GÖRME ENGELLİ İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BENLİK SAYGISI

Yıl 2007, Sayı: 1, 4 - 16, 01.05.2007

Kasım Karataş Veli Duyan

Öz

Bu araştırmanın temel amacı görme engelli ilköğretim öğrencilerinin sosyo-demografik özellikleri, özür durumları, okul yaşamı ve sosyal desteğe sahip olup-olmaları ile benlik saygısı arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Görme engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik saygıları ile araştırmada ele alınan sosyo-demografik özellikleri ve özür durumları arasında bir ilişki ortaya konulamamıştır. Anneleri çalışmayan ve ailede başka engelli bireyin var olduğunu belirten ilköğretim öğrencilerinin benlik saygısı puanları, diğerlerinden anlamlı bir biçimde daha yüksektir. Okula zamanında başlayan çocukların benlik saygısı düzeyi erken ya da geç başlayan iki gruptan da yüksek bulunmuştur. Sosyal etkinliklere katılan görme engelli ilköğretim öğrencilerinin, ara sıra katılan ya da hiç katılmayan görme engelli öğrencilere oranla daha yüksek benlik saygısına sahiptirler. Sınıflarını geçemeyen görme engelli ilköğretim öğrencileri önemli ölçüde daha düşük benlik saygısına sahiptirler. Duygusal-empatik, bilgi sağlayıcı ve güvence veren sosyal desteğe sahip olan görme engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik saygıları, bu türden sosyal desteklere sahip olmayanlardan, anlamlı bir biçimde yüksek bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

özürlülük, görme engelli, benlik saygısı, sosyal destek

SELF-ESTEEM OF THE VISUALLY IMPAIRED CHILDREN WHO ARE ATTENDING THE PRIMARY SCHOOL

Öz

The main purpose of this study is to determine the differential effects of socio-demographic characteristics, disability status, school life and type of social support on self-esteem levels of the visually impaired children who are attending primary school. We could not find any correlations between self-esteem and socio-demographic characteristics and disability status of the visually impaired children who are attending primary school. Self-esteem scores of the visually impaired children whose mothers are not working and being another person who is impaired in the family are found significantly high than the counterpart. Self-esteem level of the children who start the school on time is higher than who start the school earlier and later. Visually impaired children who attend the social activities have higher self-esteem than non-attended and attended those activities rarely. School failure has great effect on the level of selfesteem. Findings indicate that emotional, empathic, informative, reassurance social support has a greater impact on self-esteem level of the visually impaired children who attend primary school

Anahtar Kelimeler

disability, visually impaired, self-esteem, social support

Kaynakça

• Brooks, R. (1994). Children at Risk: Fostering Resilience and Hope. American Journal of Orthopsychiatry, 64, 545-553.
• Coopersmith, S. (1986). Self-esteem inventories. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
• Crocker, J. (1999). Social stigma and self-esteem: Situational construction of self-worth. Journal of Experimental Social Psychology 35, 89–107.
• Duyan, V., K. Yazıcıoğlu, K. Karataş, M. Taşkaynatan, G. Ç. Duyan ve S. Aksu (2005). “Sosyo Demografik Özellikleri, Hastalık Sürecinin ve Sosyal Desteğin Gazilerin Benlik Saygısı ve Kaygı Düzeyine Etkisi” Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 5, 1, 05–16.
• Enç, M. Görme Özürlüler; Gelişim, Uyum ve Eğitimleri, Ankara, Sevinç, 1972.
• Goodwin, D., Jeanneau, J. ve York, G. (1988). Integrating the visually impaired student into physical education: A teacher’s resource manual. Ottawa: Canadian Blind Sports Association.
• Güçray, S.S. (1989). Çocuk yuvasında ve ailesi yanında kalan 9, 10, 11 yaş çocuklarının öz-saygı gelişimini etkileyen bazı faktörler. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Heller, K., Swindle, R. ve Dusenbury, L. (1986). Component support process: Comments and integration. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 54, 466-470.
• Karasar, N (1982). Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ankara.
• Karataş, K. ve V. Duyan (2002). “Marmara Depreminden İki Yıl Sonra Görme Engellilerin Benlik Saygısı ve Kaygı Düzeyleri ile Sosyo Demografik Etmenler Arasındaki İlişkiler” Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 2, 2, 01–14.
• Luthar, S. S. ve Zigler, E. (1991). Vulnerability and competence: A review of research on resilience in childhood. American Journal of Orthopsychiatry, 61, 6- 22.
• Descheemaeker, M.-J., Ghesquière, P. Symons, H. Fryns, J. P. ve E. Legius (2005). Behavioural, Academic and Neuropsychological Profile of Normally Gifted Neurofibromatosis Type 1 Children. Journal of Intellectual Disability Research, 49, 33-46.
• Masten, A.S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. In M. Wang ve E. Gordon (Ed.), Risk and resilience in inner city America: Challenges and prospects. (3-25). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Pogrund, R., Fazzi, D. ve Lampert, J. (Eds.) (2002) Early focus: Working with young blind and visually impaired children and their families (2
• Ed.). New York: 16. Stroman, D. F. (1982). The Awakening Minorities, the Physically Handicapped. Washington, D.C.: University Press of America, Inc.
• Tuttel, D. ve Tuttel, N. (2004). Self-esteem and Adjusting with Blindness (3rd Ed.). Springfield, IL. Charles C Thomas.
• Werner, E. E. ve Smith, R. S. (1992). Overcoming the Odds: High Risk Children from Birth to Adulthood. Cornell University Press, Ithaca.
• Yavuzer, H. (2004). Çocuk Eğitimi El Kitabı, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yörükoğlu, A. (2003). Çocuk Ruh Sağlığı, Ankara: Özgür Yayıncılık.