Farklı Liberal Anlayışların Devleti Konumlandırışı Üzerine Bir Karşılaştırma

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 36 - 60, 15.09.2022

Melek Kaymaz Mert

Öz

Tarihte Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler disiplini içerisinde ortaya çıkan ilk teorilerden biri olan Liberalizm, diğer ana akım teorilerinden devletin konumuna olan bakış açısı ile ayrılmıştır. Zaman içerisinde ortaya çıkan farklı liberal görüşler, devleti konumlandırmak konusunda da farklılaşmışlardır. İlk olarak devletlerarası ilişkileri anlamak ve düzenlemek hedefi güden Klasik Liberalizm teorisi, devleti bireylerin yaşamına müdahale etmemesi gereken bir varlık olarak görürken, ekonomide serbest ticarete ve bireylerin özel mülkiyet hakkına büyük önem atfeden Ekonomik Liberalizm, devletin ekonomiye olan müdahalesinin yanlışlığını vurgulamıştır. Bireysel hak ve özgürlüklerin korunmasının anayasal düzen ve demokrasi ile mümkün olduğunu savunan Cumhuriyetçi Liberalizm, devleti bütün bu değerlerin koruyucusu olarak görmüştür. 1980 sonrası ortaya çıkan neoliberal görüş, serbest piyasa ekonomisinin en önemli destekçisi olarak, piyasaya devlet müdahalesinin en az seviyede olması gerektiği üzerinde durmaktadır. Diğer bir liberal görüş olan Sosyal Liberalizm ise oldukça farklı bir yaklaşım takınmış ve devletin piyasada ve toplumsal hayatta olumlu yönde otoritesini kullanması gerektiğini vurgulamıştır. Bunların dışında ortay çıkan Chicago Okulu ve Virginia Okulu gibi liberal görüşler sınırlı bir devlet anlayışını vurgularken, Liberteryenizm, Anarko-kapitalizm ve Agorizm gibi liberal görüşler devletin varlığını ya minimal düzeyde kabul eder, ya da tamamen devletsiz bir toplum önerir. Betimleyici ve karşılaştırmalı bir yöntemin kullanıldığı bu çalışmanın amacı, en eski Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler teorilerinden biri olan Liberalizm’in, zaman içerisinde ortaya çıkan farklı türlerini inceleyerek, bu farklı anlayışların devlete olan bakışını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Liberalizm, Devlet, Müdahale

A COMPARISON ON THE STATE POSITIONING OF DIFFERENT LIBERAL CONCEPTIONS

Öz

Liberalism, one of the oldest theories that emerged in the discipline of Political Science and International Relations in history, differed from other mainstream theories with its perspective on the position of the state. Different liberal views that emerged over time also differed in positioning the state. While Classical Liberalism theory, which aims to understand and regulate interstate relations, sees the state as an entity that should not interfere with the lives of individuals; Economic Liberalism, which attaches great importance to free trade in the economy and the right of private property of individuals, has emphasized the falsity of state intervention in the economy. Republican Liberalism, which argues that the protection of individual rights and freedoms is possible with constitutional order and democracy, saw the state as the protector of all these values. The Neoliberalism view that emerged after 1980 as the most important supporter of the free market economy, emphasizes that the state intervention in the market should be at the minimum level. Social Liberalism, which is another liberal view, has taken a quite different approach and emphasized that the state should use its authority in the market and social life in a positive way. Liberal views such as the Chicago School and the Virginia School that emerged out of these emphasize a limited understanding of the state, while liberal views such as Libertarianism, Anarcho-capitalism and Agorism either minimally accept the existence of the state or suggest a completely stateless society. The aim of this study, in which a descriptive and comparative method is used, is to examine the different types of liberalism, which is one of the oldest Political Science and International Relations theories and to reveal the view of these different understandings on the state.

