Nitel Araştırmalarda Anlatı Araştırmasının Tanımı, Kapsamı ve Süreci

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 1, 85 - 124, 30.06.2021

Şerife Uğuz Arsu Melike Tekindal

Öz

Anlatı, insanların yaşanmış deneyimlerinin betimlemesini ifade etmektedir. Yaşanmış deneyimlerin bir araya getirilmesi ve bir olay örgüsü içerisinde kronolojik olarak organize edilmesi ile zamansal açıdan başlangıcı, ortası ve sonu olan düzenlenmiş anlatılardan hikâyeler oluşmaktadır. Anlatı sorgulaması ise söz konusu bu hikâyelerin sistematik olarak toplanması, analiz edilmesi ve temsil edilmesidir. Anlatı sorgulamasına son zamanlarda nitel araştırmacılar arasında artan bir ilgi ve anlatıya ilişkin gittikçe büyüyen bir literatür olmasına rağmen, kendine has zorlukları olan anlatı araştırmasının tanımları ve uygulamaları henüz çok iyi anlaşılamamaktadır. Bununla birlikte, araştırmanın yürütülmesinde yer alan bazı yöntemlerle anlatı analizi hala geliştirilmeye devam etmektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı anlatı araştırmasının tanımlarına ilişkin kavram kargaşasına ışık tutmak, uygulamada karşılaşılan zorluklara yönelik pratik bilgiler sunmak ve araştırmanın tasarlanması/ yürütülmesine ilişkin bir rehber oluşturmaktır. Buradan hareketle, çalışmada anlatının tanımı, temelleri ve özellikleri ile anlatı araştırmasının tasarlanmasına yer verilmiştir. Ayrıca anlatı araştırması yaparken yaşanan zorluklar, etik konular ve araştırmacının rolü de dâhil olmak üzere izlenilmesi gereken aşamalar örneklendirme yapılarak detaylı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anlatı Araştırması, Nitel Araştırma, Hikâye Anlatımı, Anlatı Analizi, Araştırma Dizaynı

Definition, Scope and Process of Narrative Research in Qualitative Research

Öz

The narrative refers to the description of people's lived experiences. Stories are composed of organized narratives with a beginning, middle and end in terms of time by gathering the lived experiences together and organizing them chronologically in a plot. Narrative inquiry is the systematic collection, analysis and representation of these stories. Although there is a growing interest in narrative inquiry among qualitative researchers recently and a growing literature on narrative, definitions and applications of narrative research with its own challenges are not yet well understood. In addition to this narrative analysis still continues to be developed with some of the methods involved in conducting the research. Therefore, the purpose of this study is to shed light on the confusion of concepts regarding the definitions of narrative research, to provide practical information about the difficulties encountered in practice, and to create a guide for the design/execution of the research. From this point of view, the definition of the narrative, its foundations and features, and the design of the narrative research are included in the study. In addition, the difficulties encountered while conducting narrative research, ethical issues and the stages to be followed, including the role of the researcher, are discussed in detail by giving examples.

Anahtar Kelimeler

Narrative Research, Qualitative Research, Storytelling, Narrative Analysis, Research Design

