ŞEHNÂME-İ CENGİZÎ: CÂMİ‘Ü’T-TEVÂRÎH’İN MANZUM BİR NÜSHASI)

Yıl 2019, Sayı: 11, 1 - 10, 30.12.2019

Mustafa Uyar

Öz

Şehnâme-i Cengizî, asıl ismi Târîh-i Gâzân Hân olan ve şair Şemseddîn Muhammed b. ‘Alî Kâşânî tarafından kaleme alınan manzum bir eserdir. Ölceytü Han zamanına kadar gelen ve Câmi‘ü’t-Tevârîh’in bir muhtasarı niteliğindeki eserin iyi durumdaki bir nüshası, Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde, 1953 numara ile kayıtlı bulunmaktadır. Muhammed ‘Alî tarafından istinsah edilen bu nüsha, 207 varağı havi olup 25x17,5cm ebadında, 19 satırlık talik yazıyla kaleme alınmıştır ve içinde 24 adet minyatür vardır. Söz konusu bu eser, fiziksel özellikleri yanında verdiği tarihî kıymeti havi malumat, telif sebebi ve koşulları itibariyle, ana hatlarıyla makalemizde arz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Şehnâme-i Cengizî, Câmi‘ü’t-Tevârîh, Şemseddin Muhammed b. ‘Ali Kâşânî

SHAH-NĀMA-I JANGIZĪ: REWRITING OF JĀMI‘ AL-TAWĀRĪKH IN VERSE

Öz

Shah-nāma-i Jangizī is a verse work; its original name is Tārīkh-i Ghāzān Khān, and was written by the poet Shamsuddīn Muḥammad b. ‘Alī Kāshānī. A good preserved copy of the work, which is a summary of the Jāmi’ al-Tawārīkh, and dates back to the time of Ölceytü Khan, is registered in the Museum of Turkish and Islamic Arts under the number 1953. This manuscript, which was copied by Muḥammad b. ‘Alī, was written with 19 lines of taliq style, 25x17,5 cm in size, contains 207 folios and 24 miniatures in it. In the article, this work will be introduced with respect to the physical properties, its historical value, and the reasons and conditions of copyright, in general terms.

Anahtar Kelimeler

Shah-nāma-i Jangizī, Jāmi’ al-Tawārīkh, Shamsuddīn Muḥammad b. ‘Alī Kāshānī

Kaynakça

• Çığ, Kemal, “Türk İslâm Eserleri Müzesi’ndeki Minyatürlü Kitapların Kataloğu”, Şarkiyat Mecmuası, III, İstanbul 1959, pp. 50-90. Jahn, Karl, “Study on Supplementary Persian Sources for the Mongol History of Iran”, Aspects of Altaic Civilization. Proceedings of the Fifth Meeting of the Permanent International Altaistic Conference Held at Indiana University, June 4-9 1962, ed. Denis Sinor, Bloomington 1963, pp. 197-204.
• Kāshānī, Shamsuddīn Muḥammad b. ‘Alī, Shah-nāma-i Jangizī, MS in Museum of Turkish and Islamic Arts (Türk ve İslam Eserleri Müzesi), n. 1953.
• Murtażawī, Manuchahr, Masā’il-i ‘asr-i Ilkhānān, Tehrān 1370/1992.
• Nafīsī, Sa‘īd, Tārīkh-i nazm u nathr dar-Īrān wa dar-zabān-i Fārsī, I, Tehrān 1363/1984.
• Sayılı, Aydın, “Gâzân Han Türbesi Hakkında Bir Manzume”, İran Şehinşahlığının 2500. Kuruluş Yıldönümüne Armağan, İstanbul 1971, pp. 383-398.
• Togan, Zeki V., Tarihte Usül, İstanbul 1985.
• Uyar, Mustafa, “Шахнаме-иЖенгизи: Жами ел-Теварих шүлэглэсэн хэлбэрээр шинээр туурвигдсан нь”, Historical Study of Mongolia and its Sources, Symposium jointly organized by the Institute of History, Mongolian Academy of Sciences, Institute of Mongolian Cultural Studies, Inner Mongolian Normal University and Center for Northeast Asian Studies, Tohoku University, at Ulaanbaatar, September 20-21, 2009, ed. by. CH. Dashdavaa, Cinggeltü, Hiroki Oka, Published by Tohoku University, Sendai-Japan 2011, pp. 61-71.