A STUDY ON PERCEPTIONS OF PROFESSIONAL ACCOUNTANTS IN THE WESTERN BLACK SEA PROVINCES (KARABÜK, BARTIN AND ZONGULDAK) TOWARDS ERRORS AND FRAUDS IN ACCOUNTING

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 15, 23.06.2023

Bekir Korkmaz

Öz

Since accounting is one of the economic and social elements that affect life and concerns everyone, mistakes and frauds made in accounting can affect the entire society, social institutions and businesses. Therefore, it is of great importance to know what are the mistakes that cause errors and frauds in accounting. Based on this importance; In this study, it is aimed to determine the opinions of professional accountants in Karabük, Bartın and Zonguldak about the factors that cause errors and frauds in accounting. Online survey technique was used as data collection tool. In the study, in which a total of 177 people participated, the data were collected by convenience sampling method. In the analyzes made; It has been determined that professional accountants in Karabük, Bartın and Zonguldak provinces have a high level of participation in the mistakes that cause errors and frauds in accounting. In addition, in the study, a significant difference was found between the levels of participation in the causes of errors and frauds in accounting according to gender, age, education level and title of the accounting professionals participating in the research from the provinces of Karabük, Bartın and Zonguldak.

Anahtar Kelimeler

Accounting errors, Accounting frauds, Professional accountants

BATI KARADENİZ İLLERİNDEKİ (KARABÜK, BARTIN VE ZONGULDAK) MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ MUHASEBE HATA VE HİLELERİNE YÖNELİK ALGILARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Muhasebe, hayatı etkileyen ekonomik ve sosyal unsurlardan biri olduğundan ve herkesi ilgilendirdiğinden muhasebede yapılan hata ve hileler tüm toplumu ve toplumsal kurumları, işletmeleri etkileyebilmektedir. Dolayısıyla muhasebedeki hata ve hilelere neden olan yanlışlıkların neler olduğunun bilinmesi büyük önem taşımaktadır. Bu önemden hareketle; çalışmada Karabük, Bartın ve Zonguldak illerinde bulunan muhasebe meslek mensuplarının muhasebedeki hata ve hilelere neden olan etkenlere ilişkin düşüncelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Veri toplama aracı olarak çevrimiçi anket tekniği kullanılmıştır. Toplam 177 kişinin katıldığı çalışmaya veriler kolayda örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Yapılan analizlerde; Karabük, Bartın ve Zonguldak illerinde bulunan muhasebe meslek mensubu kişilerin muhasebedeki hata ve hilelere neden olan yanlışlıklara yüksek düzeyde katılım gösterdikleri belirlenmiştir. Ayrıca çalışmada Karabük, Bartın ve Zonguldak illerinden araştırmaya katılan muhasebe meslek mensuplarının cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve unvanlarına göre muhasebedeki hata ve hilelerin kaynaklandığı nedenlere katılma düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe hataları, Muhasebe hileleri, Muhasebe meslek mensupları

