Sağlık Personeli Annelerin Koronavirüs (Covid-19) Fobisi İle Çocuklarının Beslenme Davranışları Arasındaki İlişki: Zonguldak İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 3, 990 - 1002

Sabriye Özçınar Orhan , Meltem Kürtüncü

Öz

Amaç: Çalışma pandemi döneminde aktif rol almış ve 2-9 yaş arası çocuğa sahip sağlık çalışanı annelerin koronavirüs fobisinin belirlenmesi, pandemiden aile olarak etkilenme durumları ve çocuklarının beslenme davranışlarının annenin korona fobisinden etkilenme ilişkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışma, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversite Hastanesinde Şubat-Mayıs 2021 tarihleri arasında 206 sağlık personeli annenin katılımı ile gerçekleştirildi. Çalışma verileri, Sosyodemografik Soru Formu, Koronavirüs-19 Fobisi (CP19-S) Ölçeği ve Çocuklarda Yeme Davranışı Anketi ile toplandı. Bulgular: Anneler pandemi döneminde çocuklarını ihmal ettiğini ve sağlık personeli olmanın ailesi için tehdit olduğunu düşünmektedir. Çocuklarını ihmal ettiğini düşünen annelerin Covid 19 Fobisi ölçek toplamından aldıkları puanlar, ihmal ettiğini düşünmeyen ve bazen ihmal ettiğini düşünen olgulara göre istatistiksel anlamlı düzeyde yüksek saptanmıştır. Olguların Çocuklarda Yeme Davranışı Anketi toplamından aldıkları puanlar ile Covid 19 Fobisi Ölçeği toplamından aldıkları puanlar arasındaki pozitif yönlü 0,380 düzeyinde zayıf ilişki istatistiksel olarak anlamlı saptanmıştır (r=0,380; p=0,001; p<0,01). Sonuç ve Öneriler: Çocuklarda Yemek Yeme Davranış Ölçeği toplamından aldıkları puanlar ile Covid-19 Fobisi Ölçeği toplamından aldıkları puanlar arasında pozitif yönlü zayıf ilişki saptanmıştır. Çocukların yeme davranışının annelerinin tepkilerinden ve onlardan ayrı kalma durumunda değişiklik gösterebileceği ortaya konmuştur. Bu dönemi hassas geçiren sağlık personeli ve çocuklarının psikolojik destek alması faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler

covid-19 fobisi, sağlık çalışanı anneler, çocuk, beslenme davranışı

The Relationship Between Coronavirus (Covid-19) Phobia Of Healthcare Personnel Mothers And Nutritional Behaviors Of Their Children: Example Of Zonguldak Province.

Öz

Aim: It was aimed to determine the coronavirus phobia of health worker mothers who have an active role in the pandemic period and have children between the ages of 2-9, to be affected by the pandemic as a family, and to examine the relationship between the nutritional behaviors of their children and the mother's being affected by corona phobia. Materials and Methods: This is a descriptive and cross-sectional study. The study was carried out at Zonguldak Bülent Ecevit University Hospital between February and May 2021, with the participation of 206 healthcare personnel mothers. Study data were collected with the Sociodemographic Questionnaire, Coronavirus-19 Phobia (CP19-S) Scale, and Children's Eating Behavior Questionnaire. Results: Mothers think that they neglect their children during the pandemic and that being a healthcare worker is a threat to their family. The scores of the mothers who thought they neglected their children from the Covid 19 Phobia scale total were found to be statistically significantly higher than the cases who did not think they neglected them and sometimes thought they neglected them. A weak positive correlation of 0.380 was found to be statistically significant (r=0.380; p=0.001; p<0.01) between the scores the subjects got from the sum of the Children's Eating Behavior Scale and the scores they got from the total of the Covid 19 Phobia Scale. Conclusion: There was a weak positive correlation between the scores they got from the total of the Children's Eating Behavior Scale and the scores they got from the total of the Covid-19 Phobia Scale. It has been revealed that children's eating behavior may vary from their mothers' reactions and when they are separated from them. It may be beneficial for health personnel and their children, who are sensitive during this period, to receive psychological support.