Kaynakça

• Agee, J. (2009). Developing qualitative research questions: A reflective process. International Journal of Qualitative Studies in Education, 22 (4), 431–447. https://doi.org/10.1080/09518390902736512
• Albayrak, H. (2020). Sosyal hizmetin anlatı araştırması ile buluşması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1719-1745. https://doi.org/10.33417/tsh.745704
• Clandinin, D. J. (2006). Narrative inquiry: A methodology for studying lived experience. Research. Studies in Music Education, 27, 43-54, http://dx.doi.org/10.1177/1321103X060270010301.
• Clandinin, D. J. (2007). Handbook of narrative inquiry: Mapping a methodology. London: Sage.
• Caine, V., Estefan, A. & Clandinin, D. J. (2013). A return to methodological commitment: Reflections on narrative inquiry. Scandinavian Journal of Educational Research, 57(6), 574-586, http://dx.doi.org/10.1080/00313831.2013.798833.
• Connelly, F. M. & Clandinin, D. J. (1990). Stories of experience and narrative inquiry. Educational Researcher, 19(5), 2-14. https://doi.org/10.3102/0013189X019005002
• Coulter, C. A. & Smith, M. L. (2009). The construction zone: Literary elements in narrative research. Educational Researcher, 38(8), 577-590. https://doi.org/10.3102/0013189X09353787
• Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir (Çev.), Ankara: Siyasal.
• Crites, S. (1986), Storytime: Recollecting the past and projecting the future. Theodore R. Sarbin (Ed.), The storied nature ofhuman conduct içinde, (s. 152-173), New York: Praeger.
• Ellis, C. (1993). There are survivors: Telling a story of sudden death. The Sociological Quarterly, 34(4), 711-730. https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1993.tb00114.x
• Etherıngton, K. (2011). Narrative approaches to case studies. https://www.keele.ac.uk/media/keeleuniversity/facnatsci/schpsych/documents/counselling/conference/5thannual/NarrativeApproachestoCaseStudies.pdf. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
• Etherington, K. & Bridges, N. (2011). Narrative case study research: On endings and six session reviews. Counselling and Psychotherapy Research, 11(1), 11-22. https://doi.org/10.1080/14733145.2011.546072
• Kim, J. H. (2016). Understanding narrative inquiry: The crafting and analysis of stories as research. California: Sage.
• Larsson, S. & Sjöblom, Y. (2010). Perspectives on narrative methods in social work research. International Journal of Social Welfare, 19, 272-280. http://doi.org/10.1111/j.1468-2397.2009.00672.x.
• Maxwell, J. A. (2012). Qualitative research design: An interactive approach. London: Sage.
• Ollerenshaw, J. A. & Creswell, J. W. (2002). Narrative research: A comparison of two restorying data analysis approaches. Qualitative Inquiry, 8(3), 329-347. https://doi.org/10.1177/10778004008003008
• Polkinghorne, D. E. (1995). Narrative configuration in qualitative analysis. Qualitative Studies in Education, 8(1), 5-23. https://doi.org/10.1080/0951839950080103 Riessman, C. K. & Quinney, L. (2005). Narrative in social work a critical review. Qualitative Social Work, 4(3), 391-412. https://doi.org/10.1177/1473325005058643
• Robinson, J. A. & Hawpe, L. (1986). Narrative thinking as a heuristic process, Theodore R. Sarbin (Ed.), Narrative psychology içinde, (s. 111-125), New York: Praeger.
• Saban, A. & Sarıçelik, S. (2018). İçedönük bir çocuğu anlamak: bir anlatı araştırması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – ENAD, 6(1), 225-252. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c1s10m
• Spector-Mersel, G. (2010). Narrative research time for a paradigm. Narrative Inquiry, 20(1), 204–224. http://doi.org/10.1075/ni.20.1.10spe
• Squire, C. (2008). Approaches to narrative research. ESRC National Centre for Research Methods Review Papers, https://www.researchgate.net/publication/279484395_Approaches_to_Narrative_Research. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
• Tekindal, M. (2015). Engelli Çocuğa Sahip Kadınların Feminist Grup Çalışması Deneyimi: Bir Karma Yöntem Araştırması. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tekindal, M. (2016). Feminist grup çalışması bir sosyal hizmet uygulaması olarak: Engelli çocuğa sahip kadınların deneyimi. Ankara: Nobel.
• Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153- 182.
• Tanyaş, B. (2014). Nitel araştırma yöntemlerine giriş: Genel ilkeler ve psikolojideki uygulamaları. Eleştirel Psikoloji Bülteni, 5, 25-38.
• Uzun, E. (2015). Personal narratives of nationalism in Turkey, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). The University of Edinburg, England. Erişim Adresi https://era.ed.ac.uk/handle/1842/21706