analysis: Aduncing the Science for Nanomaterials Risk Management. Risk and”, :30(11), (2010).Referans35 Song, Y., Li, X. and Du, X., “Exposure to nanoparticles is related to pleural effusion, pulmonary fibrosis and granuloma”, Eur Respir J, 34: 559-67., (2009).Referans36 Tüylek, Z., “Nanoteknolojinin Çevre ve İnsan Sağlığı Üzerindeki Riskleri”, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, Türkiye. Sayı 1, s:50 – 53, (2018).Referans37 Tse, LA.; Yu, IT.; Goggins, W.; Clements, M.; Wang, XR.; Au, JS.; and Yu, KS., “Environ Health Perspect. Are current or future mesothelioma epidemics in Hong Kong the tragic legacy of uncontrolled use of asbestos in the past? “ , Environ Health Perspect , 118: 382-6., (2010). Referans38 Tang, Y., Xin, H., Yang, S., Guo, M., Malkoske, T., Yin, D., Xia, S., Environmental Risks of ZnO Nanoparticle Exposure on Microcyctis Aeruginosa: Toxic Effects and Environmental Feedback, Aquatic Toxicology, volume 204, (2018).Referans39 http://www.nanopatent.com, (erişim tarihi 2019).Referans40 Demirkıran, A., Geleceğin Büyük Sesleri: Nanoteknoloji, Lambert Academic Publising, Almanya, (2019).Referans41 Karahanlar, Ü., Dokuma ve Örme Tekstiller Üzerinde Akıllı Uygulamalar, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (2014).Referans42 Turan, N. B., Erkan, H. S., Guleda, E., Engin, O., Bilgili, M. S., Nanoparticles in the Aquatic Environmental : Usage, Properties, Transformation and Toxicity- A review.Referans43 Turan, H., Ünalan, H. E., Özdemir B., Kulakçı, M., 2011., Nanoteknoloji Güneş Enerjisi Dönüşümünde Yeni Ufuklar Açıyor, Bilim Teknik Dergisi, Ankara.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Nanoteknoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Kasım 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 1 Sayı: 2 |