Kaynakça

• ACFE. (Association of Certified Fraud Examiners). (2022). Report to the nation on occupational fraud and abuse. https://legacy.acfe.com/report-to-the-nations/2022/, (Erişim Tarihi: 05.03.2023).
• Akdoğan, H. ve Süklüm, B. (2019). Muhasebe meslek mensuplarının yaratıcı muhasebe algı düzeylerinin tespiti: Çorum ili uygulaması. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 3(2), 219-238.
• Aslanzade, Ş. (2017). Çalışan hileleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 36, 61-75.
• Baird, J. E. ve Zelin, R. (2008). Understanding employee perceptions of fradulent activitiesand their propensity to report those activities using anonymous tip lines: The ınfluence of fraud type, propetrator gender, and observer demographics. Southern Business Review, 33, 1-14.
• Bozkurt, N. (2016). İşletmelerin kara deliği: Hile çalışan hileleri. 3. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Çatıkkaş, Ö. ve Çalış, E. (2010). Hile denetiminde proaktif yaklaşımlar. Muhasebe ve Finansman Dergisi (45), 146-156.
• Çıtak, N. (2009). Yaratıcı muhasebe hileli finansal raporlama mıdır? Mali Çözüm Dergisi, 91, 81-109.
• Dasgupta S. ve Kesharwani, A. (2010). Whistleblowing: A survey of literature. The IUP Journal of Corporate Governance, 9 (4), 57-70.
• Demir, S. (2015). Bağımsız denetimde hata ve hilelerin adli muhasebe açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, S. ve Kayakıran, D. (2017). İşletmelerde hile denetiminin önemi. Maliye Finans Yazılar, (108), 167-188.
• Doğan, Z. ve Nazlı, E. (2015). Muhasebede hata ve hilelerin önlenmesinde işletme yöneticilerinin sorumluluğunun tespitine yönelik bir araştırma. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(4), 195-212.
• Doğan, Z., Gülçin, K. ve Nazlı, E. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının hile yapmaya eğilim düzeylerinin tespitine ilişkin bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (4), 64-83.
• Dönmez A. ve Çavuşoğlu, K. (2015). Hilelerin ortaya çıkarılması bakımından bağımsız denetim ile adli muhasebenin karşılaştırılması. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, (3), 34-67.
• Dönmez, A. ve Karausta, T. (2011). Çalışanların mesleki hile algısı ve ihbar hattı kullanarak rapor etme eğilimleri üzerine Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde yapılan bir araştırma. Mali Çözüm Dergisi, (104).
• Gül, M. ve Demir, Ö. (2022). Muhasebe hata ve hilelerinde farkındalık araştırması: Elazığ ili örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (2), 663-673.
• Kaval, H. (2008). Muhasebe denetimi. 3. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kaya, H. P. ve Uzay, Ş. (2018). Hileli finansal raporlama ve bağımsız denetçinin sorumluluğu. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (MODAV 15. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı), 721-740.
• Kıllı, M. ve Kutlu, H. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe hata ve hileleri hakkında algı ve tutumlarının incelenmesi: Osmaniye ilinde bir araştırma. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (1), 1-16.
• Krejcie, R. V. ve Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.
• Küçük, E. ve Uzay, Ş. (2009). Hileli finansal raporlamanın oluşumu ve doğurduğu sorunlar. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 239-258.
• Okutmuş, E. ve Uyar, S. (2014). Departmanında yapılan bir hilenin tespiti: Vaka analizi. Mali Çözüm Dergisi, Ocak-Şubat.
• Ömürbek, V. ve Durgunböcü, Ö. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe hata ve hileleri ile ilgili algılarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1251-1265.
• Özçelik H., Karataş-Aracı, Ö. N. ve Keskin S. (2017). Muhasebe hata ve hileleri: meslek mensupları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 197-214.
• Özeroğlu, A. İ. (2014). Finansal aldatmaca ve işletme hileleri. Akademik Sosyal Araştırma Dergisi, (2), 1-80-196.
• Öztürk, S. ve Hüryurt, K. (2020). Muhasebe çalışanları açısından vergi ahlakını etkileyen faktörler: Kars, Ardahan, Iğdır örneği. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(1), 51-71.
• Saban, N. (2006). Bir analiz: Türk Hukuku’nda hile kavramının unsurları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 31, 59-62.
• Sekaran, U. (2003). Research methods for business. Fourth Edition, John Wiley & Sons İnc.
• Sevilengül, O. (2016). Genel muhasebe. 18. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Singleton, T., Singleton, A. ve Lindquıist, R. (2006). Fraud auditing and forensic accounting. Third Edition, USA: John Wiley & Sons Inc.
• Tabachnick, B. G. ve Fidel, L. S. (2013). Using multivariate statistics. USA: Pearson Education Limited.
• Tayman, M. ve Tekşen, Ö. (2019). Muhasebe denetiminde karşılaşılan hata ve hileler: meslek mensupları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 455-477.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2023). https://sozluk.gov.tr/?kelime, (Erişim Tarihi: 21.02.2023).
• Temelli, F. ve Yurt, R. (2022). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebede hata ve hile algısı: Ağrı ili örneği. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 2(2), 135-150.
• Ulucan-Özkul, F. ve Özdemir, Z. (2013). Çalışan hilelerinin önlenmesinde proaktif yaklaşımlar: kurumsal işletmelerde insan kaynakları yöneticileri üzerine nitel bir araştırma. Öneri Dergisi, (40), 75-89.
• Wells, J. T. (2008). Principles of fraud examination. Fourth Edition, New Jersey: John Willey & Sons İnc.
• Yürekli, E. ve Gönen, S. (2019). Muhasebe meslek mensuplarının mesleki uygulamalarındaki etik algılarına yönelik bir araştırma Denizli-Bişkek örneği. Türk-İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(22), 78-86.
• http://www.sozluk.gov.tr, (Erişim tarihi 03.04.2023).
• https://www.accafin.com, (Erişim Tarihi: 05.03.2023).