Anahtar Kelimeler

Liberalism, State, Intervention

Kaynakça

• • Aktan, Coşkun Can (2019), “Devlet Felsefesi: Eleştirel Düşünceler”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt 8, Sayı: 22, ss. 239-254.
• • Barnett, Randy (1998), The Structure of Liberty: Justice and the Rule of Law, Oxford: Clarendon Press.
• • Birler, Ömür (2014), Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler, Ankara: Yordam Yayınları.
• • Buchanan, James M. (1975), “Public Finance and Public Choice”, National Tax Journal, Cilt 28, Sayı: 4, ss. 383-394.
• • Cambridge Dictionary (2022), “Meaning of Liberal in English”, Erişim Tarihi: 17.01.2022, Erişim Adresi: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/liberal.
• • Çetin, Halis (2001), “Liberalizmin Temel İlkeleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı: 1, ss. 219-237.
• • Çetin, Ünsal (2002), “Liberalizmin Tarihsel Kökenleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı: 1, ss. 79-96.
• • Duignan, Brian (2022), “Robert Nozick”, Encyclopedia Britannica, Erişim Tarihi: 19.01.2022, Erişim Adresi: https://www.britannica.com/biography/Robert-Nozick.
• • Erdoğan, Mustafa (2003), Anayasal Demokrasi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• • Gözen, Ramazan (2016), Uluslararası İlişkiler Teorileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
• • Hart, David (1981), “Gustave de Molinari and the Anti-statist Liberal Tradition”, Journal of Libertarian Studies, Cilt 3, Sayı: 5, ss. 99-434.
• • Hayrullahoğlu, Betül (2016), “Anayasal İktisat Teorisi Perspektifinden Yerel Mali Özerklik”, Journal of Management & Economics, Cilt 23, Sayı: 2, ss. 337-351.
• • Heywood Andrew (2011), Küresel Siyaset, 3. Baskı, Çev. Nasuh Uslu, Ankara: Liberte Yayınları.
• • Heywood Andrew (2018), Siyasi İdeolojiler, 11. Baskı, Çev. Levent Köker, Ankara: BB101 Yayınları.
• • Kalkan, Buğra (2017), Siyasi İdeolojiler, Ankara: Adres Yayınları.
• • Kant, Immanuel (1992), Perpetual Peace A Philosophical Essay, Translated with an Introduction and Notes by M. Campbell Smith, Thoemmes Press.
• • Keohane, Owen Robert (2002), Power and Governance in a Partially Globalized World, Psychology Press.
• • Konkin, Samuel Edward (1995), “The last, whole introduction to agorism”, The Agorist Quaterly, Cilt 1, Sayı: 1, ss. 3-10.
• • Krugman, Paul (2007), “Who Was Milton Friedman?”, New York Review of Books, Cilt 54, Sayı: 2, ss. 27-30.
• • Locke, John (2015), The Second Treatise of Civil Government, Canada: Broadview Press.
• • Maliks, Reidar (2013), “Kant, the State, and Revolution”, Kantian Review, Cilt 18, Sayı: 1, ss. 29-47.
• • New World Encyclopedia (2022), “Anarcho-capitalism”, Erişim Tarihi: 26.01.2022, Erişim Adresi: https://www.newworldencyclopedia.org/p/index.php?title=Anarcho-capitalism&oldid=1054317.
• • Nozick, Robert (1974), Anarchy, State and Utopia, Princeton University Press.
• • Oxford Reference (2022), “Minimal State”, Erişim Tarihi:26.01.2022, Erişim Adresi: https://www.oxfordreference.com/search?q=minimal%20state.
• • Özmaden, Burak (2019), “Liberal Felsefenin Sosyal ve Siyasal Yönden Eleştirisi”, Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı: 1, ss. 52-63.
• • Ponting, Clive (2001), World History: A New Perspective, Random House.
• • Rawls, John (1971), A Theory of Justice, Cambridge, Mass: Belknap Press of Harvard University Press.
• • Smith, Adam (2011), Milletlerin Zenginliği, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• • Şaşman Kaylı, Derya (2016), “Neoliberalizmin Kadınlarla Dansına İlişkin Feminist Bir Okuma”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı: 43, ss. 1322-1328.
• • Taşkın, Yüksel (2016), Siyaset, Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, İstanbul: İletişim Yayınları.
• • Tayyar, Ayşegül & Çetin, Birol (2013), “Liberal İktisadi Düşüncede Devlet”, CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 14, Sayı: 1, ss. 107-120.
• • Tuckness, Alex Scott (2002), “The Coherence of a Mind: John Locke and The Law of Nature”, Journal of the History of Philosophy, Cilt 37, Sayı: 1, ss. 73-90.
• • Türkmenoğlu, Tuğçe (2004), “Jean Jacques Rousseau’da Özgürlük Sorunu”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• • W. Doyle, Michael (1983), “Kant, Liberal Legacies, and Foreign Affairs”, Philosophy & Public Affairs, Sayı: 2, ss. 323-353.
• • W. Doyle, Michael (2005), “Three Pillars of the Liberal Peace”, American Political Science Review, Cilt 99, Sayı: 3, ss. 463-466.