Anahtar Kelimeler

covid-19 phobia, healthcare worker mothers, child, feeding behavior

Kaynakça

• Arpaci, I., Karataş, K., Baloğlu, M. (2020). The development and initial tests for the psychometric properties of the COVID-19 Phobia Scale (C19P-S). Personality and individual differences, 164, 110108. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110108
• Barzilay, R., Moore, T. M., Greenberg, D. M., DiDomenico, G. E., Brown, L. A., White, L. K., ... & Gur, R. E. (2020). Resilience, COVID-19-related stress, anxiety and depression during the pandemic in a large population enriched for healthcare providers. Translational psychiatry, 10(1), 1-8 https://doi.org/10.1038/s41398-020-00982-4
• Chen, S., & Bonanno, G. A. (2020). Psychological adjustment during the global outbreak of COVID-19: A resilience perspective. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 12(S1), S51. https://doi.org/10.1037/tra0000685
• Doğan, A., & Keskin, G. (2021). Pandemi sürecinde ruhsal sorunlar: sağlık çalışanlarının covıd-19 yanıtına travmaya dayalı bir yaklaşım. Hastane Öncesi Dergisi, 6(1), 159-174.
• Giusti, E. M. ((2020). The psychological impact of the COVID-19 outbreak on health professionals: a cross-sectional study.,. Frontiers in Psycholog, 11, 11. https://doi.org/10.16899/jcm.832044
• Güreşçi, M. (2020). Covıd-19 salgınında Türkiye’de kriz yönetimi iletişimi: TC Sağlık Bakanlığı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 53-65.
• Huang, J. Z., Han, M. F., Luo, T. D., Ren, A. K., Zhou, X. P. (2020). Mental health survey of medical staff in a tertiary infectious disease hospital for COVID-19. Zhonghua lao dong wei sheng zhi ye bing za zhi= Zhonghua laodong weisheng zhiyebing zazhi= Chinese journal of industrial hygiene and occupational diseases, 38(3), 192-195. Retriveved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32131151/
• İzci, F. (2020). Covıd-19 salgını ve sağlık çalışanları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(3), 335-3351.
• Ji, Y., Ma, Z., Peppelenbosch, M. P., Pan, Q. (2020). Potential association between Covıd-19 mortality and health-care resource availability. The Lancet Global Health, 8(4), e480. https://doi.org/10.1016/S2214-109X(20)30068-1
• Kızılkaya, T., Aytaç, S. H., Yazıcı, S. (2020). Covıd-19 Pandemisinde Gebelik Dönemi ve Tele-Sağlık. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 36(3), 189-198. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1098944
• Lai, J., Ma, S., Wang, Y., Cai, Z., Hu, J., Wei, N., ... & Hu, S. (2020). Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA network open, 3(3), e203976-e203976. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.3976
• Lu, H., Stratton, C. W., & Tang, Y. W. (2020). Outbreak of pneumonia of unknown etiology in Wuhan, China: The mystery and the miracle. Journal of medical virology, 92(4), 401. https://doi.org/10.1002/jmv.25678
• Luo, Y., Chen, L., Xu, F., Gao, X., Han, D., & Na, L. (2021). Investigation on knowledge, attitudes and practices about food safety and nutrition in the China during the epidemic of corona virus disease 2019. Public health nutrition, 24(2), 267-274. https://doi.org/10.1017/S1368980020002797
• Mahajan, C., Kapoor, I., & Prabhakar, H. (2020). Psychological effects of COVID-19 on children of health care workers. Anesthesia & Analgesia, 131(3), e169-e170. https://doi.org/10.1213/ANE.0000000000005034
• Marjanovic, Z., Greenglass, E. R., & Coffey, S. (2007). The relevance of psychosocial variables and working conditions in predicting nurses’ coping strategies during the SARS crisis: an online questionnaire survey. International journal of nursing studies, 44(6), 991-998. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2006.02.012
• Mehrabian, A. (1980). Basic dimensions for a general psychological theory Implications for personality. Social, Environmental, and Developmental Studies.Cambridge: Oelgeschlager, Gunn & Hain.351-374.
• Öztürk, N., & Türker, P. (2021). Okul öncesi dönemde çocuklardaki farklı yeme davranışları ve ebeveyn faktörlerinin bu davranışlara etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-14. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/busbid/issue/82650/1417148
• Pembecioğlu, N. (2020). Covıd-19-Medya okuryazarlığı ve çocuklar üzerine etkileri. Çocuk ve Medeniyet, 5(9), 73-112. https://doi.org/10.47646/CMD.2020.175
• Şarlak, D., & Aslantaş, Y. (2023). Covid-19 Korkusu ve Sağlık Anksiyetesinin Duygusal Yeme Davranışı Üzerine Etkisi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 6(7), 849-875. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1253
• Tönbül, Ö. (2020). Koronavirüs (Covid-19) salgını sonrası 20-60 yaş arası bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Humanistic Perspective, 2(2), 159-174. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hp/issue/54982/730460
• Yalçın, İ. (2020). Covıd-19 korkusu ile ruh sağlığı değişkenleri arasındaki ilişkide koruyucu ve risk faktörlerinin moderatör etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/72777
• Yılmaz, R., Esmeray, H., & Erkorkmaz, Ü. (2011). Çocuklarda Yeme Davranışı Anketinin Türkçe uyarlama çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(4). https://www.researchgate.net/publication/234671589
• Zu, Z. Y., Jiang, M. D., Xu, P. P., Chen, W., Ni, Q. Q., Lu, G. M., Zhang, L. J. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19): a perspective from China. Radiology, 296(2), E15-E25. https://doi.org/10.1148/radiol.2020200490